Een paar maanden terug schreef Dogar:
Dit is een gedachtegang die ook menigmaal door mijn hoofd rondgezoefd heeft. Ik weet het: deze gedachte is geen gemeengoed in onze orthodoxe kringen; en ja, op een controversiële mening roepen we al snel:Dogar schreef:Het kan niet anders, God schiep alles, hij is almachtig. Dan creeerde hij ook de dood en ellende Of op zijn minst stond hij het toe dta had hij niet hoeven doen maar hij deed het.
Begrijpelijk, begrijpelijk. Maar ik wil toch eens kijken naar dit probleem.Chaya schreef:Het is ronduit blasfemie dat Dogar bezigt!
Eerst eens even een reconstructie van deze gedachte. Men zou het zo kunnen verwoorden:
- Als God de Schepper is van alles dat bestaat, dan komt al het geschapene uit God voort.
- God is de Schepper van alles dat bestaat.
- Het kwaad bestaat.
- conclusie: Het kwaad komt uit God voort.
Deze redenering is mijns inziens geldig. Dat wil zeggen: als alle premissen waar zijn, dan is de conclusie ook waar. De echte vraag wordt echter of de redenering ook correct is. Met andere woorden: zijn de premissen inderdaad allemaal waar?
Premisse 1 lijkt mij evident. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ze een tautologie is, want is scheppen niet hetzelfde als iets voortbrengen? Waarschijnlijk wel, maar een tegenwerping die ik regelmatig gehoord heb is dat God wel degelijk de Schepper van alles is, maar het kwaad niet heeft voortgebracht. Hier kom ik zo op terug.
Premisse 2 is denk ik niet per se waar, maar volgens mij zijn vrijwel alle orthodoxe gelovigen het er wel mee eens. Het probleem van het ontkennen van deze premisse is dat er dan volgt dat er dingen zijn die sinds het begin van tijd extern van God hebben bestaan, waarmee God niet meer de Oergrond of de Eerste Beweger is. Dit is een probleem, want traditioneel gezien presenteert God Zich allereerst als Schepper.
Premisse 3 is ook niet evident waar. Men zou kunnen zeggen dat het kwaad niet bestaat – lijkt me evenwel lastig, maar goed, misschien is daar wel voor te betogen. Men zou ook kunnen zeggen dat het kwaad wel bestaat, maar niet als geschapen entiteit. Wij als orthodoxe gelovigen menen echter dat het kwaad wel degelijk als entiteit bestaat, en wel in de vorm van personen (Satan en demonen) of meer in algemene zin als een kracht die door God verslagen zal worden. Voorlopig kunnen we premisse 3 accepteren.
Terug naar premisse 1. De veelgehoorde tegenwerping luidt dat God inderdaad alles heeft geschapen en dat al het geschapene perfect of zeer goed was, en dat het vervolgens een of meerdere gevallen engelen zijn die het kwaad hebben voortgebracht. Een andere variant is stellen dat de mens het kwaad heeft voortgebracht. In beide gevallen heeft God het voortbrengen van het kwaad slechts toegestaan; Hij heeft zeker niet Zélf het kwaad voortgebracht. Ik heb altijd moeite gehad met deze tegenwerping, en wel omdat het mijns inziens het probleem niet oplost. Als dit tegenargument klopt, dan heeft God den mens of den duivel blijkbaar met een mogelijkheid tot zondigen ingebouwd. Is dat niet tegenstrijdig met een perfecte of zeer goede schepping? En is het echt zo dat Gods verantwoordelijkheid vervalt wanneer de mens of een gevallen engel het kwaad voortbrengt? Het klinkt logischer om te stellen dat God op de een of andere manier het kwaad heeft voorgebracht als Hij ook de mens of de duivel ten tonele heeft gebracht.
Ik hoor de kritieken al komen, en ja, ge moogt er gehakt van maken, maar voordat gij dat doet, wil ik toch ook wat bewijs uit de Bijbel aandragen. De traditionele argumenten – vaak gebruikt door ongelovigen richting gelovigen – worden vaak gevormd op basis van de Oud-Testamentische geweldsteksten. Die argumenten kennen we wel en zijn allicht gemakkelijk van repliek te voorzien. Maar wie zijn of haar Bijbel kent, moet deze teksten niet ontgaan zijn:
- Klaagliederen 3:33,38: "Slechts met tegenzin brengt Hij leed en rampspoed over mensen. Komt uit de mond van de Allerhoogste niet goed zowel als kwaad?" Of in de Statenvertaling: “Gaat niet uit den mond des Allerhoogsten het kwade en het goede?”
- Jesaja 45:6b-7 "Ik ben de HEER, er is geen ander die het licht vormt en het donker schept, die vrede maakt en onheil schept. Ik ben het, de HEER, die al deze dingen doet."
- Job 1:21: "De HEERE heeft gegeven en de HEERE heeft genomen."
En is het niet zo dat de catechismus ook niet op deze manier te interpreteren is?
Nee, het staat er niet met zo veel woorden, dat klopt. Maar ze is wel als zodanig te interpreteren.Zondag 10 schreef:De almachtige en alom tegenwoordige kracht Gods, door welke Hij hemel en aarde, mitsgaders alle schepselen, gelijk als met zijn hand nog onderhoudt, en alzo regeert, dat loof en gras, regen en droogte ,vruchtbare en onvruchtbare jaren, spijze en drank, gezondheid en krankheid, rijkdom en armoede, en alle dingen, niet bij geval, maar van zijn vaderlijkehand ons toekomen. (…) [Wij hebben een goed toevoorzicht] dat ons geen schepsel van zijn liefde scheiden zal, aangezien alle schepselen alzo in zijn hand zijn, dat zij tegen zijn wil zich noch roeren, noch bewegen kunnen.
Dus, om maar eens tot een conclusie te komen, zou het niet kunnen zijn dat God ook het kwaad voortbrengt? Zou het niet zo kunnen zijn dat uiteindelijk álles op God teruggaat? Zeker, God is ook liefde enz. enz. enz., maar dat sluit niet uit dat God ook het kwaad kan voortbrengen. Is daar wat op tegen? Het zou het probleem van het lijden misschien niet volledig oplossen, maar allicht wel beter te begrijpen zijn – in ieder geval voor mij. God als Oergrond, als Eerste Beweger waaruit alles voortgekomen is, ook het kwaad.
Brandt maar los, beste forumleden. Heft het zwaard der Efeziërs! Vuurt de in Gods Woord gedoopte brandende pijlen af! Let u evenwel op: u mikke op het geschrevene, niet op den schrijver.