Climategate

[elbert]

Omdat Wetenschap en Filosofie alleen maar over "schepping versus evolutie" lijkt te gaan, is het misschien tijd voor iets heel anders.
Daarom nu "Climategate".
Vragen:
1. Wat weten we ervan?
N.B. Google eens op dit woord en vergelijk dit met de aandacht die er in de Nederlandse media aan wordt besteed.
2. Wat vinden we ervan?

In elk geval is de blogosfeer sinds 20 november bijkans uit z'n voegen gebarsten, met name het klimaatsceptische gedeelte ervan.
Een paar links uit het sceptische kamp:
Watts Up With That
Climate Audit (de blog van Steve McIntyre)
Bishop Hill
Voor degenen die liever Nederlands lezen: Klimatosoof of Climategate.nl.

De grote tegenhanger is Real Climate, de blog van de aangeklaagde wetenschappers: Real Climate link

Waar het allemaal om gaat? Een paar weken terug doken er ineens e-mails, data en source code op van de Universiteit van East-Anglia. Daarin lijkt het erop dat de wetenschappers onderling samenwerken om onwelgevallige data weg te masseren in een warmere richting dan wetenschappelijk verantwoord is. Daarbij lijken ze het peer-review proces te saboteren en onwelgevallige geluiden van klimaatsceptici te willen blokkeren (door bijv. iemand te willen verwijderen uit de redactie van een wetenschappelijk blad). Bovendien lijkt het erop dat ze, in weerwil van de FOI wet (Freedom Of Information) verzoeken om gegevens weigeren of ontduiken. De e-mails in kwestie zijn allemaal na te lezen op: deze site.
In elk geval is dit voldoende reden voor een onderzoek, waarbij de directeur van de klimaatafdeling (prof. Phil Jones, die tevens prominent in de e-mails aan het woord is) tijdelijk is afgetreden.
O ja, de wetenschappers in kwestie zijn geen kleine jongens, maar zijn toonaangevend op het gebied van klimaatverandering en ze hebben een grote invloed op het IPCC (het VN klimaatorgaan), dat binnenkort in Kopenhagen een conferentie belegt over de terugdringing van CO2.

[Tamerlan]

Zelf heb ik een beetje gegrasduind in de mails, en ook in de berichtgeving daaromtrent. Mijn probleem echter: ik heb geen verstand van de problematiek waar het om gaat; mijn opleiding is niet voldoende om alle informatie die ik voorbij zie komen volledig te vatten . Daarom vind ik het erg moeilijk te beoordelen. Dat heb ik echter met het hele klimaatdebat.

Wat mij in ieder geval duidelijk toeschijnt is het volgende: het kappen van bossen, het uitroeien van soorten (die we niet kunnen namaken), het vervuilen van water en lucht, het misbruiken van medeschepselen voor ons eigen gewin, het opstoken van grondstoffen die wij niet zelf kunnen reproduceren kan niet de bedoeling van God zijn geweest bij de Schepping. Dus of er al dan niet klimaatverandering plaats vindt is voor mij niet relevant.

[martien]

Maar dat laatste staat niet los van de zin daarvoor.

Overigens ben ik het inhoudelijk volledig met je eens, met of zonder God.

[hettys]

volgens mij is klimaatverandering een feit.

Alleen of mensen dat veroorzaken is misschien niet zeker; klimaatverandering is historisch gezien niets nieuws. Dat neemt niet weg dat we veel verantwoordelijker moet omgaan met het milieu.

[elbert]

Het probleem hier is niet klimaatverandering op zich, maar dat het wetenschappelijk proces wordt gesaboteerd om een activistische (milieu-politieke) agenda van dienst te zijn.
Dan kan het resultaat (klimaatverandering) misschien wel kloppen, maar de methode die gebruikt wordt, is niet fris.
Het is nog altijd zo dat "goed antwoord + foute methode = slechte wetenschap".

Het Wegman rapport, dat opgesteld werd na onderzoek naar de achtergronden van de zgn. hockey stick, concludeerde al dat het klimaatonderzoek wordt gedomineerd door een vast kliekje van wetenschappers, die elkaar de hand boven het hoofd houden, elkaars werk reviewen en die de macht hebben om kritische geluiden te weren uit wetenschappelijke journaals. De vrijgekomen e-mails lijken dat alleen maar te bevestigen. Daarbij is het ook nog eens zo dat er gegevens doelbewust achtergehouden zijn, die wettelijk openbaar gemaakt hadden moeten worden. Iemand als McIntyre is bijvoorbeeld jaren bezig geweest om een bepaalde dataset los te krijgen, die eigenlijk gewoon vrij toegankelijk had moeten zijn. Transparantie in de wetenschap komt die wetenschap alleen maar ten goede. En verder zouden wetenschap en politiek zoveel mogelijk ontkoppeld moeten zijn.
Volgens mij is dat het echte issue hier, niet de vraag of er nu wel of geen klimaatverandering is.

[Tamerlan]

Daarin heb je op zich wel gelijk, al vind ik het ook erg moeilijk om die procesmatige kant te kunnen beoordelen, wegens mijn gebrek aan inhoudelijke kennis. Even een voorbeeld om aan te geven wat ik bedoel: als ik naar mijn eigen vakgebied kijk (Ruslandkunde, mijn werk heeft daar momenteel echter niets mee te maken), zijn daar nog steeds wetenschappers actief die met een communistische bril naar het Stalinregime kijken. Waar dat toe leidt is vergoeilijken van de terreur, morrelen aan de cijfers over het aantal slachtoffers (archieven zijn immers verre van compleet; wel zijn er hele goede extrapolaties gemaakt), bagatelliseren van de impact op het land, selectief gebruik maken van bronnen, etcetera, etcetera. Zo iemand dien je 2x onderbouwd van repliek, of drie keer, maar bij zijn vierde of vijfde boek wordt je reactie echt wel anders. En als diegene ook nog eens je werkgever en allerlei congressen lastig valt met brieven die jou beschuldigen van van alles en nog wat, kan ik me voorstellen dat je toon en gedrag zich navenant aanpast. Een beunhaas neem je slechts beperkt serieus.

Nogmaals: ik heb geen flauw idee of dit hier ook aan de hand is. Ik hoop dat er iemand is die dit even helder op een rijtje kan zetten . Als het namelijk is zoals er nu gesuggereerd wordt, is dat zeker ernstig te noemen.

[bassie76]

In plaats van eindeloos te discussiëren over wel of geen klimaatsverandering en of we hier als mensheid nu wel of geen invloed op hebben, zou het gewoon beter zijn om vanuit het voorzorgsprincipe te handelen.
Dat betekent in dit geval: ook al kunnen we niet met zekerheid vaststellen of het menselijk handelen van invloed is op het klimaat, we er toch alles aan moeten doen om de effecten van dit handelen zoveel mogelijk te beperken.
M.a.w. beter nu maatregelen nemen die over 50 jaar overbodig bleken te zijn dan niets doen en misschien over 50 jaar letterlijk met de gebakken peren zitten.

[martien]

Ik ben erg VOOR het voorzorgsprincipe.

Helaas wordt dat maar heel weinig toegepast. Heel vaak wordt er gezegd "maar dat weten we nog niet echt helemaal 100% zeker, dus laten we het maar zo, in afwachting van ook de laatste procent bevestiging". En ondertussen lozen we verdachte afvalstoffen, stoppen we ik weet niet wat allemaal in ons voedsel, blijven we overbevissen, enz enz.

Vooral als er economische belangen op het spel staan kan heel lang volgehouden worden dat t nog niet ECHT nodig is om een bepaalde werkwijze te stoppen of te veranderen.

Beeetje off topic, maar ik verbaas me over de enorme toename van het aantal allergieen en spijsverteringsziekten. Die komen toch ergens vandaan. Maar er wordt van alles "goedgekeurd", omdat, laat ik maar zeggen, de ratten niet terstond dood neervielen. Beetje overdreven, maar toch.
Hoe kan een voedsel en waren toczichthouder zeggen dat smaak en kleurstoffen helemaal prima zijn, terwijl de experimenten met schoolklassen met kinderen die dat spul niet krijgen opmerkelijk rustiger een aandachtiger zijn. Hoe kan dat?

Ik ben er van overtuigd dat ons voedsel ondertussen zodanig verkloot is dat het allerlei ongewenste bijwerkingen heeft. Maar ja, de voedingsindustrie is een markt waar ENORME belangen op het spel staan.

Ook voor het klimaat is een dergelijke kwestie zichtbaar. Fossiele brandstoffen vertegenwoordigen een dusdanig GIGANTISCHE hoeveelheid geld en macht, dat er bijna niet tegenin te roeien is. Ik ben niet zo cynisch als het hierboven beschreven rapport, waar het allemaal een samenzwering is, maar dat er sturing zit op wetenschappelijk werk is bijna zeker.
Gelukkig ontstaan langzamerhand ook andere belangen. Sommige industrieen zien kansen in milieuvriendelijke produkten. De LED lamp is daar een voorbeeld van. Die zou 10 jaar geleden geen kans gemaakt hebben, nu is het big busines.
Het is erg spannend te zien wanneer de automarkt deze zwaai maakt. Hij lijkt nu op gang te komen. De "hybrids" zijn enorm in verkoopaantallen gestegen en nu opeens blijken er ook elektrische auto's in de pijplijn te zitten. Persoonlijk denk ikmdat die er al een tijd zaten, het was wachten op het moment dat de "markt er rijp voor is". En dat moment lijkt nu aangebroken te zijn.
Een vergelijbaar proces zal zich rond de energie opwekking gaan afspelen. De grote, vervuilende centrale opwekking is ten dode opgeschreven. Het is wachten op de laatste hartaanval. Experimenten met warmte krachtkoppeling, persoonlijke zonnecollectoren en "smart grids" laten zien dat de tijd zo goed als rijp is.

Technologisch-sociaal gezien is dit bijzonder interessant. Eerst was de technologie sterk op lokaal niveau georganiseerd, zeg maar stam niveau, de industrialisatie heeft massa productie en centralisatie afgedwongen en nu gaat de slinger weer terug naar decentralisatie. Kommunicatie speelt daarbij een grote rol. Zonder dat is die decentralisatie niet mogelijk. Ik ga er van uit dat er weer orientatie op stamniveau komt.

Ook politiek is deze beweging waar te nemen. Het verzet tegen centraal georganiseerde macht neemt steeds verder toe. De onvrede is overal zichtbaar en voelbaar. Daarnaast zie je de onmacht van de centrale overheid om nog inspirerend of overtuigend over te komen toenemen. Om dit te compenseren neemt de repressie toe. De ene maatregel om iets te verbieden of strafbaar te stellen is nog niet opgeschreven of de volgende is al in de maak. Verder zie je de argwaan van de overheid naar haar burgers steeds verder oplopen. Overal camera's, overal telefoontaps, ieders DNA in de databank, alles en iedereen registreren, Alle internet verkeer monitoren en opslaan "for future reference" en dat kastje in uw auto is toch echt anoniem, hoor. Maakt u zich geen zorgen.

De algemene tendens is dat centralisatie niet meer werkt. Ik denk dat er gezocht gaat worden naar een "menselijke maat" voor al deze betrokken gebieden. Pas dan gaat de mens weer over zn eigen omgeving en kan er weer ontspanning komen. Tot die tijd blijft de polarisatie toenemen. De energiecrisis en politieke crisis zijn slechts indicatoren van dit fundamentele proces.

[elbert]

Het voorzorgsprincipe is alleen geldig als een analyse oplevert dat het verstandig is om actie te ondernemen op basis van redelijk voorspelbare scenario's (o ja, de klimaatmodellen kunnen het verleden niet eens fatsoenlijk modelleren). Je kunt namelijk niet je geld aan elk risico uitgeven. Statistisch gezien vallen de meeste doden bij een inslag van een meteoriet groter dan 1km in doorsnede. Alleen vallen die gelukkig niet zo vaak op de aarde neer. Daar zou je uit voorzorg ook veel geld in kunnen stoppen, maar dat gebeurt niet. Bovendien moet je je afvragen hoe je eventuele risico's aan wilt pakken: doe je dat door preventie (direct van CO2 afstappen) of adaptatie (je aanpassen), of een zinnige combinatie van beide? Als we de alarmerende berichten moeten geloven (en ik ben daar nogal sceptisch over), maakt het nauwelijks iets uit wat we doen, de (vrijwel uitsluitend) negatieve gevolgen komen toch wel. Dan kunnen we net zo goed proberen ons aan de veranderde omstandigheden in de toekomst aan te passen.
Maar we moeten ons ook het volgende herinneren: de voorspellingen van de millenniumbug bijvoorbeeld. Hoeveel miljarden zijn daaraan besteed? En hoeveel problemen gaf dat nou echt?

Ik zal niet beweren dat de mens geen invloed heeft op het klimaat. Ik geloof echter niet in de eindeloze stroom beweringen (vaak persberichten van milieuclubs) die ons verzekeren dat we over 50 jaar allemaal gebraden worden, weggeblazen worden door orkanen, verdrinken en/of de prostitutie in gejaagd worden (ja echt: zie link), enkel omdat ons autootje teveel CO2 per km uitstoot, australische schapen teveel boeren (zie link) en koeien teveel winden laten (methaan, zelfde link). Dat is dermate ongeloofwaardig dat dit soort rampscenarios eerder op mijn lachspieren werken, dan dat ik me er zorgen om maak.
Puur vanuit een beschouwing van de energiebalans van de aarde komt het effect van verdubbeling van CO2 op een stijging van de temperatuur van slechts 1 graad Celsius neer, nauwelijks relevant dus. De doemscenario's die geuit worden, veronderstellen allemaal grote positieve feedbacks die grotendeels onbewezen zijn. Daar gaat het wetenschappelijke debat dus over.

Voor de goede orde: ik ben voor schone energie en voor het terugdringen van onze afhankelijkheid van olie. Niet omdat ik CO2 zo'n groot gevaar vind (zonder CO2 was onze wereld bevroren en zouden alle planten sterven), maar eerder omdat het bijvoorbeeld wijs is om niet afhankelijk te zijn van oliebaronnen uit het Midden-Oosten of Rusland.

Ook politiek is deze beweging waar te nemen. Het verzet tegen centraal georganiseerde macht neemt steeds verder toe. De onvrede is overal zichtbaar en voelbaar. Daarnaast zie je de onmacht van de centrale overheid om nog inspirerend of overtuigend over te komen toenemen. Om dit te compenseren neemt de repressie toe. De ene maatregel om iets te verbieden of strafbaar te stellen is nog niet opgeschreven of de volgende is al in de maak. Verder zie je de argwaan van de overheid naar haar burgers steeds verder oplopen. Overal camera's, overal telefoontaps, ieders DNA in de databank, alles en iedereen registreren, Alle internet verkeer monitoren en opslaan "for future reference" en dat kastje in uw auto is toch echt anoniem, hoor. Maakt u zich geen zorgen.

De algemene tendens is dat centralisatie niet meer werkt. Ik denk dat er gezocht gaat worden naar een "menselijke maat" voor al deze betrokken gebieden. Pas dan gaat de mens weer over zn eigen omgeving en kan er weer ontspanning komen. Tot die tijd blijft de polarisatie toenemen. De energiecrisis en politieke crisis zijn slechts indicatoren van dit fundamentele proces.

Terechte analyse, die ik ook grotendeels deel. Ik ben ook zeker geen voorstander van het centraal regelen door bijv. een VN instantie die klimaatregels gaat opstellen. Dat werkt niet (je krijgt er een emissiehandel van die in potentie nog groter is dan de oliemarkt, terwijl het waarschijnlijk geen enkel probleem op zal lossen), niemand houdt zich eraan en bovendien zit niemand te wachten op klimaatbobo's die wereldwijd een vorm van carbonsocialisme gaan opleggen (want daar komt het dan wel op neer). Het gebruik van de term "global management" van klimaatmaatregelen door de EU "president" van Rompuy de afgelopen week, vond ik dan ook een stap in de verkeerde richting. Als dat het resultaat van Kopenhagen is, start ik vandaag nog m'n eigen kolencentrale op, uit burgerlijk protest tegen dit soort centralistisch machtsdenken. Nee, dan heb ik meer met gezond nadenken door overheid, producenten en consumenten. Want wie kan er tegen besparing zijn op onze energiekosten? Niemand toch? Daarom is bijvoorbeeld je huis isoleren gewoon slim. Of het gebruik van zonnepanelen die zich in 20 jaar terugverdienen. Maar een koehandel in emissierechten zie ik niet zitten. Want ik hoor de kassa's al rinkelen in bijv. de Malediven en in Nepal. Niet voor niets hebben deze landen pr-stunts uitgehaald door resp. onder water of hoog in de bergen kabinetszittingen te houden. Dat is een roep om het westerse geld maar hun kant op te schuiven, meer dan dat ik er oprechte bezorgdheid over het klimaat in zie.

[Tamerlan]

Even voor de duidelijkheid van de discussie: het "voorzorgsbeginsel", een beginsel wat in juridische kringen steeds meer opgang doet, gaat er vanuit dat de verantwoordelijkheid voor de bewijslast ligt bij diegene die handelt. Met andere woorden:

- Als je niet kunt bewijzen dat iets NIET schadelijk is voor het milieu, mag het niet. Dit in plaats van:
- Als je niet kunt bewijzen dat iets schadelijk is, mag het WEL.

Dit beginsel doet steeds meer opgeld waar het gaat om het aanboren van nog onbekende oliebronnen, het ontginnen van nieuwe mineraallagen, het kappen van bossen, etcetera etcetera.

[elbert]

@Tamerlan: dank voor het uitleggen van het voorzorgsprincipe.

Ik begrijp dat het verleidelijk is (ook voor mezelf) om het over klimaatbeleid te hebben, maar daar gaat climategate niet echt over.
Klimaatbeleid dient immers te worden gebaseerd op echt onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek dat onopgesmukte data en scenario's produceert op basis waarvan de politici besluiten kunnen nemen.
Juist de onafhankelijkheid en de integriteit van de wetenschappers is nu in het geding.

[martien]

Nou, die werd in dat stukje ter discussie gesteld, naar mijn mening een nogal tendentieus stuk. Als je inhoudelijke argumenten en daarnaast ook kritiek op personen zelf in 1 stuk stopt, vind ik het niet zo'n sterke vertoning.

Aantonen dat en bepaalde groep wetenschappersd een bepaalde groep vormen, is een beetje een open deur intrappen. Dat geldt natuurlijk voor alle takken van sport. De kernfysici in Nederland kennen elkaar waarschijnlijk allemaal, zo ook de topvoetbalcoaches en de top cabaretiers.

Ik zou toch de voorkeur hebben voor een stuk dat de inhoudelijke kritiek behandeld, zonder een soort sociale infrastructuur van de wetenschappers in beeld te brengen.

[elbert]

@martien: het ligt toch een stukje genuanceerder. In 1998 vormden de klimaatreconstructie(s) van Mann et al. (MBH98 en 99), waarin de beroemde/beruchte hockey stick opdook, de basis voor de klimaatrapportage van het IPCC in 2001. Naar aanleiding daarvan kwamen McIntyre en McKittrick (beiden statistici) in 2003 met een artikel waarin ze de gebruikte statistiek van Mann stevig bekritiseerden en de hockey stick voor ongeldig verklaarden.
Vanuit het Amerikaanse congres kwam een roep om dit te onderzoeken en dit onderzoek werd geleid door de bekende statisticus Wegman.

In essentie was één conclusie van zijn rapport dat de kritiek van McIntyre en McKittrick in grote lijnen geldig was.
Daarnaast vond hij het ietwat vreemd dat de klimaatwetenschappers weinig multidisciplinair te werk gingen. Dat is van belang, omdat het maken van reconstructies van het klimaat uit het verleden behoorlijk wat statistiek vergt. Dan is het vreemd als je een klimaatreconstructie maakt zonder daarbij samen te werken met statistici.
Verder was het opmerkelijk dat Mann erop hamerde dat meerdere onafhankelijke onderzoeken tot dezelfde conclusies kwamen als hij. Bij nader inzien bleken die onderzoeken toch niet zo onafhankelijk van elkaar te zijn als werd beweerd. Wegman kwam tot de conclusie dat het deel van de klimatologie waarin Mann et al. zich bewoog, een nogal klein groepje was dat nauw samenwerkte.

Toen werd dat hooguit wat eigenaardig (en minder belangrijk) gevonden, nu blijkt uit de climategate e-mails dat dit groepje zo nauw samenwerkt, dat de onafhankelijkheid en transparantie van het wetenschappelijk onderzoek in gevaar is gekomen en er gevaar is van vermenging van politiek activisme (door hun grote invloed op het IPCC) en wetenschap. Dat is niet alleen de conclusie van die-hard klimaatsceptici (dat ligt voor de hand), maar ook meer en meer van wetenschappers die weldegelijk in de gevaren van klimaatverandering geloven. Een aantal voorbeelden van wetenschappers uit die laatste categorie: vader en zoon Pielke, Eduardo Zorita, Judith Curry, en Hans von Storch, allen werkzaam in milieu- en klimaatdisciplines.

[henkie]

In plaats van eindeloos te discussiëren over wel of geen klimaatsverandering en of we hier als mensheid nu wel of geen invloed op hebben, zou het gewoon beter zijn om vanuit het voorzorgsprincipe te handelen.
Dat betekent in dit geval: ook al kunnen we niet met zekerheid vaststellen of het menselijk handelen van invloed is op het klimaat, we er toch alles aan moeten doen om de effecten van dit handelen zoveel mogelijk te beperken.
M.a.w. beter nu maatregelen nemen die over 50 jaar overbodig bleken te zijn dan niets doen en misschien over 50 jaar letterlijk met de gebakken peren zitten.

Duizenden miljarden uit voorzorg voor het klimaat uittrekken? Te bizar voor woorden.
Ik mag toch hopen dat Climategate gevolgen heeft voor de bedragen die men wil gaan spenderen.

[martien]

@Elbert:

Het woord "climategate" verwijst, neem ik aan naar "watergate". Watergate was een akkefietje waarbij de overheid criminele activiteiten ondernam (afluisteren) met medeweten van de president.

Ik het stuk dat ik las waar je naar verwees gaat de discussie over in hoeverre bepaald wetenschappelijk onderzoek nu wel of niet betrouwbaar is en of er sprake is van vermenging van "politiek activisme" en wetenschap.

Dat zijn mijns insziens wel twee heeel verschillende zaken. Dus de term "climategate" lijkt me tendentieus en eigenlijk onterecht.

Ik word wat zenuwachtig als men om een bepaald punt te maken de (prive) emails tussen mensen gaat publiceren. Dat heeft veel meer te maken met het in discrediet brengen van mensen wiens opvattinge je niet welgevallig zijn dan een feitelijke inhoudelijke discussie.

"Congres" die aan een statisticus vraag om de kritiek te evalueren is m.i. ook dubieus. De "congres" was in die tijd volledig door de republikeinen gedomineerd met Bush voorop. Dat die statisticus dan tot de conclusie komt dat de "kritiek terecht is" verbaast me niets. Je zoekt als republikeinse lobby natuurlijk iemand uit die gaat zeggen dat er met het milieu niets aan de hand is en dat de CO2 poductie gewoon door kan gaan.

Ik weet niet hoezeer je nu nog van mening bent dat er een "climategate" bestaat. De wetenschappers in Europa, Japan en de rest van de wereld zijn nu ondertussen wel overtuigd van het feit dat door ons menselijk handelen het klimaat an t veranderen is. Nu kun je wel weer gaan veronderstellen dat al die wetenscappers in hetzelfde netwerk zitten, maar dat lijkt me een brug te ver.

Ik vind het (ik zei het eerder) dubieus om wetenschappers middels een "social graph" en nota bene publicaties van prive emails te proberen in discrediet te brengen. Dat lijkt toch verdacht veel op een poging om deze mensen openbaar in discrediet te brengen. Waarom?

Als een stuk INHOUDELIJK niet klopt, dan ga je DAAR op in. En als je het op die manier niet kan "winnen", dan heb je misschien gewoon ongelijk.

@henkie:
Er vindt opwarming van de aarde plaats. Toch? Dat lijkt me voldoende aanleiding om over te gaan tot actie. Hoeveel geld daar mee gemoeid is staat nog te bezien, maar wel is zeker dat een euro nu NIET uitgegeven, over 50 jaar een veelvoud daarvan vergt.