benefietdiner schreef:Heikamp vertelt dat hij avondmaalsdiensten heeft geleid met 500 kerkgangers en 3 leden die het brood en de wijn tot zich namen(...) en wat raad de predikant aan: 'Ga biddend naar Zijn genadetroon en wacht op de Heere, zodat Hij in je leven mocht komen'.
werkt dat zo ?
Velen zullen geneigd zijn om deze geringe avondmaalsdeelname te verklaren vanuit een geestelijk perspectief. Net zoals ds. Heikamp doet. Zijn verklaring is dat we te maken hebben met Gods werk (het is niet ons werk) en zo kan het dus gebeuren dat er weinig bekering is. We zijn afhankelijk van Gods initiatief.
Het geestelijke probleem ligt hier bij God. God is genadig over wie Hij wil, wat zouden wij daar tegenin kunnen brengen.
Anderen, die deze geringe aantallen toch wat te gortig vinden, komen met een andere verklaring uit het geestelijke domein. Zij leggen de verantwoordelijkheid bij de mensen in de kerk. Zij verwachten op een jarenlange prediking, dat mensen tot geloof komen, dat ze hun geloof belijden en daarnaar handelen. Het geestelijke probleem wordt hier bij de mens gelegd. ze willen niet geloven.
Mijn verklaring is een andere. Volgens mij is avondmaalsmijding geen geestelijk probleem. Je kunt God er geen verwijt voor maken (dat Zijn genade zo zeldzaam en karig zou zijn). Maar je kunt al die mensen die niet aan het avondmaal gaan op het geestelijk vlak ook niets verwijten.
Mijn verklaring is een theologische. De avondmaalsmijding is helemaal geen verrassende zaak voor de dominee en voor de kerkgangers. Nee, deze avondmaalsmijding ligt geheel in de lijn van de prediking, beter gezegd, in de lijn van de theologie waarop die prediking wordt verricht. Avondmaalsmijding is de gewenste uitkomst van die theologie. Niks leed over het kleine aantal, niks "ik zou het ook liever anders zien". Nee, de lege avondmaalstafels bevestigen en onderstrepen wat men in de theologie al heeft ontwikkeld: het ware zaligmakende geloof is slechts zeer weinigen gegeven.
Dat wordt dan uitgewerkt in allerlei kenmerken en fases, waaraan men "de ware" kan herkennen. Maar in de grond van de zaak staat dit vast: het zijn er altijd maar een paar. Daar is alles op gebaseerd.
Als je deze theologie ontwerpt, dan is het logisch dat je predikanten ook zo opleidt en dat de prediking daar niet vanaf mag wijken. In de prediking mag dus niet teveel ruimte gelaten worden om mensen te laten denken dat ze ook geloof hebben. Allerlei waarschuwingen over schijngeloof houden het aantal gelovigen dan ook zeer klein (het lijkt wel waarachtig, maar vergis je niet, het is schijn). Ook al is er veel echt geloof in de gemeente (en ik denk dat dat er is), dan nog zal de theoloog, de predikant en het gemeentelid zelf dit altijd ontkennen. Want zo sluiten ze aan bij de theologische waarheid van het kleine aantal.
Als de avondmaalstafel namelijk opeens volloopt tot boven een kritische grens, dan spat het kerkverband uit elkaar, verliest de dominee zijn baan en kan de theologie in de prullebak. Die belangen staan ook op het spel.
Een kerk moet ook overleven, dus dan is de identiteit een belangrijke steunpilaar: wij zijn de kerk met de lege avondmaalstafels.
De verklaring moet dus gezocht worden in de theologie die in deze kringen is ontworpen. Tranen van de theologen aldaar over avondmaalsmijding zijn dan ook krokodillentranen. Als de avondmaalstafels leeg blijven, klopt hun theologie namelijk in de praktijk precies. Dat is eerder iets om verheugd over te zijn, dan bedroefd. Hoe minder, hoe beter.
Het jammere is dat mensen die binnen deze specifieke theologie opgroeien geen uitweg hebben. Immers, wanneer ze kritiek uitoefenen of hun kerk willen verlaten, dan wordt die theologie alleen maar sterker bevestigd: zie je wel, dat er maar een paar ware gelovigen overblijven? Zie je nu wel dat er maar weinig menesen zijn die de ware leer willen horen.
Elke wegloper is zo een potentiële avondmaalsganger minder en ondersteunt daarmee de gehanteerde theologie.
Deze theologie is daarom te kenschetsen als een gijzeling, een vrijheidsbeneming die alleen doorbroken kan worden door kennis te nemen van andere christelijke theologie, andere kerken, andere christenen.
Er zijn nog andere schapen die van deze stal niet zijn.
Die waarheid kan bevrijdend zijn.
gravo
