ereunao schreef:gravo, ik kan niets met jouw geleerde, filosofische verhandelingen over legendes met een kern van waarheid en pure fantasie . Je suggereert dat ik er zelf een heleboel bij fantaseer, maar ik vertel hier alleen uit mijn herinneringen opdat het in gedachtenis blijve bij het navolgende geslacht. Ps.78:2-4 105:5. Wie weet God mocht mij binnenkort wegnemen uit dit leven en dan laat ik dit getuigenis achter. En ik heb je gisteren een getuige genoemd die mijn verhaal bevestigd heeft. Zou die ook liegen en een verhaal bevestigen waarin ik zijn falen in deze zaak vermeld?ereunao
Het gaat niet over liegen, het gaat niet over filosofische verhandelingen. Het gaat er om dat als jij iets vertelt over iemand, jouw verhaal dan altijd gekleurd wordt door hoe jij het hebt gezien, hebt ervaren en geduid. Je weet toch ook dat dezelfde gebeurtenis verteld door 10 verschillende mensen, steeds een ander verhaal oplevert? Dat is wat ik heb willen zeggen.
Een verhaal kenmerkt zich door het voordoen van een historische gebeurtenis, maar even zo goed door de eigenaardigheden in stijl, nadruk en accenten die door de waarnemer / verteller worden ingebracht. Bij heiligenverhalen uit een ver verleden is dat onderscheid versmolten, gestold zo je wilt, tot één onwrikbaar verhaal. Niemand is meer in staat om er achter te komen wat nu feitelijk het geval was (aan de ene kant) en wat vervolgens door de verteller wordt gewijzigd, toegevoegd, weggelaten of er bij verzonnen wordt (aan de andere kant).
Omdat niemand dat meer weet, worden die verhalen legenden. Dit soort verhalen zijn schering en inslag in religieuze tradities door alle eeuwen heen.
Daarom is het zo aardig om nu het startpunt, de geboorte van zo'n legende aan te wijzen. Dan proef je opeens hoe subjectief zo'n heiligenverhaal begint. Het is jouw opmerkingsgave die leidt tot dit verhaal. Jij hebt de noodzaak gevoeld. Jij hebt de woorden gekozen. Jij hebt de feiten in een kader geplaatst, geduid en van een betekenis voorzien. Het is in eerste instantie jouw verhaal. Maar het heeft wel alle kentekenen van een heiligenverhaal. Er is bewondering voor de persoon, er zijn goddelijke ingevingen, er gebeuren wonderen, er wordt specifieke taal gebruikt en
last but not least: het is één groot succesverhaal. Hoewel er tegenslagen zijn, uiteindelijk komt het overal allemaal helemaal goed. En dat is echt kenmerkend voor wat wij van een heilige verwachten.
Wat de Bijbel betreft: zeker, ook dat is een echt verhalenboek. Aartsvaders, Exodus, richters, koningen, profeten.....het staat bol van de vertellingen.
Nu is de Bijbel door mensen geschreven (i.t.t. wat van de Koran wordt beweerd). Dus ook deze verhalen voldoen gewoon aan de normale gang van zaken voor verhalen. Ze zijn een mengeling van feitelijke, historische gebeurtenissen met allerlei kenmerken die de schrijvers / vertellers inbrengen. Zij interpreteren die verhalen steeds in een religieus kader. De oudheid en dierbaarheid daarvan maakt het op de lange duur, als het boek al lang een Heilig Boek is geworden, ook moeilijk om feit nog te scheiden van fictie. Dat maakt die verhalen des te sterker. Ze presenteren zich immers precies zoals ze zijn.
Ze zijn onveranderlijk geworden. Eeuwig. Heilig.
Hun ontstaansgeschiedenis is in de mist van de lange geschiedenis verloren gegaan. De menselijke overwegingen bij het nadenken, kiezen, wikken, wegen, schrijven, schrappen, herschrijven en overleveren aan het volgende geslacht zijn nauwelijks meer te achterhalen. Maar daarmee kun je nog niet ontkennen dat alle feiten die beschreven worden eens door de handen en hoofden van al die op-tekenaars gegaan zijn. En dat daar subjectieve invloeden van zijn uitgegaan. Overigens geheel in lijn met de kerkelijke leer daaromtrent, die spreekt over de inspiratie van de Bijbelschrijvers. Waarmee ze het geestelijke verbinden aan de praktijk van de menselijke inbreng.
Gelovigen gaat het om het geïnspireerde aspect van de Schrift. Taalwetenschappers proberen juist die menselijke kant van de zaak te onderzoeken. En wat ik schreef over legende-vorming is nu precies zo'n bekend wetenschappelijk inzicht bij het ontstaan van heilige teksten, waaronder ook de oude en nieuwe heiligenverhalen.
Nog een reden om het ook even over Bijbelverhalen te hebben:
Jij plaatste je feuilleton in het topic "verhalen" onder het forum-onderdeel "Bijbel".
Nou, dan kom je dicht bij het begrip Bijbelverhaal uit. Ik zag wel parallellen.
En tot slot.
Mij gelijk maar in het bekende hokje van "Nico ter Linden" plaatsen is ook onterecht.
"Wel waar, maar niet echt gebeurd"...was het maar zo simpel.
Overigens een hele leuke discussie, hoor. Echt mijn terrein.
gravo