Berichtdoor gravo » 16 sep 2017 10:26
Uiteraard mag van mij verwacht worden dat ik me blijf mengen in het gesprek dat ik zelf heb geopend.
Daarom geef ik graag mijn commentaar op de reacties tot nu toe. Het is een inhoudelijk commentaar, waarin ik vooral mijn beweegredenen toelicht. Alle verwijten en beschimpingen laat ik maar voor wat ze zijn.
Eigenlijk komt sjaqi in zijn reactie nog het dichtst bij de kern van de zaak. Hij vraagt of zaken als 'liefde', 'vertrouwen' en alle andere 'onstoffelijke zaken' waarvan we weten dat ze bestaan, eigenlijk wel geschapen zijn.
Ik zal eerst toelichten wat mijn beweegredenen zijn om tegenspraak te geven tegen de zo voor de hand liggende uitspraak "God bestaat". Ik doe dat vanuit mijn zorg over de moderne, wetenschappelijke blik die niet alleen de wereld in haar greep heeft, maar vaak ook de gelovige. Ik stel het gelovige - in mijn geval het gereformeerde - mens- en wereldbeeld tegenover het huidige wetenschappelijke, materialistische wereldbeeld.
In het gereformeerde denken is de kloof tussen God en mens onoverbrugbaar. Ik sprak van een kwalitatief onderscheid. Dat is nog zacht uitgedrukt. Het verschil tussen God en mens gaat veel dieper. Het is goed en kwaad, licht en donker, eeuwig en tijdelijk, geestelijk en natuurlijk. Elke suggestie dat God zich op de een of andere manier met ons zou kunnen verbinden, dat Hij op enige voet van gelijkheid met ons zou kunnen omgaan is uitgesloten.
Lees de gereformeerde teksten: "in zonden ontvangen en geboren", "melaats van de hoofdschedel tot de voetzool", "wij zijn aan allerhande ellendigheid, ja, aan de verdoemenis zelf onderworpen", "gevallen in ons bondshoofd Adam", "geneigd God en de naaste te haten".
Zie hier het oordeel dat de Bijbel geeft over de gevallen schepping. Hier kan God niet wonen, hier kan Hij niet bestaan, hier kan Hij geen gemeenschap mee hebben. Engelen met vlammende zwaarden beletten ons de toegang tot God. Wij kunnen hem niet kennen. Hij bewoont een ontoegankelijk licht.
Als wij nu vol overtuiging melden dat God wel degelijk bestaat, dan vraag ik me af waar je die kennis vandaan hebt. Je kunt God, zoals gezegd, nergens vinden, want Hij kan en wil Zich niet inlaten met zonde, wereld en een verdorven hart. God is Heilig. Wat bedoel je nu als je zegt dat God bestaat? Dat je dat kunt bewijzen? Dat je overtuigend en onomstotelijk kunt aantonen dat God bestaat? Kun je iemand meenemen op de Weg naar God toe? Zodat diegene dat met eigen ogen kan zien?
Ik denk dat er achter de uitdrukking "God bestaat" teveel modern gedachtegoed schuil gaat. Dat we menen dat Gods bestaan in onze werkelijkheid een kwestie van goed kijken is geworden. Goed opletten, zoeken, navragen ervaringen delen. Allerlei verhalen waarin over het optreden van God wordt verteld checken en dan proberen hetzelfde mee te maken als waarover die verhalen vertellen. Kortom, we nemen tegenover de uitspraak "God bestaat" een wetenschappelijke houding aan. Zoeken maar, jongens. Ergens moet Hij toch aangetoond kunnen worden, gevonden, ervaren, aangeraakt en gezien. De wetenschap kan niks bewijzen, maar wij zullen eens even wat laten zien. "God bestaat" wordt dan al snel: "God bestaat lekker toch!". Een wetenschappelijke doorbraak, daar zijn veel gelovigen naar op zoek. Alsof ze toch niet zo zeker zijn van hun geloof in God.
De gereformeerde belijdenis zegt de Bijbel na: "Nee, niemand heeft ooit God gezien..."
Ik wil dat vasthouden, die principiële vervreemding van God en mens. Wij zijn natuurlijk. De natuurlijke mens kent niet de dingen die des Geestes zijn. En zo kom ik op het grote onderscheid tussen Schepper en schepping. Zij vallen niet samen. Er is geen eenheid tussen God en mens. Het is zoals de joodse mystiek zegt: schepping is tweeheid, schepping is scheiden. Die categorische scheiding wordt niet meer begrepen door de moderne mens. Die kent maar één werkelijkheid, de bestaande (ik zeg: de geschapen) werkelijkheid.
En als een gelovige wordt aangetast door dit denken, zoekt hij God ook in deze werkelijkheid. Alles krijgt een concrete, aanraakbare, zichtbare kwaliteit. What you see is what you get. En uit deze moderne denksprong is ook het fundamentalisme geboren: geestelijke zaken worden gematerialiseerd, letterlijk genomen, concreet, telbaar, opzoekbaar, ervaarbaar, geheel en al binnen de grenzen van de geschapen werkelijkheid. Dus gaat het over Israël, over gebedsverhoringen, over wonderen, genezingen, over eindtijd. God bestaat! Kijk maar goed om je heen. Je moet de Bijbel letterlijk nemen. Het is allemaal écht waar. Op zoek naar de ark van Noach, op zoek naar tekenen van de eindtijd. Op zoek naar het concrete spoor van God. In feite wordt hier op een andere manier ook gezegd: het móet in dit leven gebeuren! En hoe concreter je wordt, hoe meer claims. Dit is van God! Dat is van God! Hier is God! Daar is God! En hoe meer claims, hoe meer een ander de schuld krijgt: Wie God niet ziet, kijkt niet goed! Je wilt het niet zien! God is hier!
Maar het is illusie. De aarde gaat voorbij. Ons leven is een damp.
[Intermezzo: Mij wordt verweten dat ik met mijn uitspraak een aanhanger zou zijn van Harry Kuitert zaliger. Maar dat weerspreek ik. Ik bewonder zijn eerlijkheid. Hij komt tot de conclusie dat er niets van God gevonden kan worden in deze wereld. De werkelijkheid is die van een wereld zonder God, zonder hoop. Hard, maar waar. Wie het leven kent, zal dat kunnen begrijpen. "Het uitnemendste van dit leven is moeite en verdriet". IJdelheid der ijdelheden, het is al ijdelheid. Kuitert kan dit op goede gronden zeggen. Evenals een atheïst met recht kan zeggen dat hij nog nooit God gezien heeft, dat niemand Zijn bestaan kan aantonen en dat God voor hem om die reden dan ook niet bestaat. Ze hebben door alle mooipraterij heen geprikt. Gezocht, maar niet gevonden.
Maar wat ik mis, en dat heb ik ook steeds onder de postings in dit topic toegevoegd, is dat er één enige Weg van behoud over is gebleven. Dwars tegen alle hardheid van de werkelijkheid in, tegen de vervreemding, de kloof, de zonde en de godloosheid in. Dat is de weg van het geloof in Jezus Christus. Hij is de Weg, de Deur, de Poort. De enige. Zowel Kuitert als de atheïst laat die Weg onbenut, aangestoken als ze zijn door datzelfde moderne idee, dat je alles zou moeten kunnen vinden binnen de grenzen van deze werkelijkheid. "Alle spreken over boven komt van beneden" zegt Kuitert. Daarmee diskwalificeert hij óók de geloofsuitspraken, die wél in staat zijn om tot de hemel op te klimmen en een eeuwig leven, zaligheid en godskennis te ontvangen. Zonder bewijs weliswaar, maar puur op geloof.]
Terug naar sjaqi. Ik ben het met je eens dat de geestelijke zaken die jij noemt (met nadruk dus niet de materiële zaken; vergadert u geen schatten op aarde), dat die zich onderscheiden van natuurlijke zaken. Dat ze dus van Boven komen, van God. Het zijn gaven van de Geest. Alles wat geestelijk is komt van Boven. En het komt allemaal samen in de Liefde. God is Liefde. Het is een genadig geschenk, waarin God en mens elkaar vinden. Waar liefde woont, daar is God.
Maar let wel, die goddelijke gave ontvangen wij via Jezus Christus. Hij is de Middelaar tussen God en mensen. Omdat wij naar Gods beeld zijn geschapen, zijn er kenmerken van God bij ons aanwezig. Wij kunnen liefhebben en vertrouwen. Maar dat verhelpt de diepgaande kloof niet, die alleen gedicht kan worden door geloof in Hem. Gaat in door de enge poort.
Alleen geloof slaat de Brug. En die Brug is nodig. Want ons bestaan wordt gekenmerkt door het kwijt zijn van God. God bestaat niet in ons natuurlijk leven. Dat is waar. Zonder God, zonder hoop in de wereld.
Maar als we Hem door geloof leren kennen, dan wordt God veel meer voor ons dan alleen de "God die bestaat". Bestaan, dat is geen goddelijke kwaliteit. God heeft onze werkelijkheid doen bestaan! Dat is Zijn relatie met "bestaan". Maar Zelf is Hij eeuwig. Hij rust in Zichzelf.
Verwijt mij niet dat mijn theologisch bespiegelingen ook iets filosofisch krijgen. Dat hebben alle kerkvaders uit de Vroege Kerk gedaan.
De kern van mijn betoog: wees verdacht op die kanten van de moderniteit, die de premissen van al onze uitspraken, ook over God en geestelijke zaken, sluipenderwijs ondermijnen.
Iedereen wil ontspanning, de makkelijke weg, comfort. Iedereen wil een tegeltje aan de wand met het geruststellende "God bestaat!".
Maar alleen een nieuwe geboorte, een geboorte van boven, brengt ons bij God. De andere toegangen zijn dicht.
Geloof alleen! Zalig die niet gezien en toch geloofd hebben!
Johannes 1,18
gravo
PS. Omdat mijn topic-titel misschien wat té provocerend was, heb ik voor alle bekommerden en voor alle door onweder voortgedrevenen een kleine aanpassing gemaakt.
'Von Gott wissen wir nichts. Aber dies Nichtwissen ist Nichtwissen von Gott'
(Franz Rosenzweig, Der Stern der Erlösung)