Rozijn schreef:Misschien kan iemand mij uitleggen waar al die "oude schrijvers" thuishoren?
Wie worden er bedoeld met Schotten, wie met de Puriteinen, wie met de oudvaders?
Onder de oudvaders worden verstaan:
Oudvaders of Oude schrijvers is de term die in bevindelijk-gereformeerde kringen wordt gebruikt om de piëtistische theologen van de zeventiende en de achttiende eeuw aan te duiden. Veelal behoren de schrijvers tot de stroming van de Nadere Reformatie. De woorden worden ook wel gebruikt voor de geschriften zelf. Hoewel de termen elkaar grotendeels overlappen wordt oudvaders eerder voor de meer stichtelijke schrijvers gebruikt en geldt oude schrijvers als meer algemeen begrip. Enkele stichtelijke auteurs worden ook individueel van de toevoeging "vader" voorzien, zoals "Vader Brakel" en "Vader Smytegelt".
Over het algemeen wordt Theodorus van der Groe als laatste oudvader gezien. Wel aardig om te weten is dat juist de Nadere Reformatie begonnen is door het puritanisme. Willem Teellinck was in Engeland en kwam met het puritanisme in aanraking en ook met de huisgodsdienst. Willem Teellinck heeft dat meegenomen naar Nederland en dat heeft zijn prediking gestempeld. Het leven voor het aangezicht van God. En door zijn prediking is er een opwekking in heel Nederland gekomen.
De Puriteinen zijn:
Het puritanisme is in het laatste kwart van de 16e eeuw opgekomen als reactie op de hoofdstroom van de Anglicaanse Kerk. De puriteinen meenden dat in de Anglicaanse Kerk nog te veel Roomse elementen bewaard waren gebleven en pleitten daarnaast voor een striktere levenswandel en een persoonlijker beleving van het christelijk geloof. Inspiratiebronnen voor het puritanisme waren de Lollards, volgelingen van John Wyclif, en William Tyndale, de eerste protestant die de Bijbel in het Engels vertaalde.
Het puritanisme in Engeland ontwikkelde zich anders dan in Schotland. In Schotland kon het puritanisme haar stempel drukken op de nationale Kerk, terwijl in Engeland het puritanisme slechts op plaatselijk niveau grote invloed had binnen de Anglicaanse Kerk. Daarnaast ontstonden veel onafhankelijke kerken en gemeenten, die tijdens het bewind van Oliver Cromwell grote invloed kregen, maar daarna slechts een marginaal bestaan kenden. Het Schotse puritanisme is vormgegeven door John Knox, bijvoorbeeld door het Book of discipline.
Doordat de Engelse puriteinen minder verbonden waren met de nationale gemeenschap was onder hen een kleine groep die de volwassenendoop hanteerde. Hieruit ontstond het baptisme. De hoofdstroom in Engeland en de Schotse puriteinen pasten de kinderdoop toe.
Het puritanisme maakt deel uit van een internationale piëtistische beweging binnen het protestantisme in de 17e en 18e eeuw. Zo was er in Duitsland het Piëtisme, in Nederland de Nadere Reformatie en ontstonden in Amerika binnen puriteinse kringen de First en Second Great Awakening.
Invloedrijke puriteinen waren John Owen (1616-1683) en John Bunyan (1628-1688). Ook de baptist Charles Spurgeon (1834-1892) is duidelijk een kind van het puriteins gedachtegoed. De uit Wales afkomstige predikant Martyn Lloyd-Jones(1899-1981) wordt wel getypeerd als de laatste Puritein.
Puriteinen waren de grondleggers van verschillende staten in New England in de latere Verenigde Staten. Hun visie heeft lange tijd het Amerikaanse denken beheerst.
De Schotten zijn hen die onder John Knox de gereformeerde leer in Schotland wilden leren. Bekende Schotse predikers zijn: Thomas Boston, Ralph en Ebenezer Erskine. (en nog veel meer).
Er zitten grote verschillen tussen deze stromingen, maar de grootste gemeenschappelijke deler is toch wel de schriftuurlijk bevindelijke prediking die de predikanten van deze stromingen verkondigden.
Mijn lijst van booswichten wordt elke dag, dat ik ouder word, kleiner en mijn register van dwazen steeds langer.