Gert van den Brink schrijft: ‘Ik vrees dat de schrijver geen Latijn beheerst, gezien het feit dat hij de titel helemaal verkeerd vertaald heeft.’
De titel van Saldenus’ boek waarnaar Mulder verwijst, is:
Concionator Sacer, sive de concionandi ratione (imprimis practica) artis directiones, Den Haag 1677. (zie blz. 166) Mulder noemt hierbij de heruitgave van 1678. Maar Van den Brink schrijft: ‘Hij vermeldt niet (evenmin als Van den End) dat de editie van 1678 een andere titel had dan de uitgave van 1677. ’
Inderdaad,
zoals je hier kunt zien, luidt de titel van 1678:
Concionator Sacer, sive De concionibus ecclesiasticis, tum concipiendis, tum habendis, artis directiones (…)Van de titel van 1677 geeft Mulder de volgende vertaling: ‘Bedienaar van het Heilige Woord, of (vooral praktische) aanwijzingen van hoe gepreekt moet worden.’ (blz. 166) Dit is inderdaad in elk geval een onjuiste vertaling.
Concionator Sacer betekent: De heilige/gewijde prediker. De ondertitel vind ik iets lastiger te vertalen omdat ik niet zo goed thuis ben in 18e-eeuwse Latijnse titels. Maar
sive de concionandi ratione (imprimis practica) artis directiones zou ik momenteel vertalen als: Theoretische instructies voor de (voornamelijk praktische) manier van preken.
Mulder heeft in de ondertitel
concionandi opgevat als een gerundivum, terwijl het een gerundium is.
De titel van 1678,
Concionator Sacer, sive De concionibus ecclesiasticis, tum concipiendis, tum habendis, artis directiones (…), betekent: De heilige prediker, of Theoretische aanwijzingen voor kerkelijke preken, zowel hoe ze geconcipieerd moeten worden als hoe ze gehouden moeten worden.
(Natuurlijk laat ik me graag corrigeren door experts op het gebied van Latijn van deze periode, maar het is duidelijk dat Mulders vertaling hoe dan ook niet klopt.)
