Berichtdoor MoesTuin » 05 jan 2023 22:42
Op verzoek van ds. Stam onderstaande update.
Deze weken met Luther en het sterven bezig. Een indrukwekkende, leerzame en troostrijke preek over de voorbereiding op het sterven.
En een brochure om de dood niet te ontvluchten.
Eigenlijk moet je dat je hele leven doen maar ik krijg nu extra tijd om me erin te verdiepen.
Wat mij in deze dagen zeer vertroostte was de kerstoverdenking van Maarten Luther via de Lutheroverdenkingen van onze vriend en broeder Hugo van Woerden.
Luther leerde, net als H.F.K. Kohlbrugge en W. Aalders e.v.a. de Nova Creatio, de leer van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. En niet een heil binnen het geschapene, een soort opknapbeurt.
Ik verkondig u grote blijdschap, want voor u is heden de Zaligmaker geboren.
‘Al zou ik alles [tot voorbeeld] nemen, ook het kostbaarste en allerbeste wat er in de wereld te vinden is, dan zou het toch de naam Zaligmaker niet kunnen dragen. Ik moet met mijn zonde buiten al het geschapene treden! Nee zon, maan, en alle schepselen, artsen, wereldwijzen, machtigen, jullie kunnen mij niet helpen. Wanneer ik sterf, zie ik niets dan enkel donkerheid en duisternis en toch blijft Ik verkondig u grote blijdschap, want voor u is heden de Zaligmaker geboren.
Wanneer ik sterf, zie ik niets dan enkel donkerheid en duisternis en toch blijft dit licht, voor u is heden de Zaligmaker geboren, mij voor ogen en vervult hemel en aarde. Zaligmaker zal mij verlossen als alles en allen mij verlaten. En als de hemel en aarde vergaan, en de sterren en alle schepselen een vreselijk en verschrikkelijk aanzien hebben, dan zie ik vanwege dit Kindje toch niets wat mij bevreesd maakt in hemel en op aarde.
Als een mens vanwege dit Kind al het andere kon vergeten en alles voor hem alle glans en schijn zou verliezen – dat hij vanwege dit Kindje alles verachtte wat op aarde is – waardoor de aarde met al haar macht en al haar schatten voor hem tot niets zouden worden, dan zou hij het echte voordeel en de vrucht van deze preek van de engel hebben. Want als je de engel kunt geloven, dan ben je zalig! Daartoe moeten we ten slotte ook komen, dat voor ons alles duisternis wordt en dat we niets anders weten dan deze preek van de engel: ‘Ik verkondig u grote blijdschap, want voor u is heden de Zaligmaker geboren.’ (Wat heeft Ds. Dirk Rustige dit diep beleefd en geleerd, ALLES DUISTERNIS!!! De meesten willen in en door het Licht heen.)
[Predigten des Jahres 1530, am 25. Dezember. WA 32, 264 ff (R)]
Lezen: Lukas 2:1-21 (kerntekst vs. 11)
Mag ik u en jullie dan meenemen op ons bezoek op woensdag 21 december naar mijn geboorteplaats Vlaardingen.
Ik was ziek, (de laatste drie weken was ik erg beroerd) eigenlijk te ziek om te gaan, maar Ron Bouwmeester zag er al weken naar uit en Matthias reed ons. Dus ging ik.
(Inmiddels heeft dokter Tamara Mesker mij gisteren bezocht, de 28e, en de morfine verdubbeld en een nieuwe medicijn gegeven om de doorgang tussen slokdarm en maag te ontspannen en werkt dat nu uitstekend!!!)
Matthias reed mij. Ron ging zelf naar het Delta Hotel in Vlaardingen. Waar wij elkaar ontmoetten.
Maar we startten met een heerlijk kopje thee thuis.
Zo gingen we op weg naar het Delta Hotel in Vlaardingen, met diverse herinneringen, o.a. het huwelijk van onze jongste zus Marianne met Gerard, het laatst getrouwd. Heb daar vele uurtjes doorgebracht, o.a. met mijn moeder.
Ron kwam er aan en parkeerde naast ons. Vandaar gingen we gedrieën naar mijn geboortehuis. Keurig onderhouden rijtjeshuis. Ik sliep boven, voorin, met uitzicht op de straat.
Bij die die lantaarnpaal, aansluiting nog altijd, zongen de heilssoldaten dat lied dat tot een doorbraak in mijn geestelijk leven voerde.
‘Is Jezus’ bloed voor mij gestort, gaf Hij Zijn leven vrij? Gaf Hij voor mij Zijn dierbaar bloed, Zijn levensbloed voor mij?’
Dat lied zal Jacomina om en om met de gemeente zingen in de rouwdienst voorafgaande aan mijn begrafenis.
In de slop ernaast hield ik als lagere school knul mijn befaamde kerkdiensten met preken. Met o.a. Peter Paalvast (de koster), Nelly van der Velde, Karel van Baalen, Liesbeth ? en vele anderen op zo’n twintig stoeltjes.
Er heerste tucht, eruit wie praatte, en elke dienst, twee per week een van de geboden opzeggen.
Ben gelukkig van de Wet naar de Belijdenis (het Evangelie) omgebogen. Prachtige tijd. Allemaal in dat slop in Vlaardingen Ambacht.
Zie foto’s van het oude gemeentehuis en mijn lagere school, de Dr.J.Th. de Visserschool, tegenover de Jan Ligthartschool, waar ik eens nog, heel aangrijpend, een man een urenlange doodsstrijd zag verliezen tussen omvergevallen heipalen.
Ik vergeet die ogen nooit meer en hoe hij stikte in zijn bloed.
Hier de voormalige Emmaüskerk, zo’n 1000 man toen o.a. met de statige, dogmatisch gereformeerde ds. Swen.
Onderin zat de kleuterschool waar ik een mooie tijd had, heb er ooit een mooie grote blonde paardestaart van het meisje voor mij afgeknipt wat mij een halve dag in het kolenhok kostte. Hoe die arme juf dat volhield ….
Daarna togen wij richting de kerk van mijn jongelingsjaren, de Bethelkerk waar achtereenvolgens de predikanten J.J. van Noort en A.P. Nauta de herdersstaf hanteerden.
Twee oer confessionele dominees, voor mijn gang richting de kansel van cruciaal belang, vol liefde en bewogenheid vanuit het Evangelie.
In die kerk bracht ik een deel van mijn jongelingsjaren door, catechisatie bij Nauta, erna een glas fris in de pastorie op de hoek van de burg. Verkadesingel. En ik trapte de balgen van het zwakke en lekke orgel boven, vooral bij volle diensten. En ik was hulpkostertje van Jan Borsboom, wiens zoon nu organist is in Katwijk en in Rijnsburg.
Degelijke ger. bondertjes, maar ‘stadsbonders’ zoals bij N. Kleermaker en C. Korevaar in Rotterdam waar ik twee jaar bijstand was in het pastoraat.
Dan de Grote Kerk tegenover het mooie stadhuis op de grote markt.
Met het wijkgebouw op Maassluissedijk met de jv. Panoplia en de jv. Timotheüs. Jan Rozendaal, Jan van der Waal en Jan Nobel e.v.a. Sinds twee maanden helemaal gesloten. Kerkte er vaak als jongen met mijn moeder en heb er later veel mogen preken. Ds. Biesbroek, Vermaat, Wieman, Trouwborst.
Zag de gemeente van gedegen gb snit veranderen in missionair, wat evangelisch en missionair.
De oude bevindelijke lijnen verdwenen.
Op zoek naar ons eerste huis als echtpaar Stam - Vermaat. Magnoliastraat 31D. Blijkt weg te zijn, helemaal weg, gesloopt. Nog een meter of honderd lege weg. Met een naambordje en zonder nummer en zonder brievenbus.
Immanuëlkerk, ook weg, gesloopt.
Waar we nog even kerkten bij het Leger des Heils, wellicht bij Miep van der Woude die nu in Katwijk nog hand en spandiensten verricht en begrafenisdiensten leidt en huwelijksdiensten.
Dan op zoek naar het Holy Ziekenhuis waar Els en ik verkering kregen, mede door toedoen van Henk en Nan van der Waal. Waar ik de laatste nacht met mijn vader doorbracht voor zijn dood. Onvergetelijk.
Heb het zien bouwen en verdwijnen. Ook dat al al weer lang verdwenen. Zo is het opgaan, blinken en verzinken. Zoveel geschiedenis in zulke kleine stukjes mensenleven geschreven.
Wel nog het station Vlaardingen Oost waar ik elke morgen ri. Leiden ging voor Klassieke talen en Theologische studie. Vergezeld door nu wijlen ds. Luk. Romein, later predikant in Rijnsburg. Broer van ds. A. Romein. Bijzonder geslacht. Ten slotte naar bakkerij de Boer aan de Westhavenplaats. Wij stonden een kwartier verder aan de haven. Matthias haalde de spullen apart op Ik was versleten. Waarom naar die bakker? Voor bijna € 180,00 aan appelbollen (overheerlijk!!!) en Vlaardingse IJzerkoekjes en Dikke speculaas, platen van vrouwtje Romein gehaald. Voorgeslacht van de dominees Arie en Luuk. Zij was de ontwerpster van het recept van de koekjes, met de hand gebakken in wafelijzers. Vader had een triest en zeer depressief leven, preekte her en der in den lande in gemeentes en schuren. Tussen periodes van opnamen in psychiatrische inrichtingen in. En als in slechte perioden vroeg om de tijd, was het steevast …. ‘Kwart voor drie’. Vandaar zijn bijnaam ‘dominee kwart voor drie.’
En zo nog een uurtje wat genuttigd en gedronken in een bomvol Delta Hotel.
Het afscheid was zeer emotioneel. Wellicht de laatste keer. Maar het was een laatste, prachtig en onvergetelijk bezoek aan de stad van mijn jeugd. Met die vreemde markante vriend en broeder Ron Bouwmeester. Zo ben je vreemden en zo verenigd in Jezus’ bloed. Hij heeft mede door mijn prediking enorme geloofsverdieping doorgemaakt. Zelfde humor en zelfde bourgondiër, nu geeft hij mijn prediking door, elke week. Hoe bijzonder.
Wat een Gods geschenk.
En dat allemaal in Vlaardingen, waar God in enkele decennia zo veel predikanten riep en bekwaamde tot het heerlijke ambt van Verbi Divini Minister.
Ik was kapot en versleten. En heb gehuild van dankbaarheid. Met een kus des vredes van jullie Pieter Johannes Stam uit Niemandsland, het randgebied tussen de kerkelijke fronten waar armen leven als rijken en waar het Licht de duisternis doorboort.
Avé!
want wij hebben hier geen blijvende stad
maar zoeken de toekomende
De Heere Jezus zegt;
"Wie in Mij gelooft zal Hét Eeuwige Leven ontvangen"