http://www.volkskrant.nl/wetenschap/art ... tertje_bijAltijd leuk: een raket op de maan laten storten op zoek naar ijs/water
AMERSFOORT -
Om 13.31 uur Nederlandse tijd is een lege rakettrap met hoge snelheid volgens plan te pletter geslagen nabij de zuidpool van de maan. Doel van het experiment: zoeken naar ijs.
De LCROSS-sonde (voorgrond) schiet een lege Centaur-rakettrap af op een donkere krater nabij de zuidpool van de maan. (NASA)
NASA bevestigde direct het inslaan van de raket en van de sonde die minuten later door de wolk van opspattend gas en puin vloog en daarna ook te pletter sloeg. Binnen enkele uren worden daarvan ook beelden verwacht, vanuit het rondcirkelende zusterschip. Analyses van het materiaal, met daarin mogelijk aanwijzingen voor waterijs, volgen later.
Het experiment moet aantonen of er zich water bevindt in de bodems van sommige diepe kraters bij de noord- en zuidpool van de maan. Die liggen altijd in de schaduw. Het is er ijskoud. Misschien heeft zich daar water opgehoopt in de vorm van ijskristallen in de maanbodem.
Als er ijs in de maanbodem zit, is een toekomstige maankolonie voor het watergebruik niet afhankelijk van duur transport vanaf de aarde. Ook kan het maanwater worden gebruikt om raketbrandstof te maken.
9000 kilometer per uur
Om naar maanijs te zoeken, liet de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een lege rakettrap met een snelheid van 9000 kilometer per uur te pletter slaan in de poolkrater Cabeus. Daarbij is naar verwachting een kratertje van twintig meter ontstaan.
Bij de inslag is een grote wolk van een paar honderd ton stof en gas de ruimte in geblazen, tot een hoogte van enkele tientallen kilometers. Als er ijs in de bodem zit, zal die inslagpluim waterdamp bevatten.
De samenstelling van de inslagpluim wordt opgemeten door de LCROSS-ruimtesonde (Lunar CRater Observation and Sensing Satellite), die er dwars doorheen vloog en vier minuten na de rakettrap zelf ook te pletter is geslagen.
Video (tekst gaat hieronder verder)
Studie
De meetgegevens waren al naar de aarde geseind. Ook NASA's maanverkenner Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) zal de inslag bestuderen, evenals tientallen telescopen op aarde.
De LCROSS-sonde is op 18 juni samen met de maanverkenner LRO gelanceerd. Afgelopen nacht is hij met succes losgekoppeld van de Centaur-rakettrap.
Geen bombardement
Vanuit Nederland was van de inslag van vanmiddag niets te zien: om half twee stond de maan onder de horizon. Vanaf ca. 12.15 uur was alles wel live te volgen op
www.nasa.gov/ntv.
NASA benadrukt dat er geen sprake is van een 'bombardement'. Er zijn geen explosieven in het spel. Het materiaal waaruit de rakettrap bestaat, zal door de energie van de inslag verdampen, net zoals dat bij de vele natuurlijke meteorieten gebeurt die op de maan inslaan.
