Dorpeling schreef:Ik vraag me echt serieus af of we dit moeten willen. Moet alles maar openbaar gemaakt worden, kan er dan niets meer vertrouwelijk besproken worden binnen die kringen? Hoe ver strekt het ambtsgeheim bijvoorbeeld en wanneer je bij alles wat je zegt of bespreekt moet bedenken dat het ooit publiek op straat kan komen te liggen en wat je tov een massa sensatiezoekers en hysterica moet verantwoorden.. wat kun je dan nog veilig en in vertrouwen bespreken? Dan is het einde toch zoek? Want dan is er altijd wel iemand die ergens over valt of iets verkeerd opvat en dan komt er weer een motie of wat dan ook. Of nieuwe verkiezingen. Of ..
Nu lijkt wel alsof alles maar in twijfel getrokken moet worden, bij voorkeur al. Want 'Rutte is weer vergeetachtig' en er is 'weer bewust informatie achtergehouden'. Kunnen we misschien verder gaan? Met het formeren van een kabinet bijvoorbeeld. Zo komen we er nooit! Of is dit juist wat we willen: Rutte moet verdwijnen? En dan?
Beschamend dit.
"Moet alles maar openbaar worden?" In principe niet. Ik geef iedereen gelijk die zegt dat je niet kunt besturen zonder dat je in vergaderingen op het hoogste niveau alles vrij kunt bespreken. Ook pijnlijke zaken die tot pijnlijke keuzes leiden. Als het goed is, en zeker in de politiek is dat belangrijk, wordt er bestuurd op basis van vertrouwen. Je doet het voor de organisatie en die organisatie moet ervan uit kunnen gaan dat de belangen van die organisatie zo goed mogelijk worden gediend. Daarmee geef je beslissingsrecht uit handen, maar van tijd tot tijd zul je wel willen controleren wat het bestuur doet. Om diezelfde reden wordt een bestuur van tijd tot tijd vervangen. Nieuwe tijden, nieuwe vragen, nieuwe mensen. Heel normaal.
Twee dingen zijn nog belangrijk: ook al zou je je bij het besturen genoodzaakt zien om pijnlijke keuzes te maken die je ook niet naar buiten brengt (vanwege het belang voor de organisatie of het belang van het bestuur) dan nog blijf je verantwoordelijk voor die keuzes. Het is niet zo dat als niemand er van weet, dat je dan door dat gebrek aan kennis niet meer aansprakelijk zou zijn. In de meest gevallen komt de uitkomst van een bestuurlijke beslissing toch wel naar buiten. Of omdat een medebestuurslid zich daartoe gedwongen voelt, of omdat de uitkomst van de verborgen beslissing iets onthult of omdat gedupeerden zich gaan roeren.
Het andere is dat de gewone omgang met elkaar kan veranderen. Normaal is het zo dat een organisatie het bestuur uitbesteedt en het bestuur handelt naar eer en geweten, maar deelt niet alles wat ze zeggen en doen. Er is wederzijds vertrouwen en niemand heeft er grote problemen mee. Iedereen heeft een eigen rol.
Maar als die gewone gang van zaken doorbroken wordt, omdat blijkt dat bepaalde beslissingen in het bestuur toch onwenselijk zijn of net te ver gaan, dan wordt de neiging groter om iets strakker met het bestuur om te gaan. Er worden wat vragen gesteld en men vraagt of er nog uitgegaan kan worden van de gewone normale omgang met elkaar. "Uiteraard" zegt het bestuur en ze sturen wat documentjes op om dit te onderbouwen. Maar als ze bij die toelichting op de vragen weer zaken achter gaan houden en zeker als blijkt dat daar een hele vervelende kwestie achter schuil gaat die gewoon verborgen is gehouden, ja, dan worden de vragen pittiger en scherper. Het vertrouwen begint dan een knauw te krijgen.
Uiteindelijk kan het dan zover komen dat de organisatie zegt: we weten het echt niet meer zeker, we vertrouwen de zaak niet meer, kom nu maar openbaar met alle documenten en wat er precies allemaal gedaan en gezegd is.
Dan kom je in de situatie dat je de vraag "Moet alles maar openbaar" toch gaat beantwoorden met "ja".
Het gaat dan natuurlijk niet echt om "alles", maar meestal om iets heel specifieks. Er wordt gewoon gevraagd om nu voor alles wat de onverkwikkelijke zaak betreft verantwoordelijkheid af te leggen en de afspraken (notulen) hierover inzichtelijk te maken. Men wil zekerheid en feitelijke informatie. Om het zelf te kunnen zien en lezen. Niet meer door het filter van degenen die eerst nog werden vertrouwd.
En dan lijkt het me een goede zaak om geen dingen meer achter te willen houden.
Dan kan dat een unicum zijn of een novum of afwijken van een traditie, maar in dat geval is het nog de enige uitweg om weer terug naar normaal te kunnen.
Als het vertrouwen weg is, wil iedereen afgaan op zijn eigen oordeel. En terecht. Wat werd uitbesteed, wordt weer even zelf ter hand genomen. Want uiteindelijk gaat de organisatie boven het bestuur.
Vul voor organisatie in: "de volksvertegenwoordiging" en vul voor bestuur maar in "het kabinet".
gravo
