Ik ben het grotendeels met je eens. In de tekstkritiek gelden bepaalde grondregels (Aland&Aland hebben er 12), maar deze kunnen niet mechanisch worden toegepast. Steeds is er een dosis gezond verstand en ervaring nodig.parsifal schreef:Cicero schreef:Dat natuurkundigen op een vergelijkbaar punt bescheidener zouden zijn in hun claims, betwijfel ik sterk. Jij prefereert toch ook natuurkundig onderzoek met de modernste computergestuurde technieken boven onderzoek van 100 jaar geleden, met een ouderwetse, onprecieze machines en met een fractie van de thans beschikbare data?
Wat betreft slechte onderbouwing: dat jij dat meent te herkennen, daar herken ik aan dat je niet zo goed op de hoogte bent van tekstkritiek. De punten die ik noemde zijn stuk voor stuk na te zoeken in de literatuur en zijn bovendien in het huidige tekstkritische onderzoek stuk voor stuk volstrekt achterhaalde methodes.
Als je nu de TR naar een wetenschappelijke uitgever zou sturen als uitgave van het NT, zou hij uitroepen: broddelwerk!
Wat ik bedoel is dat in de natuurwetenschappen claims in principe op reproduceerbaar onderzoek zijn gebaseerd en dat er criteria zijn waarom zaken verworpen zouden moeten worden. Tekstkritiek kan je een meest waarschijnlijke oorspronkelijke tekst opleveren, waarbij de waarschijnlijkheid gebaseerd is op vooraf gespecificeerde criteria, maar of de criteria ook realistisch zijn is moeilijker te achterhalen. Om maar te zwijgen over onderliggende waarschijnlijkheidsmodellen die eigenlijk totaal niet in kaart zijn gebracht. Zelfs de meest waarschijnlijke oorspronkelijke tekst sluit de andere teksten niet uit. Misschien kan ik de literatuur nalezen, maar een bewijs door autoriteit gaat er bij mij niet in. Concensus onder wetenschappers in een niet exact gebied maken de resultaten niet exact en vraagt nog steeds om de bescheidenheid die hoort bij de voorlopigheid van de wetenschap zelf.
Zeker is het zo dat de meest waarschijnlijke oorspronkelijke tekst geen 100% zekerheid biedt. Toch is de kans dat je de oorspronkelijke tekst te pakken hebt vele malen groter dan wanneer je een geïsoleerde variant in een laat handschrift kiest, of zelfs een eigen gissing doet. Als je dus zegt: de resultaten van tekstkritiek zijn niet exact en dat vraagt om bescheidenheid, zeg ik: prima. Maar dat sluit niet uit dat je grote zekerheid kunt hebben over het feit dat sommige werkwijzen en de teksten die daaruit voortvloeien wetenschappelijk volstrekt achterhaald zijn. Dat geldt voor de Textus Receptus.
En ja, ik geloof best dat de TR via niet al te wetenschappelijke methoden tot stand is gekomen, maar dat betekent niet dat de tekst corrupt is. Vanuit het oogpunt van de wiskundige, rommelen theoretisch natuurkundigen vaak ook maar wat aan en slaan hun bewijzen nergens op. Toch klopt de claim vaak wel. Wat je tot nu toe betoogd hebt is dat de TR niet voldoende onderbouwing heeft, en je claimt dat de tekst corrupt is, terwijl je alleen gebrek aan steun aantoont. Kom met de voorbeelden waarbij Erasmus zelf dingen heeft toegevoegd die geen oudere papieren hebben?
Corrupt wil zeggen: bedorven. Een corrupte tekst is een tekst waarvan je niet op aankunt omdat er vele varianten in voorkomen die vrijwel zeker onjuist zijn.
Dan de voorbeelden (haal ik uit Krans (2010), zie de noot onder deze blog).
Johannes 1:28
HSV: Dit gebeurde in Bethabara, aan de overkant van de Jordaan, waar Johannes doopte.
NBV: Dit gebeurde in Betanië, aan de overkant van de Jordaan, waar Johannes doopte.
De HSV volgt hier niet de Byzantijnse tekst, maar een variant die Erasmus koos. Zowel de Byzantijnse tekst als de moderne kritische tekst heeft Betanië. Bethabara is vrijwel zeker niet oorspronkelijk.
Johannes 18:20
HSV: Ik heb altijd onderwezen in de synagoge en in de tempel, waar de Joden altijd samenkomen.
SV: Ik heb allen tijd geleerd in de synagoge en in den tempel, waar de Joden van alle plaatsen samenkomen.
WV95: Ik heb altijd onderricht gegeven waar alle Joden samenkomen: in een synagoge of in de tempel.
SV volgt een gissing (!) van Beza. De HSV doet dat niet (zonder een verantwoording te geven), maar volgt een andere editie van de Textus Receptus. De moderne tekst heeft weer een andere lezing, die veel beter is ondersteund in de handschriften.
Jakobus 4:2
HSV: U benijdt anderen.
WV95: U moordt.
De moderne tekst volgt de unanieme handschriften. De (H)SV volgt een gissing van Erasmus en Beza.
Openbaring 16:5
HSV: Die is en Die was en Die zal zijn.
NBV: die is en die was, de heilige.
De (H)SV volgt hier een gissing van Beza, die geen steun heeft in de handschriften.
Openbaring 22:19
HSV: En als iemand afdoet van de woorden van het boek van deze profetie, zal God zijn deel afdoen van het boek des levens, en van de heilige stad, van de dingen die in dit boek geschreven zijn.
NBV: en als iemand iets afneemt van wat in het boek van deze profetie staat, zal God hem zijn deel afnemen van de levensboom en van de heilige stad, zoals die in dit boek beschreven zijn.
Erasmus volgde hier niet een Griekse tekst, maar vertaalde de Latijnse Vulgata terug in het Grieks! In de Vulgata staat 'boek des levens', maar in de Griekse handschriften staat 'levensboom'. Ironisch trouwens dat een reformatorische vertaling hier de Roomse tekst volgt, en bovendien bij deze verzen!
Deze lijst zou gemakkelijk uit te breiden zijn als je systematisch het Griekse NT zou doorlezen. Conclusie: de HSV is gebaseerd op een tekst waarin veel gissingen van Erasmus en Beza voorkomen. De HSV is dus gebaseerd op een grondtekst met latere verzinsels erin.
). Het zou dus onlogisch zijn als ze een andere grondtekst zouden nemen, omdat je dan niet meer bezig bent met het herzien...