ereunao schreef:(...) En ook de dingen die je niet post spreken boekdelen!
ereunao, binnen 24 uur verval je in dezelfde fout: uit wat ik niet zeg, kun je geen conclusies trekken.
Ik heb een goede, vanuit de Bijbel onderbouwde reden om aangaande de zaken waarover jij lang en veel post juist terughoudend te zijn en het adagium "spreken is zilver, maar zwijgen is goud" te hanteren.
De relatie Israël en gemeente is vanaf het allereerste begin van het ontstaan van het geloof in Jezus Christus pijnlijk problematisch. De getuigenissen over de botsingen zijn al terug te vinden in Nieuw Testamentische getuigenissen. Ze komen voort uit de spanning die het geloof in Jezus Christus (Messias) oproept.
Enerzijds is er de terechte verwachting bij joden en heidenen die Hem als Messias erkennen, dat Israël Hem ook als zodanig zal aanvaarden en ontvangen.
Anderzijds is er de feitelijke afwijzing daarvan, ook al vindt de verkondiging van het Evangelie aanvankelijk plaats in synagogen. Het is niet zo dat Israël niet goed of te weinig geïnformeerd is over de betekenis en reikwijdte van Jezus Christus. De gronden voor de afwijzing van Jezus als Messias waren overigens niet gebaseerd op het feit dat Petrus of Paulus zich onvoldoende rekenschap gaven van de twee verschillende bedelingen voor Israël en gemeente, het denkbeeld waarmee jij de genoemde spanning nu achteraf probeert op te lossen. Er is in de eerste twee eeuwen bijzonder veel gedebatteerd en getheologiseerd. Alle mogelijkheden zijn langs gekomen. Er hebben zich, naast "puur" jodendom en "puur" christendom, diverse alternatieve, maar uitgebreide vormen van joods christendom gevormd, die Jezus wel erkenden, maar die vast bleven houden aan besnijdenis, joodse geboden en de sabbat. Dit joodse christendom heeft zich na de val van Jeruzalem in 70 teruggetrokken via Pella naar de oostzijde van de Jordaan, waar het vrij groot is geworden en nog eeuwenlang invloed heeft gehad. Via via ook op de vroege islam. Uiteindelijk is deze vorm van joods-christendom ook door de heresiologen van de Kerk als ketters aangemerkt en heeft het slechts marginaal kunnen overleven (De Sabians uit de Koran verwijzen wellicht nog naar hen). De kern van het verhaal blijft: er heeft een breuk plaatsgevonden.
Deze breuk is vernietigend geworden voor zowel de joodse als de christelijke identiteit.
De Joden wordt de dood van Jezus aangerekend. De val van Jeruzalem in het jaar 70 (met de daaropvolgende diaspora) wordt als de directe straf aangemerkt. Daarmee wordt het startschot gegeven voor een eeuwenlange stigmatisering en verwijdering van de Joden, met alle verschrikkelijke gevolgen daarvan.
Maar de christelijke identiteit wordt ook vernietigd. Theologisch wordt het universele karakter van Jezus Christus als het Licht der wereld verbroken, omdat nu uitgerekend het bondsvolk afwezig blijft. Hier is vanuit christelijk perspectief eigenlijk geen enkele goede theologische uitleg voor te geven. Het is een pijnlijk en groot geheimenis. Het hele OT wordt ingezet om de Messias in schaduwen te zien, het hele NT getuigt van de onmiskenbare vervulling daarvan. In dit kader past geen afwijzing van de oorspronkelijke lezers van het OT. En dat heeft dan ook geleid tot grote frustraties bij veel bekende theologen, waaronder ook Luther. Het christendom heeft hier een grote gapende wond. En die pijn duurt voort, tot op de dag van vandaag. Dat is één van de redenen waarom ik over dit onderwerp niet snel een conclusie zal trekken. En waarom ik er eerder stil over wil zijn, dan mijn mond er over voorbij wil praten.
Ik denk dat er in deze breuk een geestelijke werkelijkheid aan de oppervlakte komt, waar alleen God Zelf zeggenschap over heeft. Want de grootste pijnlijke vraag blijft natuurlijk: hoe kan het zijn dat God zoveel geweld heeft toegelaten tegen Zijn eigen bondsvolk? Hoe hebben christenen zoveel geweld kunnen gebruiken met een beroep op Jezus Christus, die de liefde als belangrijkste wapen had? Mijn intuïtie zegt dat de Joden hierin als enige recht van spreken hebben. Daarom houd ik mij ook stil als het gaat om verklaringen dienaangaande. Hebben wij als christenen wel het recht om te gaan zeggen hoe het eigenlijk zit? Zouden wij onze vlotte babbel over bedelingen zus en bedelingen zo niet even moeten opschorten als we zien hoe diep en tragisch de breuk is waar we het over hebben? En hoe schuldig christenen daaraan zijn? Ja echt, misschien past het ons om de oplossing nu eens niet uit christelijke kring te laten komen. Elke omhelzing van Israël door een christen is misschien per definitie wel een omknelling.
Ook meen ik dat het verkeerd is om de geestelijke aard van deze breuk te verbinden met concrete aardse gebeurtenissen. Net zomin de Kerk de val van Jeruzalem in het jaar 70 als goddelijke straf voor Israël mocht zien (omdat Jezus niet als Messias werd aanvaard), net zomin moeten wij onze christelijke theologische logica nu laten bepalen door de stichting van de staat Israël. Al de theologie die daarmee samenhangt is nog steeds voluit afkomstig uit louter het christelijke kamp, waarmee de Joden terecht aanvoelen dat ze voor de zoveelste keer ongevraagd een rol krijgen toebedeeld in een christelijke toneelstuk op wereldschaal.
Nee, de staat Israël moet begrepen worden als een terechte correctie op de meest megalomane volkerenmoord die ooit ter wereld heeft plaatsgevonden. Het joodse volk heeft recht op een veilig huis. Nu en voor altijd. De stichting van de staat Israël is een vorm van recht. Daarmee wordt Gods Wet gehoorzaamd. En dat moet voor de christenen afdoende zijn. Net zoals het de opdracht van God is om barmhartig te zijn voor allen die in honger, armoede, ziekte en onrecht leven. Het geestelijke gehalte van de stichting van de staat Israël komt ons niet toe te verklaren.
In zowel de christelijke als joodse theologie is elke vergeestelijking van deze gebeurtenis een geforceerde poging om aardse zaken naar onze theologische hand te zetten. Al eerder heb ik gewezen over het inner-joodse discours over de rol en betekenis van de staat Israël in de theologie. Lang niet alle joodse rabbijnen zien daarin een geestelijke vervulling van profetische beloften. En ook daar zien we hoe extremisten vanuit een theologische visie bereid zijn om rechten van anderen te schenden, wanneer ze de grenzen van menselijkheid overschrijden vanuit geloofsijver.
Wie meent dat hij wel een duidelijke en logische theologische verklaring heeft voor de geloofs-scheiding tussen joden en christenen, begrijpt de diepe en tragische werkelijkheid van de breuk niet. Als ik dan tirades hoor van christenen tegen hun eigen kerk waarin ze alleen maar kwaadwillende vervangingstheologen menen te zien, dan slaat de schrik mij helemaal om het hart. Daar komt weer zo'n instant-oplossing van het kaliber "joh, lees de Bijbel nu eens goed dommerd, er zijn twee bedelingen, zo simpel is het". In kleine kring geeft dat wellicht een superioriteitsgevoel, maar het draagt niets bij aan een oplossing.
Ja, de organische verbondenheid met het geloof van het Joodse volk is doorgesneden, ja, het christendom ontwikkelt zich onder invloed van Griekse filosofie en met de overgenomen macht van het Romeinse Rijk tot een dominante westerse godsdienst, waarin wereldlijke en kerkelijke macht innig zijn verbonden. En ja, dat is tot schade geweest van het geestelijke gehalte van de christelijke kerk. Zeker. Wat mij betreft mag deze schande ook worden teruggevoerd op de mate waarin de breuk met het Jodendom de schuld is van de Kerk.
En ik zou niets liever zien dan dat de schat aan joodse wijsheid in het christendom zou worden ingevoerd. Ik zou de Talmoed, de Mishna, de rabbijnse traditie willen incorporeren. Nergens heb ik zoveel van geleerd dan van de Joodse mystici Martin Buber of Franz Rosenzweig. Lees Emmanuel Levinas en je begrijpt in een keer hoezeer joden en christenen het ten diepste over hetzelfde hebben. Ik zou niets liever wensen dan dat we samen Jezus als de Christus van Israël en de volken zouden belijden. Maar zo is het niet. Er wordt niet over Hem gesproken. Hij speelt geen rol van betekenis. De Talmoed kijkt langs Jezus heen en verwacht een ander. En daar is ook geen oplossing voor. Die enkele joodse schrijver die Jezus toch als joodse leraar aanmerkt ten spijt.
De enige optie is: praten en elkaar ontmoeten. Het onderwerp kan niet anders dan in een voortdurend gesprek, stap voor stap, met respect voor de inzichten van beide kanten, ter sprake worden gebracht. Tijd, dat is het enige dat we als instrument hebben. (Niet voor eindtijd-christen natuurlijk, dat snap ik, die hebben haast, die willen spijkers met koppen slaan, zo snel mogelijk). Maar 2000 jaar problematische geschiedenis laten zich niet door één theologische vondst van een der beide kanten
overnight oplossen. En hoeveel theologisch vondsten zijn er wel niet geweest de laatste tijd. Allemaal van hetzelfde patroon: het christendom vindt voor haar eigen toekomstverwachting een nieuwe rol uit voor Israël. Maar daarmee wordt de frustratie voor een nieuwe teleurstelling alweer ingebakken. Blijf toch eens van die joden af, zou ik willen zeggen.
"Laat Mijn volk gaan". Zou dat niet een wijze les zijn aan al die christenen die zo nodig van alles en nog wat met Israël willen?
En wat de geestelijke kant van de zaak betreft, de vraag naar het toekomstige heil van Israël en de volken, de vraag naar de komst van het Koninkrijk van God, de vraag naar de essentie van het heil waarin Israël en de volken verbonden zijn:
daar past het mijns inziens op gepaste afstand te blijven en er op te vertrouwen dat God Zijn volk niet vergeet.
In dat vertrouwen houd ik mij vooralsnog stil, laat ik het over aan God en zoek ik het goede voor Israël.
gravo
PS. gegeven het bovenstaande, zal mijn lang verwachte antwoord op je eerdere posting daarom ook nog enige tijd vergen.