aegron schreef:Wat houden die gedaanten precies in? Ik heb het begrip al eerder voorbij zien komen, maar snap niet precies hoe dit in elkaar steekt.
De gedaante van brood, en de gedaante van wijn.
Mensen gaan (meestal) niet rechtstreeks naar de hemel in de RK visie, maar komen eerst in het Vagevuur/Purgatorium terecht. Voor welke zonden is dit?
Alle zonden die niet richting hel wijzen.
Ik bedoel: moet je voor elke zonde die je ooit gedaan hebt boete doen, of zijn de zonden die vergeven zijn ook echt klaar en hoef je daarvoor niet meer naar het vagevuur?
Oh, op die manier. Het is nogal een bouwwerk hoor:
de zondesJe hebt allerlei indelingen van de zondes (na 2000 jaar wil je dingen wel eens wat overdreven systematiseren he

)
Zo kennen we de hoofdzonden, die staan tegenover de kardinale deugden. Je kent ze wellicht wel uit Se7en:
Superbia (hoogmoed - hovaardigheid - ijdelheid - trots)
Avaritia (hebzucht - gierigheid)
Luxuria (onkuisheid - lust - wellust)
Invidia (nijd - gramschap - jaloezie - afgunst)
Gula (onmatigheid - gulzigheid - vraatzucht)
Ira (woede - toorn)
Acedia (gemakzucht - traagheid - luiheid - vadsigheid)
Dit zijn de zonden waaruit alle andere zonden voortkomen, of waarvan alle andere zonden zijn afgeleid. Sinds Trente is dit stelsel tot in waanzinnige, en erg wettische, details uitgewerkt in zogenaamde "biechtspiegels", handige boekwerkjes om je eigen zondigheid af te vinken.
Sinds Vaticanum II, ongeveer, is de wat al te wettische benadering weer los gelaten, omdat de angst voor de reformatie eindelijk wat begon te luwen en de echte vijand van het geloof werd gezien: het modernisme, met name daarbinnen het seculier humanisme.
Een andere indeling, een die wat minder mode-gevoelig is gebleken, is de verdeling in dagelijkse zonden en doodzonden. De dagelijkse zonde is ieder vegrijp tegen God of de naaste, dat de relatie met God beschadigt maar niet verbreekt. De doodzonde is een ernstig vergrijp, willens en wetens, tegen God of de naaste in een ernstige zaak, die de relatie met God verbreekt.
En dan heb je nog de erfzonde, dat is niet zozeer een act, als wel een status. Wie met de erfzonde is belast, heeft geen relatie met God, is niet in staat een relatie met God te krijgen, en is, bot gezegd, dus het bokje. Oh ja, en al vanaf de eerste mens, wordt iedereen die geboren wordt uit man en vrouw, vanaf de conceptie in deze status verwekt.
vergeving en uitboetingHet basisverhaal is wat treurig: aangezien iedere geborene in erfzonde is, is vergeving niet mogelijk. Niet omdat God niet wil vergeven, maar omdat Hij de vrije wil van de mens respecteert, en alleen vergeeft wie met Hem een liefdesrelatie heeft.
Dat schiet niet enorm op, en hoewel niet goed te begrijpen hoe dat precies werkt, heeft God blijkbaar gezien dat door in te treden in de menselijke geschiedenis, zich uit te leveren aan de mens, zich te laten martelen en vermoorden, zich als offerlam te laten slachten, mensen met vrije wil en erfzonde toch in staat zouden zijn om de relatie met God te heropenen. Hoe dat precies werkt, dat weet alleen God, en hoewel er prachtige theologische meesterwerken over te schrijven zijn, in de kern blijft het een mysterie.
Dat offer werkt via een aantal sacramenten direct in het leven van een individuele mens:
- in de doop wordt de mens gereinigd van alle zonden, inclusief de erfzonde, door te sterven en te verrijzen in Christus.
- in de biecht krijgt de mens vergeving van alle zonden die hij berouwvol belijdt
- in de eucharistie ontvangt de mens, mits hij een relatie heeft met God, vergeving van alle zonden (de facto zijn dat dus alleen de dagelijkse zonden, want in staat van doodzonde, kan je niet waardig deelnemen aan de eucharistie)
Al deze werkingen zijn "om niet". God vergeeft niet omdat wij daar iets voor doen, we betalen er niet voor op enige wijze, het is pure genade. Dat betekent echter niet dat alles zonder gevolgen is. Met name in de biecht kennen we vergeving om niet, maar ook penitentie:
Vele zonden berokkenen aan de naaste schade. Men moet al het mogelijke doen om deze schade te herstellen (bijvoorbeeld door gestolen goed terug te geven, de goede naam te herstellen van iemand die het slachtoffer is van laster, verwondingen goed te maken). De rechtvaardigheid alleen al vereist dit. Maar de zonde kwetst en verzwakt bovendien de zondaar zelf, evenals zijn relatie tot God en de naaste. De absolutie neemt de zonde weg, maar maakt de wanorde die door de zonde veroorzaakt werd niet geheel ongedaan. Uit de zonde opgestaan moet de zondaar nog de volledige geestelijke gezondheid herwinnen. Hij moet dus nog iets meer doen om zijn zonden goed te maken: hij moet op geëigende wijze "voldoening schenken" of zijn zonden "uitboeten". Deze voldoening wordt ook "penitentie" genoemd.
(KKK)
Naast de sacramentele vergeving, staat het God vanzelfsprekend vrij te doen naar Hij belieft. Hij is niet gebonden aan de sacramenten, ook al heeft Hij het heil wel aan de sacramenten verbonden. En dat betekent weer, dat we simpelweg niet weten of Hij ook vergeeft in persoonlijk gebed, of op grond van daden, of na de dood. We mogen zekerheid ontlenen aan de sacramenten tot heil, we hebben nooit zekerheid tot onheil.
de vier uitersten
Zolang de laatste dag nog niet is aangebroken, kent het leven vier uitersten: dood, hemel, vagevuur, hel.
Het leven in deze wereld eindigt in de dood. Direct daarna volgt het persoonlijke oordeel. Wie in staat van doodzonde stierf, wie dus geen relatie met God heeft, gaat naar de plek waar God degenen die niets met Hem te maken willen hebben met rust laat: de hel. Wie in staat van zonde stierf, en dus nog niet alle zondestraffen heeft uitgeboet, gaat naar het vagevuur, waar dat ahw "alsnog" gebeurt. En wie vrij van zonde was cq wier zonden zijn vergeven en alle zondestraffen zijn uitgeboet, gaat naar de hemel.