Organist in meerdere kerken

[Optimatus]

Al jaren ben ik organist en al jaren speel ik in vier verschillende kerken/gemeenten: Oud-Katholiek en PKN (Synodaal-gereformeerd, Hervormd (midden-orthodoxe wijkgemeente en sinds 2012 ook in de Gereformeerde Bondswijkgemeente).

Zijn er hier meer mensen organist en zo ja, waar zoal? En hoe ervaar je het spelen in andere gemeenten, als je dat doet?

[schelpje3]

Mooie taak Opti.
Zingen ze in al die kerken in hetzelfde ritme?
Eén van onze organisten speelt ook in verschillende kerken, maar die moet rekening houden met ritmisch, maar dan zingen ze in de ene kerk wat sneller dan de andere en niet-ritmisch.
Voor jou geen enkel probleem?

[Spreeuw]

Al jaren ben ik organist en al jaren speel ik in vier verschillende kerken/gemeenten: Oud-Katholiek en PKN (Synodaal-gereformeerd, Hervormd (midden-orthodoxe wijkgemeente en sinds 2012 ook in de Gereformeerde Bondswijkgemeente).

Zijn er hier meer mensen organist en zo ja, waar zoal? En hoe ervaar je het spelen in andere gemeenten, als je dat doet?

Mooi!
Wordt er tijdens een viering in de OKK veel gebruik gemaakt van het orgel?

[EenVasteBurcht]

Lijkt me wel apart om te moeten switchen van niet ritmisch naar ritmisch en up-tempo dan. Zou ik toch maar geen vergissing in maken dan heb je de poppen aan het dansen !

[schelpje3]

Lijkt me wel apart om te moeten switchen van niet ritmisch naar ritmisch en up-tempo dan. Zou ik toch maar geen vergissing in maken dan heb je de poppen aan het dansen !

Nee, dansen mag niet.
Ja, zet de gemeente in, is de organist ineens 3 noten verder.

[Katlheen]

Als OKK-er kan ik bevestigen dat men in de OKK veel gebruik maakt van het orgel.

[Optimatus]

@Spreeuw:

Ja, de OKK vergt veel van haar organisten. De oud-katholieke eucharistieviering lijkt uiterlijk vrij veel op de rooms-katholieke eucharistieviering, maar kent in veel gevallen meer zang en minder gesproken woord. Een schema (voor wie het leuk vindt om er iets meer over te weten)

(orgelspel vooraf)
1. Openingszang (meestal gemeentezang, soms wisselzang koor en gemeente)
2. na de schuldbelijdenis: Kyriëgezang (wisselzang koor en gemeente)
3. na het Kyriëgezang: Gloria (inzet priester, daarna wisselzang koor en gemeente)\
4. na het Gloria: Gezongen "Gebed van de dag" (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
5. na de lezing uit het Oude Testament: Tussenzang (gemeentezang, wisselzang koor en gemeente; kan ook een onberijmde psalm zijn die op gregoriaanse wijze in wisselzang wordt gereciteerd)
6. na de lezing uit de Brieven: Halleluja of tractus (vrijwel altijd gregoriaanse wisselzang koor en gemeente)
7. na de Evangelielezing: Acclamatie (gemeentezang)
8. na de prediking: Geloofsbelijdenis (meestal gemeentezang, soms wisselzang koor en gemeente)
9. bij de voorbeden: Acclamatie (gemeentezang)
10. na de voorbeden: Vredegroet (wisselzang priester en gemeente)
11. na de vredegroet: Offertoriumlied (collectelied, gemeentezang)
12. na het gebed over de gaven: inleiding op het eucharistisch gebed (Tafelgebed, gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
13. na de inleiding op het eucharistisch gebed: prefatie (gregoriaanse priesterzang)
14. na de prefatie: Heilig, Heilig, Heilig (wisselzang koor en gemeente)
15. aan het eind van het eucharistisch gebed: slotalinea (gregoriaanse priesterzang, 3x amen gemeentezang)
16. na de slotalinea: Onze Vader (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
17. na het Onze Vader: Lam Gods (wisselzang koor en gemeente)
18. na de communie: Communiegezang (gemeentezang)
19. na het communiegezang: Gezongen Dankgebed (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
20. na het dankgebed: Looft en dankt (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
21. na de zegen (die soms ook gezongen kan worden): Slotzang (gemeentezang)
(orgelspel na afloop)

Als de priester het niet zit zitten om te zingen, kan hij/zij er voor kiezen, zijn deel te spreken. De gemeente spreekt dan ook. Zingt hij/zij wel, dan geeft de organist één of enkele tonen aan; de priesterzang is bijna altijd a capella, tenzij de priester aangeeft dat enige ondersteuning wenselijk is.

Van de organist wordt de hele dienst door veel gevraagd. Een protestantse organist die niet bekende is met de (oud-)katholieke liturgie, heeft het in het begin erg zwaar, maar zeker de kleinere parochies compenseren dat meestal met een hartelijkheid en een eucharistische gastvrijheid (elke protestant die "thuis" aan het H. Avondmaal deelneemt, mag ook aan de communie deelnemen, daar de OKK geen transsubstantiatieleer (meer) kent.

Om liturgische redenen vind ik de OKK één van de meest interessante kerken voor een organist, maar de eucharistische gastvrijheid maakt dat ik de OKK een bijzonder sympathiek kerkgenootschap vind. Zij zingt, ondanks haar kleine aantal leden, bijzonder enthousiast mee in het koor van de oecumene, zonder zichzelf uit het oog te verliezen.

[Anoniem_89]

Nee, dansen mag niet.

Wat is er mis met dansen?

1 t/m 20

Gaat dat zo iedere zondag?

[Optimatus]

Ja, zo gaat dat bij elke eucharistieviering.
Er zijn ook wel eens diensten door de weeks, dan wordt bijna alles gesproken.

Wat betreft de PKN-kerken waar ik speel:

Hervormd Berkenwoude wijk 1 en de Gereformeerde Kerk Bergambacht zijn nagenoeg inwisselbaar, de klassieke protestantse orde van dienst, met vrijwel altijd zes of zeven psalmen/gezangen uit het Nieuwe Liedboek.

Hervormd Berkenwoud wijk 2 (de Gereformeerde Bondsgemeente) kent ook nagenoeg dezelfde orde van dienst als de beide bovenstaande gemeenten, met dien verstande dat het tempo van zingen wel wat trager is, maar sinds een jaar of vijf, zes wordt er ritmisch gezongen. Je merkt wel dat onbekende psalmen hierdoor soms wat aarzelend worden gezongen en men neemt drie rusten in plaats van twee na elke regel. Dat was even wennen (voor mij althans), maar je merkt dat deze gemeente het ritmisch zingen al aardig beheerst en steeds beter zingt.

Ik vind het een enorme meerwaarde, in vier gemeenten te spelen van diverse signatuur. In elke gemeente ervaar ik de werking van de Heilige Geest. Men belijdt de Drieënig God, +Vader, +Zoon en +Heilige Geest. Daar kan ik van harte amen op zeggen (of, in de OKK, op spelen).

[Spreeuw]

@Spreeuw:

Ja, de OKK vergt veel van haar organisten. De oud-katholieke eucharistieviering lijkt uiterlijk vrij veel op de rooms-katholieke eucharistieviering, maar kent in veel gevallen meer zang en minder gesproken woord. Een schema (voor wie het leuk vindt om er iets meer over te weten)

(orgelspel vooraf)
1. Openingszang (meestal gemeentezang, soms wisselzang koor en gemeente)
2. na de schuldbelijdenis: Kyriëgezang (wisselzang koor en gemeente)
3. na het Kyriëgezang: Gloria (inzet priester, daarna wisselzang koor en gemeente)\
4. na het Gloria: Gezongen "Gebed van de dag" (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
5. na de lezing uit het Oude Testament: Tussenzang (gemeentezang, wisselzang koor en gemeente; kan ook een onberijmde psalm zijn die op gregoriaanse wijze in wisselzang wordt gereciteerd)
6. na de lezing uit de Brieven: Halleluja of tractus (vrijwel altijd gregoriaanse wisselzang koor en gemeente)
7. na de Evangelielezing: Acclamatie (gemeentezang)
8. na de prediking: Geloofsbelijdenis (meestal gemeentezang, soms wisselzang koor en gemeente)
9. bij de voorbeden: Acclamatie (gemeentezang)
10. na de voorbeden: Vredegroet (wisselzang priester en gemeente)
11. na de vredegroet: Offertoriumlied (collectelied, gemeentezang)
12. na het gebed over de gaven: inleiding op het eucharistisch gebed (Tafelgebed, gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
13. na de inleiding op het eucharistisch gebed: prefatie (gregoriaanse priesterzang)
14. na de prefatie: Heilig, Heilig, Heilig (wisselzang koor en gemeente)
15. aan het eind van het eucharistisch gebed: slotalinea (gregoriaanse priesterzang, 3x amen gemeentezang)
16. na de slotalinea: Onze Vader (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
17. na het Onze Vader: Lam Gods (wisselzang koor en gemeente)
18. na de communie: Communiegezang (gemeentezang)
19. na het communiegezang: Gezongen Dankgebed (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
20. na het dankgebed: Looft en dankt (gregoriaanse wisselzang priester en gemeente)
21. na de zegen (die soms ook gezongen kan worden): Slotzang (gemeentezang)
(orgelspel na afloop)

Als de priester het niet zit zitten om te zingen, kan hij/zij er voor kiezen, zijn deel te spreken. De gemeente spreekt dan ook. Zingt hij/zij wel, dan geeft de organist één of enkele tonen aan; de priesterzang is bijna altijd a capella, tenzij de priester aangeeft dat enige ondersteuning wenselijk is.

Van de organist wordt de hele dienst door veel gevraagd. Een protestantse organist die niet bekende is met de (oud-)katholieke liturgie, heeft het in het begin erg zwaar, maar zeker de kleinere parochies compenseren dat meestal met een hartelijkheid en een eucharistische gastvrijheid (elke protestant die "thuis" aan het H. Avondmaal deelneemt, mag ook aan de communie deelnemen, daar de OKK geen transsubstantiatieleer (meer) kent.

Om liturgische redenen vind ik de OKK één van de meest interessante kerken voor een organist, maar de eucharistische gastvrijheid maakt dat ik de OKK een bijzonder sympathiek kerkgenootschap vind. Zij zingt, ondanks haar kleine aantal leden, bijzonder enthousiast mee in het koor van de oecumene, zonder zichzelf uit het oog te verliezen.

Bedankt voor je uitgebreide reactie, tjonge, dat is nogal wat!
Mijn beeld was altijd dat het orgel bij de (oud-)katholieken minder belangrijk is dan bij protestanten, maar dat beeld moet ik bijstellen, denk ik?

[Optimatus]

Dat kun je inderdaad bijstellen. Het is als organist behoorlijk doorpakken, maar je leert er bijzonder veel. In de parochie waar ik speel, heb ik ook wat protestantse franje aangebracht: een klein stukje orgelspel na de prediking, meestal een wat langere inleiding op de gezongen geloofsbelijdenis en, als het passend is, een tussenspel in de strofische liederen waar alleen gemeentezang gebruikelijk is. Daar oud-katholieken bijna altijd een heel lied zingen en niet alleen een paar coupletten, is dat, om op adem te komen, een welkome verandering geweest. Als ik het een keer niet doe, valt het op.

In de paar rooms-katholieke kerken, waar ik wel eens heb gespeeld (Waubach/Landgraaf en Wagrain/Oostenrijk), valt het me op dat de gemeente niet of nauwelijks meezingt. Zijn er parochies waar dit anders is?

[EenVasteBurcht]

Nou nou, petje af hoor !

[Teus]

Al jaren ben ik organist en al jaren speel ik in vier verschillende kerken/gemeenten: Oud-Katholiek en PKN (Synodaal-gereformeerd, Hervormd (midden-orthodoxe wijkgemeente en sinds 2012 ook in de Gereformeerde Bondswijkgemeente).

Zijn er hier meer mensen organist en zo ja, waar zoal? En hoe ervaar je het spelen in andere gemeenten, als je dat doet?

Was het maar waar Optimatus, ik wou dat ik muziek kon maken, heb er 3000 euro voor over als ik ineens vlot kan spelen.
Heb bewondering voor je, dank God voor deze gave.

[Optimatus]

Ik ben er dankbaar voor en ik heb er plezier in.