ik vind dat de leer van dr geelkerken verkeerd is. wat dat betreft hoort hij in de NHK (PKN), maar wat de GKN deed was niet goed, een synode kan namelijk geen dominee schorsen, dat doet een kerkenraad.GKN'er schreef:Waarom noem je de schorsing van ds. Geelkerken 'onwettig'? Uitgaande van het Schriftgezag dat in de Gereformeerde Kerken in Nederland in die jaren nog als letterlijke norm voor leer en leven gold, kan ik me zeer goed indenken dat de GKN zich genoodzaakt zag de 'vrijzinnige' Geelkerken uit zijn ambt te zetten. Vergeet niet dat de Doleantie in hoge mate is ontsproten uit verzet tegen de vrijzinnige oriëntatie van de NHK-top.
ik meen dat dat niet eind jaren 60 maar begin 50 was, toen de vrijmaking ongeveer was afgerond, de meesten hadden een keuze gemaakt: voor of tegen. de neocalvinisten volgden vooral schilder en greijdanus, ook in de vrijmaking, dus het neocalvinistische/schilderiaanse geluid was er voor het grootste gedeelte echt uit. daarom is het ook logisch dat de GKN naar de NHK is gegroeid vanwege hun kerkvisie. de GKV richt(te) zich op 1 ware kerk, en de NHK ging de pluriformiteit der kerk van kuyper verder uitwerken tot het 'veel-ware-kerken'idee. zo kwam de GKV alleen te staan en versterkte dat door een nieuwe golf van polarisatie die door Akuyper al was ingezet (zij het in beperkte mate).Yotam schreef:ik steun uw stoute stelling, alleen wijs er wel op dat er een voortgaande verwijdering was tussen de neocalvinisten van KS en de 'anderen' van HH kuyper. in de GKN is na 44 een soort van taboe gekomen op neocalvinisme en KS.
Nee, de neocalvinistische lijn die Kuyper/Bavinck hebben uitgezet is pas stapsgewijs sinds het einde van de jaren zestig losgelaten.
qua gedrag en mensen niet, en over de leer waren ze het voor het grootste deel ook met elkaar eens, maar het geval schilder, de (m.i.) slechte ideeen van kuyper en de kerk was men het absoluut niet eens.Zeker in de jaren vijftig waren er (uiterlijk) eigenlijk geen verschillen tussen gereformeerden en vrijgemaakten.
ik denk dat het alleen een bevestiging was van wat al leefde.De echte verwijdering kwam later, nadat een uiterste verzoeningspoging van de GKN richting de GKV in 1959 definitief afketste.
daar is weer een verschil: de GKN vergat de belofte van de Cock, en de GKV bleef die houden: terugkeer naar de NHK als er bekering kwam. dat geld voor iedereen die zich heeft afgescheiden. als de NHK/PKN zich bekeert van zondige wegen die ze heeft ingeslagen, dan MOETEN 'we' terugkomen.Vanaf de jaren zestig zijn, mede door theologische en liturgische vernieuwingen in de GKN, beide kerkverbanden uit elkaar gegroeid. De GKN is zich toen meer gaan richten op gesprekken met de NHK.
zeker niet alles. slechts 4 denkbeelden van kuyper met 1 als belangrijkste werden bekritiseerd, voor de rest was Schilder een verlengstuk van kuyper. schilder en greijdanus spraken niet over een vrijmaking, maar de synode schorste, en toen pas kwam de vrijmaking, dus de synode zette alles op het spel (de gereformeerde zuil, cultuur, traditie)Ik denk dat de synode niet anders kon. De kwestie -Schilder/Greijdanus zette alles op het spel wat de gereformeerden in vijftig jaar tijd hadden opgebouwd.
klopt, sommigen gingen zelfs zo ver dat wat kuyper zei ongeveer dezelfde status als de bijbel had. soort paus;). maar hij heeft een enorme invloed gehad, die deels goed en deels verkeerd was.Je moet niet vergeten dat in de eerste decennia van de GKN (1886/1892 - 1920) Kuyper een beslissende stem in het kerkverband had. Kuyper werd (ook door de latere hersteld-verbanders en vrijgemaakten) gezien als de door God gegeven leider. Na zijn dood onstond er dan ook al snel onenigheid tussen een minder rechtzinnig en een traditioneel-gereformeerd deel, dat een climax vond in de kwestie-Geelkerken (1926).
ik meende dat schilder zich juist op die synode van 1905 beriep.. en ook vanuit die synode redeneerde.Daarna begonnen Schilder en geestverwanten te polemiseren met meer verstokte Kuyperianen, omdat de verzoenende synode van 1905 volgens eerstgenoemde geen bevredigende oplossing had geboden.
De synode van 1942/1944 had denk ik enige angst om te toegeeflijk te zijn aan de bezwaren van de Schilderianen. In vijftig jaar tijd was een complete gereformeerde zuil opgebouwd, die zich kenmerkte door een hechte onderlinge trouw en slagvaardigheid.
als de synode de schilderianen gelijk had gegeven, was dan alles van kuyper teniet gedaan? m.i. zeker niet, integendeel, wat de GKN nu heeft gedaan heeft ervoor gezorgd dat ze nu PKN is, kuyper ging er in 1886 uit, en de GKN gaat er weer in. terwijl de GKV nog buiten de NHK/PKN is. op dat punt is de GKV kuyperiaanser dan de GKN.
de geschiedenis leert wel dat met afzetting, vervolging en smaad juist het tegenovergestelde bewerkstelligd word. ze treden zo in de voetsporen van de NHK in 1834 door niet op de inhoud in te gaan.Men vreesde dat de kwestie-Schilder dit op het spel zou zetten. Met één 'kloeke daad' (schorsing van Schilder) hoopte de synode de rust te kunnen bewaren, daar men (denk ik) nooit had gedacht dat Schilder daadwerkelijk tot kerkscheuring zou overgaan en dat hij een significant deel (90.000 zielen) achter zich zou krijgen.
het ironische is dat er nog een serieuze poging is gedaan, maar die is 'onontvankelijk' verklaard.Shilder was anderzijds dusdanig overtuigd van zijn eigen gelijk dat hij niet anders kon dan over te gaan tot kerkscheuring. Was een verzoenende figuur als Dooyeweerd tussenbeide gekomen, dan was het misschien wel allemaal anders gelopen.
de GKN heeft haar besluit dus zeer bewust genomen en de verzoening van haar kant onmogelijk gemaakt, terwijl de acte van vrijmaking of wederkeer zegt dat ze terugkeert als er bekering komt.
klopt. schilder was de makkelijkste niet, maar de synode is niet op de inhoud ingegaan, maar vooral boos geweest op zijn afwezigheid toen hij de prolongering van de synode onwettig noemde. dan blijft mij bezighouden: wie begint er dan op die synode over afzetting, terwijl het oorlog is? schorsing, afzetting en schuldbelijdenis is altijd een tere zaak, in de oorlog is iedereen slecht bereikbaar, Schilder zat ondergedoken omdat hij een verzetsman vanaf het begin van de oorlog was ('de reformatie' was het 1 blad dat door de duitsters werd verboden omdat het keihard tegen de duitse bezetting schreef, schilder heeft daarvoor in de gevangenis gezeten.)Ik blijf er bij dat de gemoederen door de omstandigheden tot een kookpunt opliepen en zowel de synode als de Schilderianen blaam treft bij de uiterst pijnlijke kerkscheuring. Was de synode iets toegeeflijker geweest, door Schilder de kans te geven aan te tonen dat zijn theologie voortbouwt op de lijn die Kuyper/Bavinck bij de stichting van het kerkverband hadden uitgezet; en was Schilder minder stijfkoppig geweest, door te accepteren dat zijn theologische visie niet als norm voor het gehele kerkverband zou gelden, dan had een scheuring zeker voorkomen kunnen worden. Was het het allemaal waard? De gereformeerde zuil zou nooit meer hetzelfde zijn, en de vrijgemaakte zuil zou te klein blijven om even slagvaardig te zijn als haar gereformeerde 'moederzuil'.
waarom begin je daarover in zo'n tijd, er is nog nadrukkelijk om uitstel gevraagt tot na de oorlog....
verschil was dat de open brief het ontstaan van de GKV betwijfelde. en dat schilder een leerstuk in twijfel trok (m.i. terecht) maar achter het ontstaan van de GKN stond. dat is een groot verschil.In 1967 herhaalde de geschiedenis zich helaas. Maar ook hier kon de (GKV-)synode niet anders handelen. Had men ds. Van der Ziel (Groningen-Zuid) en de ondertekenaars van de Open Brief niet publiekelijk terechtgewezen, dan was de weg opengezet voor het bevragen van de legitimatie van de vrijgemaakte mini-zuil. Men had angst om - analoog aan 1944 - alles te verliezen wat de vrijgemaakten in twintig jaar tijd hadden opgebouwd. Met enig gevoel voor ironie zou je de GKV dus ook een beetje "synodaal" kunnen noemen.
ik vind dat jammer, als je kerk geen ware kerk is, heeft ze geen bestaansrecht, de belijdenis spreekt over 1 ware kerk, zijn er meer dan MOETEN ze met grote haast zich verenigen. NIEMAND welke rang of stand ook, mag zich afzeidig houden. Christus lichaam is ook niet verscheurd. als u de PKN (een)ware kerk noemt en u bent zelf een afgescheidene (gg etc, cgk, gkn, gkv) dan MOET u terug naar de PKN anders verbreekt u de belofte van 1834. dus de PKN is ware of valse kerk. als mensen die belofte eens zouden nakomen zouden er nog maar weinig 'afgescheidenen' over blijven omdat men de PKN niet meer als vals beschouwd. ik beschouw de PKN wel als vals en daarom houd ik me van de PKN afzeidig, ik beschouw de GKN ook als vals en daarom houd ik me van haar afzeidig. zou ik dat niet doen, dan was ik nu PKNer. het 'de-ander-secte-noemen' komt vaak heel hard over maar is slechts het naspreken van de belijdenis. en de apostoliciteit van de kerk in het oog houden. dat doen roomsen namelijk meer dan protestanten.Ik ben eerlijk gezegd dan ook blij dat zowel de GKN (in de jaren zestig) en de GKV (in de jaren negentig) de pretentie hebben opgegeven de Enige, Ware Kerk te zijn. Wat is het waard te kibbelen over de vraag of de 'una sancta' zich laat vertalen tot een klein kerkgenootschap in een klein West-Europees koninkrijkje, als je weet te behoren tot de Una Sancta van Jezus Christus?
we zullen het eerst met elkaar eens moeten zijn omdat men anders een valse eenheid krijgt. eenheid in het nodige, vrijheid in het niet-nodige en in beide de liefde.Laat (synodaal-)gereformeerden en vrijgemaakten dan ook samen zorg dragen voor het gereformeerde erfgoed en hun gezamenlijke geschiedenis en met een uitgestoken hand naar elkaar toe gaan. Er zijn fouten in het verleden gemaakt, maar samen kunnen wij zoveel meer dan alleen!