Wanneer verlaat je je kerkverband?

[Boekenlezer]

Wanneer is het geoorloofd om van kerkverband te veranderen? Dat was een vraag die mij op opkwam n.a.v. wat ik in een artikel las. Ik citeer even een stukje:

...ds. W. Silfhout... „We proberen de catechisanten toch voor te houden dat iemand in Gods voorzienigheid in een kerkverband wordt geplaatst. Dat gebeurt niet zomaar en je kunt dat niet zomaar verlaten.”

(Bron: RD)

Dat argument klinkt me bekend in de oren.
Echter, dat heeft natuurlijk ook wel zo zijn grenzen. Waar die grenzen precies liggen, daarover verschillen de meningen nogal eens. Als je dit argument erg rigoureus verabsoluteert, dan blijf je tot de laatste snik in het kerkverband waar je eenmaal geboren bent, ongeacht wat er gebeurt.
In hoeverre je dit precies moet doorvoeren, daarover verschillen de meningen nogal eens. Dr. K. Runia was hierin erg rigoureus. Niet iedereen was het daarin met hem eens. (Zie bijv. dit artikel, een na laatste alinea.)
Op een gegeven moment kom je natuurlijk aan de kenmerken van het kerk-zijn (art. 29 NGB). Daar ligt natuurlijk wel een belangrijke grens.
Het andere uiterste van dr. K. Runia heb ik ook wel eens horen zeggen. "Je moet gewoon een kerk uitzoeken waar je je lekker voelt." Hmm, dat klinkt wel héél onprincipieel.

Wanneer verlaat je je kerkverband?
Ik som eens wat dingen op, waaruit je mag kiezen (meer dan één keuze mogelijk):
- Als het niet zo gezellig is in de gemeente.
- In geval van een voorgenomen huwelijk met iemand van een ander kerkverband.
- Als ik ruzie krijg met mijn dominee, of ouderling(en).
- Als ze me onder tucht zetten.
- Als ik me geestelijk vervreemd ga voelen van mijn kerk. (Je voelt je er niet goed thuis.)
- Als er duidelijk evangelische invloeden in het kerkverband gaan doorwerken. (Bijv. het zingen van Opwekkingsliederen in de dienst.)
- Als ze in mijn kerkverband ruimte gaan geven aan charismatische praktijken.
- Als ze de gereformeerde belijdenis gaan bekritiseren.
- Als de predikanten slecht preken.
- Als ze de waarheid van de Bijbel op losse schroeven gaan zetten. (Bijv.: het begin van Genesis is niet letterlijk gebeurd.)
- Als ze de godheid en het verzoenend werk van Christus gaan loochenen.
- Als ze me dwingen tot dingen die tegen mijn geweten in gaan.
- Nooit, want je kunt altijd nog positieve invloed uitoefenen als lid.

En uiteraard mag je zelf ook dingen noemen.

[Vonkie]

Ik denk dat je nooit zomaar je kerkverband moet verlaten. Ik ben het wel een beetje met Silfhout eens (onze vroegere dominee ) dat je niet voor niets ergens bent geplaatst. Ik denk dat het belangrijk is om je zorgen t.a.v. de kerk te delen met de dominee en/of kerkraad.
Mijn ouders hebben, toen ik 13 was, ook het kerkverband verlaten waar ze in zaten. Dit was vooral omdat mijn ouders duidelijk zagen dat het verzoeningswerk en de genade van Christus niet werdt verkondigd zoals zij het in de bijbel lazen. Het werd te beprekt aangeboden terwijl er toch in de bijbel staat: Komt, allen tot Mij. Dat was voor hen de grootste reden.
Daarnaast is mijn vader veel keer met de kerkraad wezen praten om zijn "zorgen" te uiten maar daar werd eigenlijk niet veel "mee gedaan".

Bij mijn ouders is het een proces geweest van jaren (7 jar om precies te zijn). We zijn overgestapt naar een ander kerkverband en hebben gekeken waar het woord van God op de juiste manier werd verkondigd. Ik denk dat je ook wel een beetje mag kijken welke gemeente er bij je past. Al moet dat uiteraard niet de hoofdreden zijn maar het is wel iets wat belangrijk is omdat je er wekelijks komt.

[CaptainCaveman]

Maar Vonkie: zou je tegen een moslim zeggen dat hij onder God's Voorzienigheid met de islam is opgegroeid? Of tegen een vrijzinnige die in de evangelische 'sfeer' is opgegroeid?

[tinos]

Ik neem aan dat God's voorzienigheid niet alleen ten opzichte van Christenen geldt, dus ja? De vraag hierbij is denk ik meer: Hoe leg je voorzienigheid uit? Daar zijn immers ook verschillende visies op.

[Boekenlezer]

Ik denk dat je nooit zomaar je kerkverband moet verlaten.

Oké, maar wat is zo maar?

...Ik ben het wel een beetje met Silfhout eens (onze vroegere dominee ) dat je niet voor niets ergens bent geplaatst...

En hoe verhoudt zich dat met de kenmerken van de ware kerk?
Vooral met de kerkleer van dr. K. Schilder kun je dan een groot conflict krijgen, lijkt mij. (Je weet wel: er is één ware kerk, en daar moeten alle christenen zich bijvoegen, en alle andere kerkverbanden hebben geen bestaansrecht.)

Het werd te beprekt aangeboden terwijl er toch in de bijbel staat: Komt, allen tot Mij. Dat was voor hen de grootste reden.

Daarentegen heb je ook van die kerken, waar men er gemakshalve vanuit gaat dat iedereen wel bekeerd is, en waar je weinig oproep of vermaan hoort.

...Ik ben het wel een beetje met Silfhout eens (onze vroegere dominee ) dat je niet voor niets ergens bent geplaatst...
...Bij mijn ouders is het een proces geweest van jaren (7 jaar om precies te zijn).

Ds. van Silfhout is zelf ook niet geboren in de Gereformeerde Gemeenten, maar is afkomstig uit de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
Dat meen ik wel eens gelezen te hebben.

[elbert]

Dit lijkt me een actueel onderwerp. Vandaag de dag leeft de gedachte, dat je een kerk kiest die bij je past. Dat is typisch postmodern: iets is pas goed als het goed voelt, dus moet de kerk ook goed voelen en als we ons elders beter op ons gemak voelen, dan gaan we daar toch naartoe?

Toch denk ik dat dit op gespannen voet staat met wat de Bijbel erover zegt. Ten diepste is het God die Zijn kerk bouwt en geeft Hij aan waar je moet zijn. Het woord kerk is namelijk afgeleid van kuriake (van de Heere) en het woord gemeente dat in de Bijbel voorkomt (ekklesia) betekent samengeroepen. Dat roepen komt dus van God af en daarom gaat het om Zijn keuze om kerkvergaderend te werken.

Ik denk daarom dat de reformatoren het goed gezien hebben, dat als ze over de kerk spreken, ze direct ook over de uitverkiezing spreken. Zie daarvoor de catechismus (vr. & antw. 54 en 55) en de Nederlandse geloofsbelijdenis (art. 27-31). Het spreken over de uitverkiezing in deze belijdenissen in verband met de kerk kent trouwens 2 kanten. Aan de ene kant is de kerk een vergadering van ware Christusgelovigen (uitverkorenen, onzichtbaar) en aan de andere kant kun je de zichtbare gestalte van de kerk (dat is hier van belang) herkennen aan de middelen waardoor God Zijn verkiezing realiseert, nl. door de rechte verkondiging van het Woord, de rechte bediening van de sacramenten en het onderhouden van de christelijke tucht. Daar waar dat er is, mag je de kerk niet verlaten.
Het Schatboek (een verklaring van de catechismus) zegt dan ook dat "de Gemeente Gods een bijeenkomst is, die niet bij toeval of op een ordeloze wijze samenkomt, maar door het geklank van de heraut des Goddelijken Woords geroepen wordt uit het rijk van satan, om de leer des Evangelies, zoals die door God geopenbaard is, aan te horen" (Schatboek, deel I, blz. 434 en 435).

Dus om kort te antwoorden op deze vraag:

Wanneer is het geoorloofd om van kerkverband te veranderen?

Als de kerk vals is geworden, m.a.w. de rechte prediking van het Woord en de juiste bediening van de sacramenten worden in die kerk niet meer getolereerd en worden er ook niet meer gevonden. Dan is het niet alleen geoorloofd om daar weg te gaan, dan moet het ook en vaak word je er dan als christen ook wel uitgezet (zie Luther). Tegelijk is dat ook de enige geldige reden om van kerkverband te veranderen.
De lat om van kerk te veranderen ligt dus hoog, heel hoog. Ondertussen zien we de realiteit om ons heen: in de loop van de geschiedenis is de lat meermalen lager gelegd, waardoor we nu met een fiks aantal kerkgenootschappen zitten.

[Javaca]

Kerkverbanden, ze bestaan, maar daar is voor mij eigenlijk alles mee gezegd.

De apostolische geloofsbeleidenis spreekt over een "Heilige algemene Christelijke kerk".
Onder die noemer vallen alle kerkverbanden 'de ware kerk' zal bij ons op aarde en onder mensen nooit bestaan. We streven, maar het is voor ons mensen onmogelijk om het 100% goed te doen.

Ik beweeg me in verschillende kerken en kerkelijke gemeenschappen, van rooms-katholiek tot baptisten, pinkstergemeente, pkn en oudgereformeerd. Onder al deze heb ik mensen met een levende relatie met God gevonden.

Wanneer vertrek je uit een kerkverband?
Als de Here je naar een andere plaats in Zijn gemeente roept.

[Vonkie]

Maar Vonkie: zou je tegen een moslim zeggen dat hij onder God's Voorzienigheid met de islam is opgegroeid? Of tegen een vrijzinnige die in de evangelische 'sfeer' is opgegroeid?

Ds. Silfhout had het hier specifiek over kerkverbanden en niet over religies in het algemeen. En verder heb je inderdaad een punt, nog nooit echt over nagedacht.

@Boekenlezer: Ik bedoelde meer te zeggen dat ik het met de ds. eens was dat je, waar je geplaatst bent, je verantwoordelijkheid hebt. Als jij het in je kerkgenootschap niet meer kunt "houden" omdat er onbijbels of eenzijdig gepreekt wordt is het tijd om, biddend, te zoeken naar een andere kerk waar het woord wel zuiver wordt gepreekt. En waarom de een het in de ene kerk wel zuiver vind en de ander niet, weet ik ook niet.
Wat betreft het Verzoeningswerk: Als dat niet voldoende aangeboden wordt (zoals het in de bijbel gedaan wordt) denk ik dat je als kerkverband heel goed moet gaan kijken naar je predeking. En, BL, wees maar niet bang, ik zit niet in een kerk waar iedereen er gemaksbehalve van uitgaat dat ze bekeerd zijn . Ik denk dat je ook hierin terug naar de bijbel moet. Jezus zelf was ook heel radicaal over bepaalde zonden e.d. en gaf ook heel duidelijk aan dat men zo (als men zich niet bekeerde) niet bij Hem kon horen.

Klopt BL: Hij (Ds. Silfhout) was inderdaad eerst van een andere kerk. (offtopic).

[Machiavelli]

Als de kerk vals is geworden, m.a.w. de rechte prediking van het Woord en de juiste bediening van de sacramenten worden in die kerk niet meer getolereerd en worden er ook niet meer gevonden. Dan is het niet alleen geoorloofd om daar weg te gaan, dan moet het ook en vaak word je er dan als christen ook wel uitgezet (zie Luther). Tegelijk is dat ook de enige geldige reden om van kerkverband te veranderen.

Hier sluit ik mij bij aan.

[Riska]

De lat om van kerk te veranderen ligt dus hoog, heel hoog. Ondertussen zien we de realiteit om ons heen: in de loop van de geschiedenis is de lat meermalen lager gelegd, waardoor we nu met een fiks aantal kerkgenootschappen zitten.

Naar mijn gevoel heb je het hier over een andere kerkverlating dan wat bedoeld wordt.
Jij hebt het hier naar mijn gevoel over de diverse scheuringen, die er geweest zijn. Dan verlaat je de kerk.
Maar ik kreeg de indruk dat Boekenlezer bedoelt of je over kunt stappen naar een andere kerk, om welke reden dan ook.
Dat heb ik een paar keer zelfs gedaan. Als jong meisje kwam ik in een ander kerkgenootschap terecht dan waar in ik gedoopt en opgegroeid ben. Jaren en jaren later ben ik teruggegaan naar de Hervormde Kerk. Maar het zal je niet ontgaan zijn dat in de Hervormde Kerk diverse stromingen waren/zijn. Ik kwam in de midden-orthodoxe stroming, waarin ik dus ook gedoopt en opgegroeid ben. Toen ik verhuisde naar mijn huidige woonplaats kwam ik in een Bondsgemeente terecht. Ook daarin zijn nuanceverschillen en het was een heel orthodoxe kant. Ik heb echt geen bezwaar tegen het benoemen van het zondige in ons, maar als het vrijwel de enige boodschap is, heb ik er moeite mee. Ik werd dus vrijwel buitenkerkelijk, totdat iemand mij wees op de GKN, die helemaal gelijk was aan wat ik in de midden-orthodoxe HK gewend was geweest. Ik ben nu inmiddels dertig jaar bij de GKN, nu PKN.

Voor mij is belangrijk, dat ik mij binnen de kerk gekend weet, dat Jezus Christus centraal staat en voor mij persoonlijk hoeft het "evangelische" niet echt.

Als wij moeten blijven in de kerk waarin wij geboren en gedoopt zijn, omdat we daar in zouden zijn geplant, kon er wel eens een groot gevaar schuilen in de mogelijkheid dat de kerken "macht" krijgen die ze niet toekomen.

[appelflap]

Niet wakker genoeg om zelf redenen te bedenken, maar ik kies ff uit wat mij goede redenen toeschijnen.

- Als het niet zo gezellig is in de gemeente.
- In geval van een voorgenomen huwelijk met iemand van een ander kerkverband.
- Als ik ruzie krijg met mijn dominee, of ouderling(en).[hangt er van af waar de ruzie over gaat, en de precieze omstandigheden. Ik ken een gezin met een winkel die merkbaar minder inkomsten hebben sinds ze onenigheid hebben met de kerkenraad over de leer. Dan zeg ik: Gauw wegwezen. In de meeste gevallen is dit echter geen goede reden.
- Als ze me onder tucht zetten.
- Als ik me geestelijk vervreemd ga voelen van mijn kerk. (Je voelt je er niet goed thuis.)
- Als er duidelijk evangelische invloeden in het kerkverband gaan doorwerken. (Bijv. het zingen van Opwekkingsliederen in de dienst.)
- Als ze in mijn kerkverband ruimte gaan geven aan charismatische praktijken.
- Als ze de gereformeerde belijdenis gaan bekritiseren.
- Als de predikanten slecht preken.
- Als ze de waarheid van de Bijbel op losse schroeven gaan zetten. (Bijv.: het begin van Genesis is niet letterlijk gebeurd.)
- Als ze de godheid en het verzoenend werk van Christus gaan loochenen.
- Als ze me dwingen tot dingen die tegen mijn geweten in gaan.
- Nooit, want je kunt altijd nog positieve invloed uitoefenen als lid.

[elbert]

De lat om van kerk te veranderen ligt dus hoog, heel hoog. Ondertussen zien we de realiteit om ons heen: in de loop van de geschiedenis is de lat meermalen lager gelegd, waardoor we nu met een fiks aantal kerkgenootschappen zitten.

Naar mijn gevoel heb je het hier over een andere kerkverlating dan wat bedoeld wordt.
Jij hebt het hier naar mijn gevoel over de diverse scheuringen, die er geweest zijn. Dan verlaat je de kerk.
Maar ik kreeg de indruk dat Boekenlezer bedoelt of je over kunt stappen naar een andere kerk, om welke reden dan ook.

Dat klopt inderdaad, maar die twee hebben natuurlijk wel het nodige met elkaar te maken. Wat ik in mijn laatste zin van de vorige post aangaf, is dat de praktijk weerbarstiger is dan de theorie, omdat wij als christenen ons niet altijd gedragen naar wat we belijden. We geloven de algemene christelijke kerk, maar ondertussen hebben we meerdere kerken en kerkjes gevormd. Nu is de eerste onzichtbaar en het tweede zichtbaar, maar toch: van die zichtbare kerk hoort er ook maar eentje te zijn.

Ds. Silfhout heeft dan wel een punt dat het kerkelijk besef tanende is, maar aan de andere kant hebben de scheuringen en de tijdgeest natuurlijk wel een ongezond kerkelijk consumentisme in de hand gewerkt. Je kunt tegenwoordig naar hartelust je eigen kerkverband uitzoeken, want ze zijn er in alle soorten en maten. De klant (kerkganger) is daarbij koning. Of dit alles wel zo gezond is, waag ik te betwijfelen.

Wat betreft het overgaan naar een ander kerkverband ben ik (om toch maar op de praktijk in te gaan) van mening dat we dat niet lichtvaardig moeten doen, maar alleen als dat moeilijk anders meer kan. Bijvoorbeeld door een huwelijk met iemand van een ander kerkverband, verhuizing naar een plaats waar geen bijbelgetrouwe gemeente van het eigen kerkverband is enz. In dat geval zou ik naar een gemeente van een kerkverband gaan die ook de kenmerken van een ware kerk heeft.

[Gerdien B.]

In geval van een voorgenomen huwelijk met iemand van een ander kerkverband.
- Als ik ruzie krijg met mijn dominee, of ouderling(en).
- Als ze me onder tucht zetten.
- Als ik me geestelijk vervreemd ga voelen van mijn kerk. (Je voelt je er niet goed thuis.)
- Als ze de godheid en het verzoenend werk van Christus gaan loochenen.
- Als ze me dwingen tot dingen die tegen mijn geweten in gaan.

ik mis er nog 1:
- als je geweerd wordt van de sacramenten

[Raido]

Als de kerk vals is geworden, m.a.w. de rechte prediking van het Woord en de juiste bediening van de sacramenten worden in die kerk niet meer getolereerd en worden er ook niet meer gevonden. Dan is het niet alleen geoorloofd om daar weg te gaan, dan moet het ook en vaak word je er dan als christen ook wel uitgezet (zie Luther). Tegelijk is dat ook de enige geldige reden om van kerkverband te veranderen.

Hier sluit ik mij bij aan.

Is het 'waar de rechte prediking van het Woord en juiste bediening van de sacramenten niet meer getoleerd wordt' of 'waar de rechte prediking van het Woord en juiste bediening van de sacramenten niet overal meer gedaan wordt'...

Dat is naar mijn gevoel nogal een verschil..

[Ger(nl)]

- Als ze me onder tucht zetten.

Dit vind ik persoonlijk een hele vreemde. De tucht is niet bedoeld omdat men jou als persoon niet mag maar omdat je duidelijk tegen het Woord van de Heer in gaat. Kijk als er extreem doorgetrokken wordt en het is volgens de Bijbel onterrecht dat je onder tucht staat wordt het een ander verhaal. Maar ik moet eelrijk zeggen dat ik geloof in mensen die mij tuchtigen, ik sta open voor discipelschap en stel mijzelf open voor inspraak op mijn leven door mijn "leraren".