Robin de Wever − 01/10/14, 19:17
© epa. Ultra-orthodoxe joden, vorig jaar in de stad Netanya op joods oudjaar.
Israëlische landbouwers leunen de komende 11 maanden achterover. Op de joodse kalender is een sabbatjaar aangebroken, een periode van rust en armenzorg. Veel Israëli's kruipen echter door een maas in Mozes' wet.
"Het zevende jaar moeten jullie het land laten rusten. (...) Je mag dan je land niet inzaaien, je wijngaarden niet snoeien, het koren dat vanzelf opkomt niet als oogst binnenhalen en niet de druiven oogsten van je ongesnoeide wijnstokken" (Leviticus 25, vers 4 en 5)
De boeren luiden deze week een 'jaar van volstrekte rust voor het land' in. Herverdeling van welvaart is het devies. De joden moeten maar afwachten welke gewassen er spontaan op het land groeien. Het gebruik gaat terug op de geboden die God op de berg Sinaï aan Mozes gegeven zou hebben.
Een landbouwer moet zes jaar zaaien en oogsten, gebiedt God in bijbelboek Leviticus. Maar daarna houdt het even op. Zoals de zevende dag van de week een rustdag is, zo is er eens in de zeven jaar een rustjaar. Het gewas dat opkomt moet hij oogsten en delen met 'slaven en slavinnen, loonarbeiders en de vreemdelingen die te gast zijn'.
De wet is streng, maar er is een truc
Is zo'n rigoureuze arbeidsstop tegenwoordig nog vol te houden? De meeste Israëlische landbouwers menen van niet. Zij geven het sabbatjaar een creatieve invulling: sinds vorige week lenen ze hun land uit aan een boer die niet joods is. Een christen, moslim of andersgelovige kan in het joodse jaar 5775 (26 september 2014 tot 14 september 2015) gewoon doorwerken, want de voorschriften van het sabbatjaar gelden alleen voor joden.
De methode kwam ooit uit de koker van het opperrabbinaat. Voor de meeste Israëlische joden is hij al een eeuw lang standaardprocedure. Echter: dit jaar gaat het allemaal wat stroever. In de aanloop naar het sabbatjaar besloot het Israëlische leger om haar personeel tijdelijk alleen geïmporteerd voedsel voor te schotelen. Een tegemoetkoming aan ultra-orthodoxe joden, die een steeds grotere rol opeisen in de samenleving en die niets moeten hebben van de truc met landverhuur.
Leger mikt juist op ultra-orthodoxen
Ultra-orthodoxen willen het sabbatjaar zoals God het in Leviticus beschreef: met rauwe akkers. Hun onderhandelingspositie is sterk. De overheid doet al jarenlang haar best om ultra-orthodoxen weg te lokken bij hun theologiescholen en ze in te schrijven in het leger. De tijdelijke aanpassing van voedselinkoop maakt daar ook deel van uit, geeft het leger toe.
Maar de legerleiding gaat niet volledig overstag. Het besluit leidde direct tot boosheid bij Israëlische boeren en dus komt er een compromis. Het buitenlandse voedsel komt tot eind februari op tafel; de rest van het sabbatjaar schaft de pot voedsel dat Israëlische christenen en moslims op de gehuurde akkers hebben verbouwd.
Of ultra-orthodoxen ook elders uitzonderingen kunnen afdingen blijft de vraag. Zo houdt de nationale voedselbank Leket alles bij het oude en blijft ze voor voedseldonaties aankloppen bij boeren in Israël. Armlastige vrome joden moeten dus kiezen: een gratis maaltijd of een maaltijd die volledig aan Gods geboden voldoet.
-bron-
Het komt er dus op neer dat orthodoxe joden de wet van Mozes houden als het uitkomt en anders de hulp inroepen van christenen. Doe me dan de ultra orthodoxen maar.
