Kinderen meenemen naar een begrafenis?

[*Annet*]

Oh... ik zou het denk ik ook zeggen... het klopt toch? En je meent het toch ook? En de bedroefden toch ook?

Wat is er mis mee?

Het houdt toch in: Tot de volgende keer dat we elkaar zien? Waarom mag je dat na een begrafenis niet zeggen? (en dan natuurlijk niet op een vrolijk opgewekt toontje!)

Hij zei het niet persoonlijk, maar in de grote groep zeg maar. Vond die kerel helemaal niet zo sympathiek over komen (mijn moeder ook niet)

Wie zegt dat we die kerel op een volgende begrafenis weer tegen komen? Ik vond het meer zo overkomen als: als er weer een dode te betreuren valt bel je mij toch wel? Hij zal het vast niet zo bedoelt hebben maar ik vond het heel akelig.

[Zareb]

Hij zei het niet persoonlijk, maar in de grote groep zeg maar.

Dat doe ik dus nooit. Vind ik ook totaal niet passen.

[schwesterchen]

Wij hebben de oudste 2 kinderen dus meegenomen naar de begrafenis. De oudste (9) keek meer naar de "technische" details. Hoe diep het graf was, hoe laten ze die kist zakken enz. Ze stonden vrij vooraan, dus hij heeft het wel goed gezien. Nadat we, bij wijze van laatste groet, langs het graf liepen moest het mannetje van 6 heel erg huilen. Bij het koffie drinken was het alweer over. De andere kleine kinderen werden het ook wel zat, dat kon je aan ze merken.

Het is idd zo de één heel anders een sterfgeval verwerkt dan de ander. Welke leeftijd een kind heeft maakt ook nog uit.
Toen mijn opa overleed was ik 7 en mijn broer 9. Mijn broer ging hartverscheurend huilen toen hij bij de kist stond en m'n opa zag. Daarna had hij het er weinig meer over. Ik vroeg al vrij snel "mag ik een snoepje" (vertelde m'n moeder later) maar heb nog een hele poos gehad dat ik 's avonds lag te huilen in bed. Met de foto k weet het nog... ik bedenk me nu dat ik sommige dingen nog wel kan herinneren en andere dingen niet. Hoe mijn broertje, toen 6, het verwerkt heeft weet ik niet eigenlijk... Het is denk wel goed om je kinderen mee te nemen als de persoon die overleden is dicht bij hen stond. Het is al zo moeilijk te bevatten dat iemand niet meer leeft, dat je hem/haar niet meer zal spreken... het is denk goed om de begrafenis mee te maken om alles meer een plekje te geven.

Vorig jaar heb ik een heel stuk gereisd om naar het condoleren te kunnen en afscheid te kunnen nemen van iemand. Om een soort bevestiging dat ze er echt niet meer was. Dit was voor mij heel goed om het te verwerken. Maar dat is bij iedereen weer verschillend, er waren ook mensen uit mijn klas die daar geen behoefte aan hadden of het juist heel ' eng' vonden en niet gingen. Iedereen van dat leerjaar ging wel naar de begrafenis.

We hebben het er in de auto nog met hen over gehad, wat ze er van vonden en of ze er nog wat over wilden zeggen. Maar aan hun te merken hadden ze er geen behoefte meer aan.

Je moet denk wel uitkijken dat kinderen het niet wegstoppen. Niet dat je er constant naar moet gaan vragen... maar misschien soms.

Een boek dat gaat over hoe kinderen rouwen/verwerken etc. is:
"Rouwen om een kind" van Drs. L.C. Klein-Vuijst
Het gaat vooral om als een kind sterft, maar ik denk dat het ook nuttig is voor als een goede bekende van kinderen sterft.

[*Annet*]

Vorige week vroeg de oudste: bent u nog verdrietig om tante ...? ik niet meer zei hij.


Even een andere vraag: vinden jullie het onbeleefd om, als je gaat condoleren, je dan aangeeft dat je de overledene liever niet meer wilt zien?

Van de week was er een man uit de straat overleden na een tijd ziek te zijn geweest. Ik had die man helemaal niet meer gezien, wel af en toe een kaartje in de bus gedaan en zijn vrouw paar keer gesproken. We zijn wel wezen condoleren. Een schoondochter vroeg of we hem nog wilden zien, ze zei er gelijk bij: het hoeft niet hoor. Ik zei toen: We houden hem liever in gedachten zoals we hem konden.

[Liarose]

Natuurlijk is dat niet onbeleefd! Sommige mensen hebben sowieso een 'hekel eraan' om gestorven mensen te zien. Anderen kiezen ervoor om niet meer te kijken als een persoon erg ziek is geweest of een ongeluk heeft gehad en er daardoor anders uitziet. Dat is echt niet raar.

[Zareb]

Even een andere vraag: vinden jullie het onbeleefd om, als je gaat condoleren, je dan aangeeft dat je de overledene liever niet meer wilt zien?

Nee, absoluut niet. Dat is je eigen beslissing en heeft niets met onbeleefd te maken. Ik denk dat het juist van respect getuigd. Hoe vaak zie je niet dat het gewoon een beetje “kistje kijken” word. Ik sta er vaak bij en kijk erna. Het als je dan de opmerkingen hoort van mensen die uit gewoonte of nieuwsgierigheid toch gaan kijken, dan is het soms moeilijk om niet te gaan lachen. Opmerkingen variërend van: “Wat legt ie d'r mooi bij” tot “ze hebben 'm niet eens een pak aangedaan”. Zelf doe ik het eigenlijk ook niet zo snel. Als ik naar een condoleanceavond ga om een relatie te condoleren die bv een ouder zijn verloren, maar ik heb die ouder niet gekend, waarom moet ik die nu dan even gaan bekijken. (nou ja, soms uit beroepsmatige interesse. )

En is natuurlijk ook wel een beetje een gewoonte die streek gebonden is. In de zuidelijke provincies zie je dat al veel minder, daar is er de avond voor de uitvaart gelegenheid tot afscheid nemen. Hierbij is de familie vaak niet eens aanwezig. In België, Frankrijk, Duitsland etc word gewoon aangegeven dat de overledene daar en daar is opgebaard en dat men daar afscheid kan gaan nemen, soms tijdens bepaalde uren, maar vaak is de opbaargelegenheid gewoon dagelijks open. In Vlaanderen spreekt men dan over gelegenheid tot groeten. Het feitelijke condoleren van de nabestaanden vind dan meestal plaats voor aanvang van de kerkdienst of na de uitvaartplechtigheid.

In de streek in Spanje waar ik officieel woon komt het kijken naar een overledene door buitenstaanders vrijwel niet voor omdat de meeste uitvaarten in besloten familieverband zijn. De officiële uitvaartdienst is later en dan is er gelegenheid tot condoleren.

[MissF]

Ik vind het ook helemaal niet onbeleefd. Ik heb zelfs nog nooit een overleden iemand gezien. Mijn ene opa is overleden toen ik nog geen 4 was, dat weet ik allemaal niet eens meer, mn andere opa overleed toen ik iets ouder was, maar ik wilde hem ook niet meer zien, omdat ik toch geen band met hem had, en ik het niet echt zinvol vond toen.
Ik ben wel verschillende keren wezen condoleren bij vrienden en vriendinnen waarvan oma/vader overleed, maar ik heb nog nooit gekeken. Ik heb het altijd een angstig idee gevonden, een overleden iemand.
Mijn ouders hebben me gelukkig nooit gedwongen, en gezegd dat ik moest doen wat ik zelf wilde. Nu zou ik wel gaan kijken, omdat ik er nu waarschijnlijk meer aan toe zou zijn om een overleden iemand te zien, en het kan plaatsen in dit 'leven' zeg maar.
Maar onbeleefd vind ik het helemaal neit!