Het verdriet of berouw van God

[schelpje3]

In een ander topic bleek er een misverstand te zijn, omtrent de tranen van God.
Daarom dacht ik dat het goed zou zijn, om een apart topic te openen hierover.
De eerste keer wordt er in de Bijbel gesproken over berouw van God in Genesis 6:
Toen berouwde het den HEERE, dat Hij den mens op de aarde gemaakt had, en het smartte Hem aan Zijn hart.
En we komen het nog een aantal keren tegen.
Is er nog meer over te zeggen? Hoe moeten wij het verdriet van God zien en verstaan?

[Jvslooten]

De eerste keer dat de bijbel schrijft over God's berouw, is inderdaad in Genesis 6:6 zoals Schelpje al schrijft. De kantekenaren schrijven hierbij dat aldus op menselijker wijze in de Heilige Schrift van God wordt gesproken, omdat Hij zijn werk of daden verandert, hoewel Hij in zichzelven onveranderlijk blijft. Ook verwijzen ze naar de tekst uit Numeri 23:

19 God is geen man, dat Hij liegen zou, noch eens mensen kind, dat het Hem berouwen zou; zou Hij het zeggen, en niet doen, of spreken, en niet bestendig maken?
20 Zie, ik heb ontvangen te zegenen; dewijl Hij zegent, zo zal ik het niet keren.

Nog twee voorbeelden vinden we in Jona 3:9-10 en Joël 2:14.

[mohamed]

Jezus zei van tevoren ook dat Jeruzalem vernietigd zou worden (1 Kon 9:7,8; Micha 3:12; Matt 24:1,2; Mark 13:2; Luk 19.44; 21:6) maar ondanks dat huilde hij toch over het lot (Luk 19,41; Joh 11,35) van de stad. Iets tevoren weten sluit verdriet niet uit, integendeel zelfs:

'Want in veel wijsheid zit veel verdriet. Wie kennis vermeerdert, vermeerdert leed.' (Pred 1,18)

[benefietdiner]

De eerste keer dat de bijbel schrijft over God's berouw, is inderdaad in Genesis 6:6 zoals Schelpje al schrijft. De kantekenaren schrijven hierbij dat aldus op menselijker wijze in de Heilige Schrift van God wordt gesproken, omdat Hij zijn werk of daden verandert, hoewel Hij in zichzelven onveranderlijk blijft. Ook verwijzen ze naar de tekst uit Numeri 23:

19 God is geen man, dat Hij liegen zou, noch eens mensen kind, dat het Hem berouwen zou; zou Hij het zeggen, en niet doen, of spreken, en niet bestendig maken?
20 Zie, ik heb ontvangen te zegenen; dewijl Hij zegent, zo zal ik het niet keren.

Nog twee voorbeelden vinden we in Jona 3:9-10 en Joël 2:14.

dat is een zogenaamde 'antropomorfe' uitspraak is over God.
http://www.refoweb.nl/vragenrubriek/16879/

[Spreeuw]

In een ander topic bleek er een misverstand te zijn, omtrent de tranen van God.
Daarom dacht ik dat het goed zou zijn, om een apart topic te openen hierover.
De eerste keer wordt er in de Bijbel gesproken over berouw van God in Genesis 6:
Toen berouwde het den HEERE, dat Hij den mens op de aarde gemaakt had, en het smartte Hem aan Zijn hart.
En we komen het nog een aantal keren tegen.
Is er nog meer over te zeggen? Hoe moeten wij het verdriet van God zien en verstaan?

Calvijn verklaart dit spreken over de HEERE met de accommodatieleer. God accommodeert Zich, dat wil zeggen Hij spreekt menselijk over Zichzelf. God is een Geest, maar om het ons duidelijk te maken, spreekt Hij in menselijke termen over Zichzelf.

God had niet letterlijk berouw, omdat Hij volmaakt is. Hij doet niet iets waar Hij later spijt van krijgt. Maar om Zijn handelen duidelijk te maken (waarom Hij iets doet), gebruikt Hij menselijke bewoordingen.

[Riska]

Mijn eerste gedachte was: berouwen is toch veel meer dan alleen 'spijt hebben van'? Uit mijn herinnering was het vooral ook: verdriet hebben om...
Daarom zocht ik het nog een keer op en inderdaad: berouwen heeft meer betekenissen dan "spijt hebben van"...

Synoniemennet.com geeft aan:
bejammeren,
beklagen
bewenen
treuren om...

Als de tekst dus aangeeft dat het "De Heere berouwde" dan is het verdriet om, bewenen van - dat de mens zover is afgedwaald van wat Hij bedoeld heeft toen Hij de mens naar Zijn gelijkenis (!) heeft geschapen.

[MaartenB]

Hi schelpje3

M.i heeft het commentaar van ds Van der Kraan
Toen berouwde het de HEERE al veel verhelderd omtrent Gn 6:6.

Hier wil ik (aanvullend) nog wijzen op het in die tekst gebruikte Hebreeuwse werkwoord NaCHaM (Strongnr 5162).
Even technisch: Het werwoord staat in Gn 6:6 in het imperfectum van de Nifal.
Zoals bijvoorbeeld ook in
Ex 13:17 Het volk kon wel eens spijt krijgen van hun vertrek uit Egypte.
Ex 32:12 Mozes die bij God pleit om spijt te voelen over zijn gedachte om het volk uit te roeien.
Ps 90:13 Opnieuw Mozes die op JHWH een beroep doet zijn gedachten omtrent zijn knechten te wijzigen: Gevoel toch spijt mbt uw knechten.

Aangezien God nooit iets verkeerds doet en volmaakt is in gerechtigheid, hoeft hij ook nooit spijt te voelen. Hij hoeft van geen enkele daad berouw te hebben. Maar Hij kan wel zijn houding en/of gedachten ten aanzien van de mens wijzigen. Ook dat is een betekenis van NaCHaM.
Zijn spijt in Gn 6:6-7 hield dus een wijziging in van zijn zienswijze ten aanzien van het goddeloze geslacht dat in die tijd vóór de Vloed leefde, want onmiddellijk daarna lezen wij: Maar Noach vond gunst in de ogen van JHWH.

Er was sprake van een wijziging in Gods geesteshouding. Hij veranderde zijn houding van Maker of Schepper van de mens in die van hun Vernietiger wegens zijn grote misnoegen.
Aangezien die Vloedgeneratie een goddeloze handelwijze volgde, schepte God niet langer behagen in hen; hij gevoelde spijt in de zin dat hij genoodzaakt was hun het leven te ontnemen. Zijn houding jegens hen had hij gewijzigd, omdat hij als een God van volkomen gerechtigheid verplicht was handelend op te treden teneinde zijn maatstaven hoog te houden.

Wanneer mensen echter berouw tonen van hun goddeloze weg kan God eveneens zijn standpunt jegens hen wijzigen, zoals bijvoorbeeld het geval was met de inwoners van Ninevé. Aanvankelijk had Hij besloten dat hij hen wegens hun grote goddeloosheid zou vernietigen. Maar toen zij na Jona’s prediking oprecht berouw hadden, ’gevoelde hij spijt’ en veranderden zijn gedachten of veranderde zijn geesteshouding jegens hen met betrekking tot de rampspoed die hij had gezegd hun te zullen aandoen; en hij deed het niet.
Jona 3:8-10.

[schelpje3]

Hoi Maarten,
dank voor het plaatsen van de link, het antwoord van dominee.

[rotterdam]

De eerste keer dat de bijbel schrijft over God's berouw, is inderdaad in Genesis 6:6 zoals Schelpje al schrijft. De kantekenaren schrijven hierbij dat aldus op menselijker wijze in de Heilige Schrift van God wordt gesproken, omdat Hij zijn werk of daden verandert, hoewel Hij in zichzelven onveranderlijk blijft. Ook verwijzen ze naar de tekst uit Numeri 23:

19 God is geen man, dat Hij liegen zou, noch eens mensen kind, dat het Hem berouwen zou; zou Hij het zeggen, en niet doen, of spreken, en niet bestendig maken?
20 Zie, ik heb ontvangen te zegenen; dewijl Hij zegent, zo zal ik het niet keren.

Nog twee voorbeelden vinden we in Jona 3:9-10 en Joël 2:14.

God spreek menselijk - begrijpelijk.

Een mooi voorbeeld is Gen. 11 ; 5 Toen kwam de HEERE neder, om te bezien de stad en den toren, die de kinderen der mensen bouwden.

[Marnix]

Calvijn verklaart dit spreken over de HEERE met de accommodatieleer. God accommodeert Zich, dat wil zeggen Hij spreekt menselijk over Zichzelf. God is een Geest, maar om het ons duidelijk te maken, spreekt Hij in menselijke termen over Zichzelf.

God had niet letterlijk berouw, omdat Hij volmaakt is. Hij doet niet iets waar Hij later spijt van krijgt. Maar om Zijn handelen duidelijk te maken (waarom Hij iets doet), gebruikt Hij menselijke bewoordingen.

Dit klopt volgens mij totaal niet. Dat er soms op een menselijke manier over God wordt gesproken of Hij als een menselijke manier zich openbaart, dat geloof ik. Maar het doel is dan om met het menselijke beeld toch iets duidelijk te maken over wie Hij is en wat Hij doet. Maar in dit geval wordt er dus gesteld:

God openbaart zich op een menselijke manier.
God zegt van zichzelf: Ik heb berouw dat.....

En vervolgens is de conclusie van mensen: God had helemaal niet echt berouw.

Dat botst en dat klopt niet. De reden is ook wel helder: Mensen redeneren vanuit Gods almacht en alwetendheid en zeggen dat: Dus kan God geen berouw hebben want dat zou inhouden dat Hij iets niet goed heeft gedaan. Die redenering is zo krom als wat. God maakt de aarde, de mensheid... en geeft ze vrije wil. Die vrije wil houdt een eigen keuze in. Als de mens dat vervolgens verkeerd kiest levert dat echt berouw op bij God als Hij ziet wat er van Zijn volmaakte schepping geworden is. Als de Bijbel zegt dat Hij berouw heeft tegen mensen moeten mensen vervolgens niet slimmer zijn en proberen te beredeneren dat wat God in Zijn woord zegt niet klopt, dat Hij eigenlijk wat anders bedoelt.

[Boerin]

Dit klopt volgens mij totaal niet. Dat er soms op een menselijke manier over God wordt gesproken of Hij als een menselijke manier zich openbaart, dat geloof ik. Maar het doel is dan om met het menselijke beeld toch iets duidelijk te maken over wie Hij is en wat Hij doet. Maar in dit geval wordt er dus gesteld:

God openbaart zich op een menselijke manier.
God zegt van zichzelf: Ik heb berouw dat.....

En vervolgens is de conclusie van mensen: God had helemaal niet echt berouw.

Dat botst en dat klopt niet. De reden is ook wel helder: Mensen redeneren vanuit Gods almacht en alwetendheid en zeggen dat: Dus kan God geen berouw hebben want dat zou inhouden dat Hij iets niet goed heeft gedaan. Die redenering is zo krom als wat. God maakt de aarde, de mensheid... en geeft ze vrije wil. Die vrije wil houdt een eigen keuze in. Als de mens dat vervolgens verkeerd kiest levert dat echt berouw op bij God als Hij ziet wat er van Zijn volmaakte schepping geworden is. Als de Bijbel zegt dat Hij berouw heeft tegen mensen moeten mensen vervolgens niet slimmer zijn en proberen te beredeneren dat wat God in Zijn woord zegt niet klopt, dat Hij eigenlijk wat anders bedoelt.

Inderdaad. Er staat wat er staat. Ik geloof niet dat God alles al vantevoren wist. Dat staat ook nergens.
http://defrostingwindows.wordpress.com/ ... mes-satan/

[mohamed]

Andersom kan God dan weer niet alwetend zijn (1 Sam 2,3; Ps 139,4; Joh 16,30) dus door het zo te verklaren verplaats je alleen jullie probleemstelling.

[Jvslooten]

Andersom kan God dan weer niet alwetend zijn (1 Sam 2,3; Ps 139,4; Joh 16,30) dus door het zo te verklaren verplaats je alleen jullie probleemstelling.

Bovendien is het niet Bijbels..

Jesaja 46:9-10
Denk aan de dingen van vroeger, van oude tijden af,
dat Ik God ben en niemand anders.
Ik ben God, en er is er geen als Ik,
Die vanaf het begin verkondigt wat het einde zal zijn,
van oudsher de dingen die nog niet plaatsgevonden hebben;
Die zegt: Mijn raadsbesluit houdt stand
en Ik zal al Mijn welbehagen doen;

Johannes 6:64-65
Maar er zijn sommigen van ulieden, die niet geloven. Want Jezus wist van den beginne, wie zij waren, die niet geloofden, en wie hij was, die Hem verraden zou. En Hij zeide: Daarom heb Ik u gezegd, dat niemand tot Mij komen kan, tenzij dat het hem gegeven zij van Mijn Vader.

[Jvslooten]

Dit klopt volgens mij totaal niet. Dat er soms op een menselijke manier over God wordt gesproken of Hij als een menselijke manier zich openbaart, dat geloof ik. Maar het doel is dan om met het menselijke beeld toch iets duidelijk te maken over wie Hij is en wat Hij doet. Maar in dit geval wordt er dus gesteld:

God openbaart zich op een menselijke manier.
God zegt van zichzelf: Ik heb berouw dat.....

En vervolgens is de conclusie van mensen: God had helemaal niet echt berouw.

Je zegt: ''..het doel is dan om met het menselijke beeld toch iets duidelijk te maken over wie Hij is en wat Hij doet.'', en ik denk dat je het daarmee juist formuleert. Als God zegt dat iets Hem berouwd dan maakt Hij daarmee duidelijk Wie Hij is [Iemand Die geen behagen heeft in de zonde] en Wat Hij doet of gaat doen [dat is: het bestraffen van de zonde], maar mijns inziens niet Zijn emotionele gesteldheid. Deze is namelijk niet te vergelijken met de menselijke. Waar vleselijke emoties als een voortgedreven zee zijn, blijft God in Zijn heilige toorn onbewogen.

[Boerin]

Je zegt: ''..het doel is dan om met het menselijke beeld toch iets duidelijk te maken over wie Hij is en wat Hij doet.'', en ik denk dat je het daarmee juist formuleert. Als God zegt dat iets Hem berouwd dan maakt Hij daarmee duidelijk Wie Hij is [Iemand Die geen behagen heeft in de zonde] en Wat Hij doet of gaat doen [dat is: het bestraffen van de zonde], maar mijns inziens niet Zijn emotionele gesteldheid. Deze is namelijk niet te vergelijken met de menselijke. Waar vleselijke emoties als een voortgedreven zee zijn, blijft God in Zijn heilige toorn onbewogen.

Nou ja, onbewogen. Jezus weende over Jeruzalem, terwijl dat toch al een tijd voorspeld was dat ze Hem af zouden wijzen en dat Jeruzalem verwoest zou worden.