Airke schreef:Genesis 1 is geen poëzie. Wel is het zo dat de tekst een bijzondere structuur heeft. Daardoor wordt het erg moeilijk om aan te nemen het hoofdstuk een historische weergave van de werkelijkheid bedoelt te zijn.
Het is al gezegd: de structuur van Genesis 1 laat zien dat het wél poezie is, het is alleen geen 'moderne' poëzie zoals Shakespeare of Couperus. Poëzie is een breder begrip dan 'songtekst' of 'gedicht'.
Het is dus ook geen historische weergave van de werkelijkheid zoals we die in geschiedenisboeken wel tegenkomen. Daarmee bedoel ik: je kunt niet aannemen dat de aarde in zes dagen geschapen is omdat het zo in Genesis staat. Dat deden Augustinus en anderen ook al niet, en ik zie geen reden waarom ik dat wel zou moeten. God heeft de aarde geschapen, dat is de boodschap van Genesis 1. Op welke manier hij dat precies gedaan heeft en in hoeveel dagen is niet wat hoofdstuk 1 wil verhalen. Het is een loflied op de schepping, op Gods creatie. Meer niet.
Dat is dus een heel ander soort verhaal dan de opstanding van de Here Jezus in de Evangeliën, die als doel hebben om historische gebeurtenissen uit het leven van onze Heiland te verhalen. Lucas zet het er zelfs letterlijk boven. Dus er is geen reden om dan vervolgens aan de opstanding te gaan twijfelen. Dat is er neergezet als historisch verslag in een evangelie dat geschreven is volgens de antieke conventies van historische verslagen, dus mag je aannemen dat het is wat het lijkt: een historisch verslag. Net zoals je van de brieven mag aannemen dat het brieven aan gemeentes zijn omdat ze die vorm hebben.
Omdat Genesis 1 een andere structuur heeft en omdat dit hoofdstuk al duizenden jaren als een stuk poezië behandelt wordt, zie ik geen reden om Genesis 1 anders te behandelen dan boeken als Psalmen, spreuken, Hooglied en andere gedeeltes die niet met de bedoeling zijn geschreven om een historisch verslag te doen van Israël. Er is een gedeelte Koningen, Kronieken die overduidelijk als doel hebben om geschiedenis te schrijven, die noem je ook 'Historische boeken'. Genesis is geen 'historisch' boek, maar het eerste boek van de Wet en dient dus een ander doel dan geschiedkundig verslag doen. Het is overlevering van Mozes.
Je kunt de Bijbel niet lezen alsof het de krant is. Grote delen van het OT zijn niet specifiek voor ons geschreven maar voor mensen die ruwweg 6000 jaar geleden leefden. Als je dat soort geschriften gaat lezen alsof alles nog onverkort van toepassing is, dan doe je de Bijbel tekort. Dan lees je de bijbel op een letterlijke, evangelische wijze zonder context. Je hoort de Bijbel te lezen met medeneming van de context: je afvragen welke boodschap de schrijver van de tekst probeerde over te brengen. En daarvoor heb je net iets meer dingen nodig anno 2007 dan de letterlijke tekst van de Bijbel. Zonder uitlegtraditie kom je niet erg ver, als je wilt weten wat de bijbelschrijvers ons willen vertellen.
@Jantjes: In Jesaja gaat het alleen over het feit dat God de wereld geschapen heeft, niet over de manier waarop. Genesis 1 niet letterlijk lezen betekent nog niet de schepping ontkennen...
Zelfs Genesis heeft niet als doel om letterlijk te vertellen hóe God de wereld heeft geschapen, het gaat alleen om het feit dát het geschapen is. Als je de context van polytheïsche Scheppingsverhalen erbij neemt (zie ook mijn link daarover hierboven), wordt ook duidelijker waarom Genesis 1 deze vorm heeft. Het komt niet uit de lucht vallen. Er deden veel scheppingsverhalen de ronde, het volk Israël moet daarmee bekend zijn geweest. Genesis 1 staat in de Bijbel om die andere scheppingsverhalen te ontkrachten. (Maar meer daarover staat wel in mijn link).
@Maja de Bij: als je het niet 'letterlijk' neemt, in de zin van historisch zo gebeurd, wil dat niet zeggen dat het verhaal geen boodschap heeft. Bij het lezen van Gen. 1-3 blijkt dat de eerste actie van de mens meteen 'zonde' is...
Mee eens. Als je Genesis 1 niet letterlijk neemt, wil dat niet betekenen dat je een liberalist bent, of dat je 'vrijzinnig' bent. Tenzij je mensen als Augustinus 'vrijzinnig' wil noemen...
Ik snap de angst ook niet om zo zwart-wit te denken: als je Genesis 1 niet letterlijk leest, dan geloof je ook niet dat Jezus echt is ontstaan. Ik hoor het verwijt vaker, en vind het geen relevante opmerking.
Bijvoorbeeld (onderstaande is een voorbeeld, niet bedoeld om over te discussiëren)
Als ik "De Reis van Sint Brandaan" lees, de Middeleeuwse versie van de geschiedenis van Europa, dan ga ik ook niet geloven dat er diep in Afrika antipoden rondhopsen op hun ene ben, en als ze moe zijn van het hopsen dat ze dan op hun rug gaan liggen en hun ene voet als parasol gebruiken.
Hoewel het misschien lijkt alsof het een geschiedkundig verhaal is, wil het nog niet zeggen dat dit ook door iedereen zo gezien werd. Het pure mythologie en zegt meer over het beeld dat Europeanen hadden over de wereld dan over de wereld zelf. Er zullen best mensen geweest zijn die het echt geloofden, maar dat hou je altijd. Er zijn hedentendage nog zat mensen die niet geloven dat de aarde bolvormig is.
http://en.wikipedia.org/wiki/Flat_Earth ... h_movement
Op die pagina kun je bijvoorbeeld lezen dat de meeste christenen in de Middeleeuwen van mening waren dat de aarde bolvormig was, ondanks het beeld wat in de Bijbel geschetst wordt. Kennenlijk was men prima in staat om in te zien dat 'de vier einden der aarde' niet letterlijk genomen hoefden te worden. De overtuiging dat men in de middeleeuwen zo dacht (platte aarde) is van veel recentere datum, het komt uit een boek uit 1828 van Washington Irving ("The Voyages and Life of Christopher Columbus"). Het platte-aarde idee komt wel voor bij christenen, maar pas sinds de 'opleving' van het evangelische gedachtengoed (19e eeuw), toen men de bijbel hyperletterlijk ging lezen als extreme reactie op bewegingen in de maatschappij en wetenschap (Darwin, opkomst modernisme enzo).
Dus wat je ook leest: altijd in context lezen en weet hoe de mensen toen dachten. Probeer erachter te komen wat de schrijver wil overbrengen en focus niet teveel op de manier waarop hij dat doet. De manier waarop heeft altijd een reden. Die reden was voor de aanvankelijke doelgroep bekend, voor is is dat niet altijd even duidelijk, vandaar dat kerkgeschiedenis en cultuurgeschiedenis belangrijke 'tools' zijn bij dit soort dingen.