Vooraf: Mensen die niet van lange stukken houden, moeten er maar niet aan beginnen.
Want dan lopen we het risico dat je slechts reageert op een deel van het verhaal.
Hieronder plaats ik het verhaal van een Facebook vriend dat hij dit weekend plaatste.
Lees het eens, herkauw en kijk of je iets herkent en er wat mee kunt.
En misschien ook wel hoe we kunnen voorkomen dat we zelf in z'n situatie komen of anderen hier in brengen...
Waarom ik niet (meer) geloof
"Het moest er toch maar een keer van komen om wat woorden op papier te zetten over bovengenoemde titel. Maandenlang al spoken er talloze gedachten door mijn hoofd om over dit onderwerp te schrijven. Wellicht is dat versterkt na het lezen van het boek ‘Knielen op een bed violen’ van Jan Siebelink. Alhoewel, ik heb het boek nog niet eens uit. Ik heb het naast me neergelegd. Wat is dat boek ongelofelijk confronterend. Nooit geweten dat een boek zo kon inslaan als een bom. Het was zo herkenbaar dat ik niet meer verder durf(de) te lezen. Gevoelens van 20 jaar terug beleefde ik opnieuw.
Voor de mensen die mij wat beter kennen, weten dat ik protestants-christelijk ben opgegroeid. Niet alleen thuis kwam het geloof ter sprake en werd het met de paplepel ingegoten, ook volgde ik les op een christelijke basisschool en later werd dat voortgezet via het reformatorisch voortgezet onderwijs. Nu is daar op zichzelf natuurlijk niets mis mee, ware het dat er voor andere opvattingen of levensvisies eigenlijk geen ruimte was. Ik kom er steeds meer achter hoe mijn leven eigenlijk gebaseerd is op angst. Versterkt door een christelijke opvoeding en levenswandel. Toen ik me destijds begon los te worstelen van mijn conservatieve christelijke opvattingen, dacht ik mijn vrijheid te vinden in het volle evangelie geloof. Ik dacht eindelijk van alle wetten en regeltjes af te zijn. Totdat ik er na een aantal jaren achter kwam dat dit niet helemaal het geval was. Het volle evangelie geloof was misschien nog wel meer beknellend dan de behoudende gereformeerde opvattingen. Nu ik een aantal jaar eigenlijk niet meer naar de kerk ga, kom ik erachter wat het allemaal eigenlijk met me heeft gedaan. Ben ik eigenlijk wel de persoon die ik wil zijn of ben ik slechts gevormd door hetgeen mij is geleerd en dat ik mezelf heb aangepraat?
Voor de mensen die een beetje thuis zijn in het christelijke wereldje: ik heb mijn leven destijds echt aan Jezus gegeven. Mijn gehele ziel en zaligheid heb ik ingezet voor het koninkrijk van God. Niets is er meer van over. Wat rest is alleen angst, twijfel en leegte. De tijden dat ik op straat vurig evangeliseerde, liggen inmiddels al ruim 10 jaar achter me en het lijkt erop alsof ik nog steeds niet weet wie ik ben. Zelfs niet na een zwerftocht langs talloze kerken. Is het verhaal van Jezus waar ik altijd zo in geloofde nu daadwerkelijk waar of heb ik altijd in een sprookje geloofd? Is het de eerste liefde die ik ben kwijtgeraakt of is het voorgoed voorbij?
Laatst las ik de bekende toespraak van Bertrand Russell ‘Waarom ik geen christen ben’. Ik moet eerlijk zeggen dat ik mezelf zo herkende in het verhaal. Hij benoemde zaken in zijn essay die ik ook voel, maar misschien eigenlijk niet zo durf te benoemen. Bang voor wat ik er door kwijtraak, maar misschien nog wel meer voor het oordeel dat me daardoor treft. Meer en meer kom ik erachter dat er van het oude vertrouwde geloof van vroeger bar weinig meer overblijft. Het spat dagelijks als een zeepbel uiteen.
Ik kom steeds meer tot de overtuiging dat geloven in God eigenlijk helemaal niet zo fijn is als wordt voorgehouden. Het leven is van zichzelf al verdraaid lastig, laat staan hoe je omgaat met een religie die je ten diepste aanpraat dat je er eigenlijk niet toe doet, dat je door en door slecht bent en dat je enige houvast in het leven Jezus is. Nu heb ik van mezelf al een wat angstige persoonlijkheid (zeg maar gerust heel veel), maar je kunt je misschien voorstellen dat ik door zoiets nog veel banger ben geworden. Geloven in God is eigenlijk een manier geworden om de angst voor het hier en nu in stand te houden. Althans, zo voelt het voor mij.
Om je een voorbeeldje te geven… Ik heb verschillende keren in het ziekenhuis gelegen vanwege hartritmestoornissen in de afgelopen 2 jaar. Nood leert bidden zegt men. Dat klopt. Ik heb in die periodes God gesmeekt om me te laten leven. Zo bang was ik. Panisch zou je het ook wel kunnen noemen. En waarom? Alleen maar omdat het geloof me heeft geleerd God te vrezen. En hoewel ik al langere periode geen kerk meer van binnen heb gezien, heeft die angst zich geworteld door het jarenlang inprenten van beangstigde, veroordelende en bestraffende theorieën. Welke keuze ik ook maak, als ik heel eerlijk ben, dan baseer ik die vaak op angst. Als ik dit doe, dan gebeurt er dat. Misschien ken je dat ook wel.
Soms ben ik zo jaloers op Roy, mijn vriend, die heeft die geloofsrugzak niet. Dat lijkt me soms zo bevrijdend.
Weet je, ik geloof best dat Jezus heeft bestaan, maar ik vraag me ten zeerste af of we elkaar niet aan het gek maken zijn met onnodig veel ballast. Neem bijvoorbeeld de bijbel. Een schitterend boek, werkelijk waar. Er staan ontzettend veel prachtige dingen in die troost bieden of inspiratie geven. Maar het is ook een boek waarin God mensen de opdracht geeft volkeren uit te moorden. En waarom zijn er bij het samenstellen van de bijbel zoveel boeken niet meegenomen? Was het de angst dat een bepaalde opvatting niet meer geloofd zou worden? De film van The Davinci Code was daarin een eye-opener voor me. Natuurlijk, het is en blijft een film, maar toch… Wat het antwoord ook is, geloof draait mijns inziens vaak helemaal niet meer om waar het echt over zou moeten gaan: onvoorwaardelijke liefde. Af en toe komen er berichten en artikelen voorbij in mijn tijdlijn op Facebook over bepaalde ‘christelijke onderwerpen’. Ik zeg absoluut niet dat ik de waarheid in pacht heb, maar het slaat soms echt nergens op. Mensen die nog steeds beweren dat homoseksuele mensen gruwelijke zonden begaan, bijvoorbeeld. Ouders die bereid zijn hun kinderen de deur te wijzen als ze uit de kast komen. Werkelijk waar, hoe groot is het bord dat je soms voor je kop kunt hebben?
Geloof heeft ons bang gemaakt. Het heeft ons van het menszijn beroofd. En het spijt me oprecht voor mensen die daar anders over denken. Dat mag. Maar ik wil je wel laten weten wat het met mij heeft gedaan. Hoe ik in het hier en nu nog steeds last heb van de ingeprente veroordelingen en angsten die me jarenlang zijn aangepraat en die ik zelf ook heb geslikt als zoete koek. Pas in de afgelopen jaren heb ik zelf leren nadenken. Nadat ik uit de kast kwam, eigenlijk vanaf dat moment begon ik me steeds meer te beseffen dat het leven zoveel meer is dan de kerk me heeft laten zien. Ik heb jarenlang therapie gehad en nog steeds ervaar ik zoveel lasten door het geloof. Houd het werkelijk waar nooit op? En natuurlijk, je hoeft het kind niet met het badwater weg te gooien, er zijn genoeg mooie dingen te benoemen aan geloven en naar de kerk gaan, maar de andere kant mag ook best eens benoemd worden. Of de essentie van geloof werkelijk liefde is? Ik hoop het, maar ik weet het gewoon niet.
Misschien heeft Ramses Shaffy het wel uitstekend verwoord in een lied dat hij zong:
Je leeft maar heel kort, maar een enkele keer
En als je straks anders wilt, kun je niet meer
Mens durf te leven
Vraag niet elke dag van je korte bestaan:
Hoe hebben m'n pa en m'n grootpa gedaan?
Hoe doet er m'n neef en hoe doet er m'n vrind?
En wie weet, hoe of dat nou m'n buurman weer vindt?
En - wat heeft 'Het Fatsoen' voorgeschreven?
Mens, durf te leven!
De mensen bepalen de kleur van je das
De vorm van je hoed, en de snit van je jas
En - van je leven
Ze wijzen de paadjes, waarlangs je mag gaan
En roepen 'o foei!' als je even blijft staan
Ze kiezen je toekomst en kiezen je werk
Ze zoeken een kroeg voor je uit en een kerk
En wat j'aan de armen moet geven
Mens, is dat leven?
De mensen - ze schrijven je leefregels voor
Ze geven je raad en ze roepen in koor:
Zo moet je leven!
Met die mag je omgaan, maar die is te min
Met die moet je trouwen - al heb je geen zin
En daar moet je wonen, dat eist je fatsoen
En je wordt genegeerd als je 't anders zou doen
Alsof je iets ergs had misdreven
Mens, is dat leven?
Het leven is heerlijk, het leven is mooi
Maar - vlieg uit in de lucht en kruip niet in een kooi
Mens, durf te leven
Je kop in de hoogte, je neus in de wind
En lap aan je laars hoe een ander het vindt
Hou een hart vol van warmte en van liefde in je borst
Maar wees op je vierkante meter een Vorst!
Wat je zoekt, kan geen ander je geven
Mens, durf te leven!
Of hierover het laatste woord gezegd en geschreven zijn? Ik denk het niet… Er komt vast en zeker een vervolg. "