Psalmberijming van Petrus Datheen

[StillAwake]

De berijming van 1773 is wel vloeiend in taalgebruik, en doet m.i. over het algemeen wel recht aan de grondtekst. Maar hier en daar zijn toch echt wel de invloeden van de Verlichting merkbaar, dat begint meteen al in de eerste psalm ("rein van zeden", "pad der deugd"). En de Verlichting heeft doorgaans nou net geen positief effect gehad op het belijden van het christelijk geloof...


Psalm 1:4
De HEER toch slaat der mensen wegen gâ,
En wendt alom het oog van Zijn genâ,
Op zulken, die, oprecht en rein van zeden,
Met vasten gang het pad der deugd betreden;
God kent hun weg, die eeuwig zal bestaan,
Maar 't heilloos spoor der bozen zal vergaan.

Zingen: http://www.psalmboek.nl/zingen.php?psID=1&psvID=4&s=rit

Ik kan me in de 1773 ook enorm ergeren aan het woordje "Ai". Wordt met net zoveel overtuiging gezongen als de delen die wél ergens over gaan (al zijn er hier en daar wel mensen die géén "ai" zingen...

[Spreeuw]

Ik kan me in de 1773 ook enorm ergeren aan het woordje "Ai". Wordt met net zoveel overtuiging gezongen als de delen die wél ergens over gaan (al zijn er hier en daar wel mensen die géén "ai" zingen...

Dat heeft volgens mij ook met de Verlichting te maken.

Waarom zingt 1773 in Psalm 25:2 niet gewoon: "HEERE, maak mij Uwe wegen", i.p.v. "HEER, ai, maak mij Uwe wegen"? Als je gewoon "HEERE" zingt, dan komt die regel ook gewoon normaal uit!

Volgens mij spreekt men in de Verlichting liever over de "Heer", dat klinkt wat moderner en eigentijdser.

[Marnix]

Ja, het is makkelijk op te lossen. Ai heeft trouwens niets met verlichting te maken volgens mij, het komt denk ik van "Ach" (ai-ai-ai). Maar het voegt niet echt wat toe.

StillAwake, ik vind de GKV-berijming ook het duidelijkst. Er zijn echter ook wel weer verzen die ik in de Liedboek-berijming mooier vertaald vind. Maar doorgaans heeft de GKV-berijming mijn voorkeur op basis van begrijpelijkheid, zingbaarheid maar ook inhoudelijk.

[GDK]

Maar doorgaans heeft de GKV-berijming mijn voorkeur op basis van begrijpelijkheid, zingbaarheid maar ook inhoudelijk.

Eens, zeker t.o.v. 1773
Ik moet denken aan Psalm 119: "En wordt mijn vlees door 't kwade licht verrast".
Het heeft lang geduurd voordat ik snapte hoe kwaad het licht wel niet kan zijn .....

[Lidia]

Nou, ik ben met Datheen opgegroeid (zijn psalmberijming, wel te verstaan... ).
Inderdaad, sommige verzen zijn niet te begrijpen als je er niet mee bekend bent. Maar over het algemeen wordt er tijdens de preek in dergelijke gemeentes ook niet al te makkelijk gesproken...

[StillAwake]

Nou, ik ben met Datheen opgegroeid (zijn psalmberijming, wel te verstaan... ).
Inderdaad, sommige verzen zijn niet te begrijpen als je er niet mee bekend bent. Maar over het algemeen wordt er tijdens de preek in dergelijke gemeentes ook niet al te makkelijk gesproken...

Dat is dan ook de reden dat ik me in dergelijke gemeenten in de tijd dat ik christen werd bijzonder onwelkom voelde.
Het leek alsof ze een geheimtaal hadden afgesproken die weinig meer met Nederlands van doen had

[Spreeuw]

Ja, het is makkelijk op te lossen. Ai heeft trouwens niets met verlichting te maken volgens mij, het komt denk ik van "Ach" (ai-ai-ai). Maar het voegt niet echt wat toe.

StillAwake, ik vind de GKV-berijming ook het duidelijkst. Er zijn echter ook wel weer verzen die ik in de Liedboek-berijming mooier vertaald vind. Maar doorgaans heeft de GKV-berijming mijn voorkeur op basis van begrijpelijkheid, zingbaarheid maar ook inhoudelijk.

Waarom zou je in Psalm 25:2 zomaar "ach" moeten gebruiken? Daar is bij "Heer, ai, maak mij Uwe wegen" toch geen enkele aanleiding voor? Het komt bij mij over dat men het gebruik van de naam "HeerE" (met een extra "E" aan het einde) bewust heeft willen vermijden, en dat het zodoende dus "Heer" is geworden. Als het niets met de Verlichting te maken heeft, waar dan wel mee? Er moet hier toch een reden voor zijn, zou je zeggen. Of was men in 1773 zo klagerig? In de nieuwe berijming (uit 1967) luidt de eerste regel van Psalm 25:2 wel "HERE, maak mij uwe wegen".

Wordt er in de GKV ook weleens uit de berijming van 1773 gezongen tijdens de kerkdiensten?

[Marnix]

1. Ik zou ook niet "ach" gebruiken. Dat men niet "HEERE" gebruikt is vreemd aangezien de SV dat hier wel doet.
2. In de GKV wordt geen oude berijming gezongen.

[Spreeuw]

1. Ik zou ook niet "ach" gebruiken. Dat men niet "HEERE" gebruikt is vreemd aangezien de SV dat hier wel doet.
2. In de GKV wordt geen oude berijming gezongen.

1. De berijming van 1773 heeft heel vaak "HEER" i.p.v. "HEERE". Het duidt op een bewuste keuze van de berijmers.
2. Ook niet als de dominee vraagt om een psalm in de oude berijming te zingen? (Volgens mij hebben veel GKV-kerken de liederen geprojecteerd op een scherm, en dat maakt het nog makkelijker om een ander lied op te geven, lijkt me.)

[Marnix]

Op zich zal het wel mogen maar ik ben nog nooit een GKV-dominee tegengekomen die een Psalm uit de 1773-berijming opgaf.

[Spreeuw]

Op zich zal het wel mogen maar ik ben nog nooit een GKV-dominee tegengekomen die een Psalm uit de 1773-berijming opgaf.

Oke. Ik heb namelijk vorig jaar een GKV-dominee gesproken die af en toe in een kerk preekt waar men ook in de psalmberijming van 1773 zingt. Hij vindt de term "Opperwezen" die in 1773 regelmatig voorkomt geen mooie naam voor God. Waarschijnlijk (ik heb dat niet aan hem gevraagd) bedoelde hij de CGK, aangezien GKV-dominees ook regelmatig in de CGK voorgaan en daar dikwijls wel uit de psalmberijming van 1773 gezongen wordt.

[Marnix]

Ja er zijn een hoop CGK's waar ze nog altijd oude berijming zingen maar daar gaan GKV-predikanten voor, doorgaans. Maar er zijn ook wel gemeenten waar ze bijvoorbeeld nog 1 psalm per dienst uit de oude berijming zingen. En er zijn dacht ik ook wat samenwerkingen met pkn-gemeenten.

[StillAwake]

Wordt er in de GKV ook weleens uit de berijming van 1773 gezongen tijdens de kerkdiensten?

Ja, bij ons wel (hoewel het niet vaak voorkomt).
Datheen ben ik nog nooit tegengekomen in GKV verband.