Geertjan Lassche bij elkaar gebracht in de documentaire 'Zwart IJs'. "Ik wilde
een oprecht verhaal vertellen van twee oerculturen", vertelt Lassche. "Het is
mijn visie op die wereld waar ik vandaan kom."
Drie generaties Klompmaker maken zich op voor een eerste rit op het ijs
In de film worden oud-marathonrijders Geert-Jan van der
Wal en René Ruitenberg, evenals drie generaties mannen uit de familie Klompmaker, Jan, André en
Aleid, geportretteerd. Centraal in die vijf levens staat het schaatsen, marathons en het liefste op
natuurijs, en het christelijk geloof. Lassche toont hoe het geloof regelmatig schuurt met de liefde voor
de sport, maar ook hoeveel houvast het biedt aan de hoofdpersonen.
Twee jaar werkte Lassche aan de film. "Ik ken het cultuurtje goed", zegt hij, maar toch ging er veel
tijd in zitten. "Ik moest me verliezen in die wereld, goed luisteren en goed kijken. Daarna volgden
twee winters filmen en tenslotte twee maanden montage."
In die twee jaar had Lassche het weer mee, want in beide winters was het koud. Die koude beelden
maken de schaatsfilm cinematografisch compleet. Van der Wal is te zien in barre natuurijswedstrijden,
de familie Klompmaker snelt over schitterende ijsvlaktes en Ruitenberg speculeert over een
Elfstedentocht in zijn laatste jaar als marathonrijder.
Pijnlijk
Lassche is zelf christelijk opgevoed en opgegroeid in een schaatsfamilie. Toch neemt hij voldoende
afstand van de onderwerpen om ruimte te laten voor verwondering van de neutrale kijker. En hij
schuwt het niet om de religieuze twijfels van de hoofdpersonen soms bijna pijnlijk in beeld te brengen.
"Het mag scherp zijn", zegt Lassche, maar het is niet het hoofddoel van zijn film. "Het is een ode aan
het oude schaatsen. Van mannen die houden van ouderwets stoempen en lijden. Al deze jongens
zullen zich niet meer thuis voelen in het moderne peloton."
Bij de première in het Instituut voor Beeld & Geluid in Hilversum waren ook de hoofdpersonen zelf
aanwezig. Ruitenberg was te spreken over het resultaat. "Het is een hele kunst om sport en geloof
samen op zo'n diep niveau bij elkaar te brengen", zegt hij. "Wat je ziet in de film, zo zijn wij als
mensen."
Zoeken
Voor Ruitenberg was het belangrijk dat de film niet alleen het schaatsen toont, maar ook het christelijk
geloof. "Dat was voor mij de enige reden dat ik mee heb gedaan, dat mensen gaan zoeken en echt
christen worden", legt Ruitenberg uit. "Voor mij was vijfentwintig jaar lang de sport het belangrijkst en
sinds tien jaar is dat mijn relatie met God."
Hoewel het geloof een duidelijk hoofdthema is, is Zwart IJs ook voor niet-gelovigen een aanrader. De
film is doorspekt met de liefde voor het schaatsen, die Lassche deelt met de schaatsers in zijn
verhaal. "Ik weet hoe die gretigheid is om weer te gaan schaatsen als er natuurijs ligt."
Bekijk de film hier
OVerigens kon ik alleen aan de andere kant vn de brug schaatsen die bewust winter, dit plaatje is toen je kon schaatsen aan de centrumkant, da's natuurlijk nog net iets mooier.