Wanneer is Genesis geschreven?

De Archiefkast van het Forum. Oude discussies zijn hier nog eens na te lezen.

Moderator: Moderafo's

Gebruikersavatar
Socrates
Sergeant
Sergeant
Berichten: 458
Lid geworden op: 06 sep 2004 01:00

Berichtdoor Socrates » 16 sep 2004 13:24

sparow schreef: (...) Of uit mondelinge overleveringen (dit hoop ik niet, dan is het niet zo betrouwbaar), of uit geschreven bronnen.


Het lijkt voor 21e eeuwers misschien onbetrouwbaar, maar vergis niet dat bijna alle culturen voortkomen uit een orale cultuur, een cultuur waarin schrift niet of nauwelijks gangbaar was, en de menselijke geest geoefend was in het onthouden van gesproken taal.
De wereld was niet zo jachtig als nu, en bovenal, de hoeveelheid informatie die mensen te verwerken kregen was veel lager. Daardoor hadden de mensen een hele generatie de tijd om belangrijke zaken uit het hoofd te leren. Reken maar dat de (onze Bijbelse) verhalen uit die oudheid talloze malen verteld zijn, en doorgaans gebeurde dat ook letterlijk, woord voor woord hetzelfd. Vergelijk het maar met als wij een liedje een aantal keer gehoord hebben, dan kunnen wij het meestal ook woordelijk.

Dat vermogen om woordelijk zoveel tekst te onthouden zijn wij in de loop van de tijd kwijtgeraakt, vooral natuurlijk door de invoering van het schrift, en de mogelijkheid van het overgrote deel van de bevolking om daar mee om te gaan.

Maar ook nu nog zal je bij natuurvolken zien dat die orale overlevering heel sterk, en bovenal nauwkeurig is.
________________________________
Socrates, de bekende Griekse wijsbeer

Riska

Berichtdoor Riska » 17 sep 2004 07:54

Mondelinge overlevering die niet zo betrouwbaar is...

In de Ballingschap is dus pas het schrijven van de verhalen aan de orde gekomen. Je kunt dat op twee manieren uitleggen:
a) Verhalen, die niet zo betrouwbaar lijken worden alsnog opgeschreven - dus wat moet ik dan nog geloven?
b) Omdat het volk in ballingschap was en de verhalen verloren dreigden te gaan, verhalen die van geslacht op geslacht zijn doorverteld, verhalen van de grote daden Gods - maar óók de verhalen waar het volk een behoorlijke steek liet vallen, dus óók de slechte kanten van het volk - greep God zelf in en inspireerde mensen om die verhalen op te schrijven. Als God daar niet achter had gezeten, waren alle misslagen van het volk Israël in die heilsgeschiedenis vast en zeker niet opgeschreven, want per slot van rekening wil de mens zich altijd beter en mooier voordoen dan hij is, niet dan?

Dus zou ik mij over de betrouwbaarheid niet druk maken: Ik zie in dit alles Gods hand, die gezorgd heeft dat bekend zou worden hoe Hij is en handelt met Gods volk onderweg...

Riska

caprice

Berichtdoor caprice » 17 sep 2004 08:11

Riska schreef:Mondelinge overlevering die niet zo betrouwbaar is...

Dit is op menselijke gronden ook niet zomaar over te nemen. Mensen leefden vroeger veel langer dan nu. Wist je dat Sem nog leefde ten tijde van Abraham?
De geschiedenis hoefde dus veel minder vaak overgeleverd te worden, en inderdaad, het is door Gods leiding ongetwijfeld waar, wat in Genesis staat.

cornelis
Kapitein
Kapitein
Berichten: 1214
Lid geworden op: 22 mei 2004 19:56
Locatie: Boskoop

Wanneer is Genesis geschreven.

Berichtdoor cornelis » 17 mei 2005 19:06

Kan het niet zo zijn,dat God alles gedikteerd heeft aan Mozes.
Het is maar een gedachte hoor.
Met vr gr Cornelis.

sparow
Mineur
Mineur
Berichten: 151
Lid geworden op: 23 dec 2003 09:33
Contacteer:

Re: Wanneer is Genesis geschreven.

Berichtdoor sparow » 17 mei 2005 19:11

cornelis schreef:Kan het niet zo zijn,dat God alles gedikteerd heeft aan Mozes.
Het is maar een gedachte hoor.
Met vr gr Cornelis.


Hm, nee.. De bijbel is niet zoals de moslims van de koran zeggen gedicteerd. Hij is geinspireerd, en dat is een best een belangrijk verschil: de bijbeschrijvers werden voor 100% ingeschakeld bij het schrijven van de bijbel en dat was niet 'domweg' schrijven wat God zei...

Gebruikersavatar
Boekenlezer
Generaal
Generaal
Berichten: 6378
Lid geworden op: 10 jan 2004 21:00
Locatie: Nel centro di Olanda

Berichtdoor Boekenlezer » 17 mei 2005 21:23

Dat de Pentateuch pas in de babylonische ballingschap is opgeschreven geloof ik eerlijk gezegd niet. Nico ter Linden denkt inderdaad dat hij in pas tijdens de ballingschap zou zijn opgeschreven, om de mensen wat hoop te geven in de benarde situatie van toen, zoals je in 'Het verhaal gaat...' kunt lezen.

In de Bijbel zelf staat nergens wanneer de Pentateuch is opgeschreven. Zelfs niet dat die door Mozes is geschreven, zover ik weet. Wel zijn er goede gronden voor een belangrijke bijdrage hierin door Mozes.
De traditie leert dat die door Mozes is geschreven. Spinoza was de eerste die dat ontkennen ging. J. Wellhausen heeft de bronnenkritiek uitgewerkt, waarbij de sterke invloed van Hegel zich deed gelden.
Zullen we het maar op houden dat we niet zo goed weten hoe Genesis precies is ontstaan? Het beantwoorden van deze vraag kan alleen als je gaat speculeren, maar hoe betrouwbaar ben je dan nog?
Doet aan de gehele wapenrusting Gods, opdat gij kunt staan tegen de listige omleidingen des duivels. (Efeziërs 6:11)

Gebruikersavatar
Boekenlezer
Generaal
Generaal
Berichten: 6378
Lid geworden op: 10 jan 2004 21:00
Locatie: Nel centro di Olanda

Re: Wanneer is Genesis geschreven.

Berichtdoor Boekenlezer » 17 mei 2005 21:26

cornelis schreef:Kan het niet zo zijn,dat God alles gedikteerd heeft aan Mozes.
Het is maar een gedachte hoor.
Met vr gr Cornelis.

Alles lijkt mij erg veel. Bijvoorbeeld: Deuteronomium 34, over de dood van Mozes. Zou hij dat zelf geschreven hebben?
Doet aan de gehele wapenrusting Gods, opdat gij kunt staan tegen de listige omleidingen des duivels. (Efeziërs 6:11)

Riska

Berichtdoor Riska » 18 mei 2005 06:59

Boekenlezer,

Het is niet bepaald alleen Nico ter Linden die zegt dat de boeken van Mozes in de ballingschap pas tot stand kwamen.
Ik ken hele horden theologen die dat aannemen.
De uitleg daarbij is - heb ik ooit ook zelf nog op catechisatie gehad - dat de verhalen van Gods grote daden voor Israël van geslacht op geslacht doorverteld werden en dat er dus geen behoefte was aan het vastleggen ervan.
Tot in de ballingschap mensen verstrooid werden en die noodzaak groot werd om dit verhaal niet voorgoed verloren te laten gaan.
"Het verhaal gaat" (om maar even een serie te noemen) dat er toen mensen zijn geïnspireerd om te gaan schrijven...

Gebruikersavatar
Boekenlezer
Generaal
Generaal
Berichten: 6378
Lid geworden op: 10 jan 2004 21:00
Locatie: Nel centro di Olanda

Berichtdoor Boekenlezer » 18 mei 2005 09:09

Riska schreef:Boekenlezer,

Het is niet bepaald alleen Nico ter Linden die zegt dat de boeken van Mozes in de ballingschap pas tot stand kwamen.
Ik ken hele horden theologen die dat aannemen.
De uitleg daarbij is - heb ik ooit ook zelf nog op catechisatie gehad - dat de verhalen van Gods grote daden voor Israël van geslacht op geslacht doorverteld werden en dat er dus geen behoefte was aan het vastleggen ervan.
Tot in de ballingschap mensen verstrooid werden en die noodzaak groot werd om dit verhaal niet voorgoed verloren te laten gaan.
"Het verhaal gaat" (om maar even een serie te noemen) dat er toen mensen zijn geïnspireerd om te gaan schrijven...

Ik bedoelde ook niet te zeggen dat alleen Nico ter Linden dat dacht. Maar hij is één van hen. Als één persoon iets denkt, betekent dat niet dat niemand anders dat denken kan.
Ik zie dat echter slechts als een hypothese, die ik zelf niet zo geloofwaardig vind. En wat horden theologen dan denken mogen, interesseert mij niet zo. Dat maakt het niet noodzakelijkerwijs geloofwaardiger. Goedgelovigheid is een eigenschap die vandaag ook bestaat. In de 'wetenschap' komt die volop voor.
Wat m.i. tegen zo'n late datering pleit is het feit dat de Samaritanen de Pentateuch hadden/hebben in het oud-hebreeuwse schrift. Zij kwamen in Israël wonen toen het volk daar was weggevoerd. Maar de overlevering van die boeken is bij hun in een lijn gegaan die gescheiden was van de Joden.
Verder lijkt mij het idee van mondelinge overlevering en pas opschrijven in de Babylonische ballingschap op gespannen voet te staan met het eind van Deuteronomium 17:
18 Voorts zal het geschieden, als hij op den stoel zijns koninkrijks zal zitten, zo zal hij zich een dubbel van deze wet afschrijven in een boek, uit hetgeen voor het aangezicht der Levietische priesteren is;
19 En het zal bij hem zijn, en hij zal daarin lezen al de dagen zijns levens; opdat hij den HEERE, zijn God, lere vrezen, om te bewaren al de woorden dezer wet en deze inzettingen, om die te doen;
20 Dat zijn hart zich niet verheffe boven zijn broederen, en dat hij niet afwijke van het gebod, ter rechter hand of ter linkerhand; opdat hij de dagen verlenge in zijn koninkrijk, hij en zijn zonen, in het midden van Israël.
Doet aan de gehele wapenrusting Gods, opdat gij kunt staan tegen de listige omleidingen des duivels. (Efeziërs 6:11)


Terug naar “Archief”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 36 gasten