Psalmberijming van Petrus Datheen

De Archiefkast van het Forum. Oude discussies zijn hier nog eens na te lezen.

Moderator: Moderafo's

Spreeuw
Generaal
Generaal
Berichten: 4612
Lid geworden op: 08 jul 2013 09:02

Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Spreeuw » 09 sep 2014 20:45

Petrus Datheen leefde van 1531 tot 1588 en speelde een belangrijke rol in de Reformatie in de Nederlanden. Hij is vooral bekend om zijn psalmberijming (tot stand gekomen in 1566). Tot 1773 speelde Datheens psalmberijming een belangrijke rol in de kerken van Nederland. Toch zijn er vandaag de dag nog altijd zo'n 30 kerkelijke gemeenten in Nederland (vooral in Zeeland) die nog elke zondag uit de berijming van Datheen zingen. Sommige mensen zeggen dat de berijming van Datheen dichter bij de onberijmde psalmtekst / grondtekst staat dan de berijming van 1773 of een nog latere berijming. Dit is volgens mij ook de reden waarom er nog steeds gemeenten zijn waar uit de berijming van Datheen gezongen wordt. Maar is het zo dat Datheens psalmberijming nauwkeuriger is dan andere psalmberijmingen? Heeft het een meerwaarde om uit de berijming van Datheen te zingen?


Hierbij de link waar je de 150 psalmen berijmd door Datheen kunt vinden: http://www.theologienet.nl/documenten/D ... ijming.pdf

Hierbij meer informatie over Petrus Datheen, met o.a. een inventarisatie van gemeenten waar de psalmen in de berijming van Datheen gezongen wordt: http://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_Datheen

Hierbij een link naar samenzang vanuit de Oud Gereformeerde Gemeente in Nederland te Sint Philpsland (Psalm 42:1,3,5 uit de berijming van Datheen): https://www.youtube.com/watch?v=i_CqDFSrZSw

moderngelovige
Sergeant
Sergeant
Berichten: 437
Lid geworden op: 26 mei 2014 20:46

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor moderngelovige » 09 sep 2014 21:12

Met de berijming zelf ben ik onbekend al heb ik er wel eens van gehoord.
Vraag: Is dit aantal eigenlijk (sterk) afnemend de laatste decennia?
Meen dat er pakweg 30-40 jr. geleden veel meer gemeenten deze berijming hanteerden?

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23543
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Marnix » 09 sep 2014 21:51

Ja inhoudelijk is hij vaak wel goed berijmd maar taalkundig niet en hij is totaal niet zingbaar. Klemtonen liggen verkeerd en zo.
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Spreeuw
Generaal
Generaal
Berichten: 4612
Lid geworden op: 08 jul 2013 09:02

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Spreeuw » 09 sep 2014 22:01

Marnix schreef:Ja inhoudelijk is hij vaak wel goed berijmd maar taalkundig niet en hij is totaal niet zingbaar. Klemtonen liggen verkeerd en zo.


Je kunt Datheen dus maar beter op hele noten zingen i.p.v. ritmisch?

Rozijn
Majoor
Majoor
Berichten: 1557
Lid geworden op: 18 sep 2013 15:58

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Rozijn » 10 sep 2014 10:55

Allebei is moeilijk. Gewoon doorzingen is het advies...

Inhoudelijk zijn er mooie psalmen bij!
Heer, wijs mij toch Uwe wegen,
Die Gij wilt dat ik zal gaan.

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23543
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Marnix » 10 sep 2014 11:23

Spreeuw schreef:
Je kunt Datheen dus maar beter op hele noten zingen i.p.v. ritmisch?


Je kan hem beter helemaal niet zingen. Als je hem toch wil zingen zal het op hele noten wat makkelijker zijn maar je houdt dat zinnen halverwege een regel stoppen enz. Het is volstrekt onzingbaar en taalkundig onbegrijpelijk em een warboel:

Psalm 1 vers 1

Die niet en gaat in der godlozen raad,
Die op den weg der zondaars niet en staat,
En niet en zit bij de spotters onreine;
Maar dag en nacht heeft in Gods wet alleine
Al zijnen lust, ja spreekt daarvan eenpaar;
Die mens is welgelukzalig voorwaar

Psalm 2 vers 2

Zij spreken t' zaam: Laat ons breken met een
Haar banden al waarmeed' zij ons verstrikken;
En 't jok dat z'ons hard opleggen gemeen,
Laat ons verwerpen en breken in stikken!
Maar God, Die den hemel bewoont geprezen,
Zal ze belachen; want haar doen Hij ziet.
Haar opstel zal van Hem bespottet wezen;
Want het is ijdel en God acht het niet.

Probeer het maar eens te zingen...
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Rozijn
Majoor
Majoor
Berichten: 1557
Lid geworden op: 18 sep 2013 15:58

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Rozijn » 10 sep 2014 14:11

Ging best, ik heb het een paar jaar om de twee weken gedaan.

Gebruikersavatar
StillAwake
Generaal
Generaal
Berichten: 7910
Lid geworden op: 27 aug 2013 13:47

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor StillAwake » 10 sep 2014 14:14

Rozijn schreef:Ging best, ik heb het een paar jaar om de twee weken gedaan.

Maar begreep je dan ook wat je zong?
Ik kom (bij de door Marnix geplaatste teksten) er niet uit wat er nu bedoeld wordt...
(tale-Kanaänsloos opgegroeid)
Geef me de rust om te accepteren wat ik niet kan veranderen.
Geef me de moed om te veranderen wat ik kan.
Geef me de wijsheid om het verschil te zien.

Spreeuw
Generaal
Generaal
Berichten: 4612
Lid geworden op: 08 jul 2013 09:02

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Spreeuw » 10 sep 2014 14:20

Marnix schreef:Je kan hem beter helemaal niet zingen. Als je hem toch wil zingen zal het op hele noten wat makkelijker zijn maar je houdt dat zinnen halverwege een regel stoppen enz. Het is volstrekt onzingbaar en taalkundig onbegrijpelijk em een warboel:

Psalm 1 vers 1

Die niet en gaat in der godlozen raad,
Die op den weg der zondaars niet en staat,
En niet en zit bij de spotters onreine;
Maar dag en nacht heeft in Gods wet alleine
Al zijnen lust, ja spreekt daarvan eenpaar;
Die mens is welgelukzalig voorwaar

Psalm 2 vers 2

Zij spreken t' zaam: Laat ons breken met een
Haar banden al waarmeed' zij ons verstrikken;
En 't jok dat z'ons hard opleggen gemeen,
Laat ons verwerpen en breken in stikken!
Maar God, Die den hemel bewoont geprezen,
Zal ze belachen; want haar doen Hij ziet.
Haar opstel zal van Hem bespottet wezen;
Want het is ijdel en God acht het niet.

Probeer het maar eens te zingen...


Inderdaad, de zinnen lopen niet zo vloeiend, maar het is op zich wel te zingen. De regels komen wat lettergrepen betreft (doorgaans) nog wel uit. Maar de tekst sluit inhoudelijk wel aardig aan bij de grondtekst, als je het nagaat.

Gebruikersavatar
StillAwake
Generaal
Generaal
Berichten: 7910
Lid geworden op: 27 aug 2013 13:47

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor StillAwake » 10 sep 2014 15:38

Spreeuw schreef:Inderdaad, de zinnen lopen niet zo vloeiend, maar het is op zich wel te zingen. De regels komen wat lettergrepen betreft (doorgaans) nog wel uit. Maar de tekst sluit inhoudelijk wel aardig aan bij de grondtekst, als je het nagaat.

Wat ik Rozijn vroeg vraag ik jou ook: Snap je dergelijke teksten ook echt? Ik niet namelijk...
Geef me de rust om te accepteren wat ik niet kan veranderen.
Geef me de moed om te veranderen wat ik kan.
Geef me de wijsheid om het verschil te zien.

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23543
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Marnix » 10 sep 2014 15:59

Ik snap ze inhoudelijk niet en vind ze onzingbaar. Maar goed, als iemand het prettig vindt, prima. Ik zou ze zelf nooit zingen. Maar ik ben al niet met de oude berijming opgegroeid en vind die ook niet goed te begrijpen vaak. Ik ben blij dat er nieuwere berijmingen zijn die taalkundig goed en inhoudelijk uitstekend zijn.
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Rozijn
Majoor
Majoor
Berichten: 1557
Lid geworden op: 18 sep 2013 15:58

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Rozijn » 10 sep 2014 17:56

Ik begreep over het algemeen goed wat ik zong. Nu ging het niet zo vlug, dus kon ik rustig nadenken. ;)

De eerste tijd vond ik het helemaal niets. Na een poosje ben ik het meer gaan waarderen, maar ik zing liever 1773. Verder ken ik trouwens weinig berijmingen, dus ik kan ze niet zo goed vergelijken.

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23543
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Marnix » 10 sep 2014 18:52

Jammer. Ik vind de berijmingen van liedboek en GKV taalkundig sterk en begrijpelijk dus ik ik zie alleen maar voordelen.
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Gebruikersavatar
StillAwake
Generaal
Generaal
Berichten: 7910
Lid geworden op: 27 aug 2013 13:47

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor StillAwake » 11 sep 2014 09:55

Marnix schreef:Jammer. Ik vind de berijmingen van liedboek en GKV taalkundig sterk en begrijpelijk dus ik ik zie alleen maar voordelen.

Ik gebruik de 1773 (schoonouders), GKV-versie (eigen kerk) en de liedboekversie (zwager en schoonzus) door elkaar, maar vind de GKV versie de duidelijkste.
De 1773 wijkt hier en daar ook wat af van de grondtekst (waar ik de twee anderen nog niet op heb kunnen betrappen, hoewel ik ze allemaal vergeleken heb).
Overigens ben ik niet opgegroeid met het refo-jargon, waardoor de 1773-berijming sowieso een heel moeilijk te begrijpen versie is, laat staan de Datheen-versie.
Geef me de rust om te accepteren wat ik niet kan veranderen.
Geef me de moed om te veranderen wat ik kan.
Geef me de wijsheid om het verschil te zien.

Spreeuw
Generaal
Generaal
Berichten: 4612
Lid geworden op: 08 jul 2013 09:02

Re: Psalmberijming van Petrus Datheen

Berichtdoor Spreeuw » 11 sep 2014 10:07

StillAwake schreef:Ik gebruik de 1773 (schoonouders), GKV-versie (eigen kerk) en de liedboekversie (zwager en schoonzus) door elkaar, maar vind de GKV versie de duidelijkste.
De 1773 wijkt hier en daar ook wat af van de grondtekst (waar ik de twee anderen nog niet op heb kunnen betrappen, hoewel ik ze allemaal vergeleken heb).
Overigens ben ik niet opgegroeid met het refo-jargon, waardoor de 1773-berijming sowieso een heel moeilijk te begrijpen versie is, laat staan de Datheen-versie.


De berijming van 1773 is wel vloeiend in taalgebruik, en doet m.i. over het algemeen wel recht aan de grondtekst. Maar hier en daar zijn toch echt wel de invloeden van de Verlichting merkbaar, dat begint meteen al in de eerste psalm ("rein van zeden", "pad der deugd"). En de Verlichting heeft doorgaans nou net geen positief effect gehad op het belijden van het christelijk geloof...


Psalm 1:4
De HEER toch slaat der mensen wegen gâ,
En wendt alom het oog van Zijn genâ,
Op zulken, die, oprecht en rein van zeden,
Met vasten gang het pad der deugd betreden;
God kent hun weg, die eeuwig zal bestaan,
Maar 't heilloos spoor der bozen zal vergaan.

Zingen: http://www.psalmboek.nl/zingen.php?psID=1&psvID=4&s=rit


Terug naar “Archief”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Google [Bot], Google Adsense [Bot] en 59 gasten